Η αρχή έγινε πριν από τρία χρόνια και μακάρι να συνεχιστεί και για τα επόμενα. Ο λόγος για τις εκδηλώσεις, που διοργανώνει το Πανεπιστήμιο Αθηνών και περιλαμβάνουν ένα συμπόσιο με συγκεκριμένο κάθε φορά θέμα και παράλληλα μια θεατρική παράσταση. Τόπος συνάντησης και σύζευξης επιστήμης της φιλοσοφίας και της τέχνης, το Παλιό Πανεπιστήμιο, στην Πλάκα.Και τα δύο προηγούμενα συμπόσια και οι παραστάσεις είχαν ευρεία απήχηση. Τα θέματα των δύο πρώτων ήταν "Φάουστ: η Μαγεία της φιλοσοφίας" ή η "Φιλοσοφία της μαγείας",που συνοδευόταν από την παράσταση του "Φάουστ" και "Γαλιλαίος Γαλιλέι: αιρετικές φωνές" και στο τέλος κορυφαίοι μουσικοί υπό τη διεύθυνση του Θανάση Νικόπουλου παρουσίασαν το μουσικό έργο του Αϊσλερ με αποσπάσματα από τον Μπρεχτ.Στα συμπόσια συμμετέχουν διανοούμενοι και καθηγητές πανεπιστημίων από την Ελλάδα και το εξωτερικό ενώ στις παραστάσεις αξιόλογοι καλλιτέχνες όπως οι: Κώστας Καζάκος, Πέτρος Φυσσούν, Σοφοκλής Πέππας, Αγγελος Αντωνόπουλος, Γιάννης Καλατζόπουλος, Βασίλης Καϊλας κ. ά.

Φέτος, θα παρουσιαστεί ο "Οθέλλος" του Σαίξπηρ,για είκοσι μόνο παραστάσεις, από 6 μέχρι 30 Σεπτεμβρίου,ενώ το Διεθνές Συμπόσιο έχει θέμα την "Εκδίκηση".Ο "Οθέλλος" ανεβαίνει σε μετάφραση Δημήτρη Δημητριάδη,σκηνοθεσία Νικαίτης Κοντούρη,σκηνικά - κοστούμια Γιώργου Πάτσα και χορογραφίες Μαρίας Αλβανού.Στο ρόλο του Οθέλλου ο Σοφοκλής Πέππας.Παίζουν επίσης: Μυρτώ Αλικάκη, Νίκος Χατζόπουλος, Αριστοτέλης Αποσκίτης, Χρύσα Σπηλιώτη, Κώστας Τριανταφυλλόπουλος, Παύλος Ορκόπουλος, Ηλίας Πετρουλέας, Φανή Γέμτου, Θοδωρής Μιχαηλίδης.Στο συμπόσιο, από ελληνικής πλευράς, θα συμμετέχουν: ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών, Πέτρος Γέμτος,οι: Νίκη Γουλανδρή, Γιώργος Μανιώτης, Μιχάλης Μερακλής, Κώστας Μπέης, Σπύρος Τρωϊάννος, Ηλίας Οικονόμου, Δημήτρης Δημητρούλης, Πέπη Ρηγοπούλου, Μάριος Μαρκίδης και Στέφανος Ροζάκης.Πρόεδρος της οργανωτικής επιτροπής είναι ο καθηγητής Θεοδόσης Ν. Πελεγρίνης.

Πώς, όμως ξεκίνησε η ιδέα και ποιοι ήταν οι στόχοι, εξηγεί ο Θεοδόσης Πελεγρίνης."Οι στόχοι - λέει - ήταν δύο. Το Πανεπιστήμιο να προσπαθήσει να επικοινωνήσει με την κοινωνία που το φιλοξενεί, να γίνει κομμάτι της. Εχει επικρατήσει ότι το Πανεπιστήμιο είναι ένας εσωστρεφής αρτηριοσκληρωτικός φορέας και θέλουμε να αλλάξουμε αυτήν την εικόνα. Και ο άλλος στόχος είναι αυτός ο συνδυασμός φιλοσοφίας με την τέχνη. Το Πανεπιστήμιο μπορεί να γίνει φορέας ενός άλλου τύπου εκδηλώσεων, που να έχουν και την ακαδημαϊκή εγκυρότητα, αλλά συγχρόνως και ένα υψηλό αισθητικά επίπεδο".

"Θαυμαστής" αυτής της προσπάθειας, δηλώνει ο Σοφοκλής Πέππας,που ήταν από τους πρώτος που ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα του Πανεπιστημίου. "Αιφνιδιάστηκα ευχάριστα - λέει - μαθαίνοντας ότι το Πανεπιστήμιο τολμάει να παρέμβει στον Πολιτισμό. Είναι μια κατάκτηση. Είναι προς τιμήν των ανθρώπων που το τόλμησαν κόντρα σε μια κατεστημένη νοοτροπία. Ελπίζω και εύχομαι αυτό να γίνει θεσμός. Οπως ελπίζω να βρει και μιμητές σε όλη την Ελλάδα, όπου υπάρχουν πανεπιστημιακές σχολές".

Οσον αφορά στο θέμα που επιλέγεται κάθε φορά ο Θεοδόσης Πελεγρίνης επισημαίνει: "Θέλουμε θέματα που αγγίζουν την καρδιά του πολιτισμού και αντιπροσωπεύουν την ανθρώπινη "φυλή". Η εκδίκηση αποτελεί την πιο ζωντανή δύναμη μέσα στον άνθρωπο.Και δεν τοποθετείται πάνω σε μια συγκεκριμένη εποχή, όπως είναι ο 16ος αιώνας του Σαίξπηρ, οπότε η εκδίκηση αποτελεί ένα πάθος γύρω από το οποίο στρέφεται ένα ολόκληρο είδος τραγωδίας, η τραγωδία της εκδίκησης, έργα τέχνης σημαντικά, αλλά απλώνεται σε όλη την ιστορία του ανθρώπου. Είναι ένα πάθος, που κατά ένα παράδοξο τρόπο, ενώ θα έπρεπε να αποτρέπει τους ανθρώπους να ασχοληθούν μαζί του, τόσο τους εμπνέει. Διότι η εκδίκηση, όσο ο άνθρωπος κι αν προχωρήσει πολιτισμικά, υπάρχει μέσα του σαν ένα κύτταρο, που δεν μπορεί να ξεπεραστεί και κάποια στιγμή εκδηλώνεται.Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι μέσα στον "Οθέλλο" αναφέρεται ότι στις πόλεις έχουμε χιλιάδες κτήνη, χιλιάδες ζώα που συμπεριφέρονται με αυτό τον εκδικητικό τρόπο".

Για ποιο λόγο, όμως, ανθρώπινες ορμές που μπορεί να αποτελούν αιτία καταστροφής, αποτελούν συγχρόνως και πηγές έμπνευσης;

"Ο άνθρωπος - λέει ο Σοφοκλής Πέππας - έχει δύο κυρίως χαρακτηριστικά. Το ένα είναι το μυαλό του, μέσα στο οποίο υπάρχει η ηθική τάξη για τον κόσμο και οι σχέσεις του με τον κόσμο. Το άλλο κομμάτι του είναι αυτό που τον συνδέει με τους παλιότερους προγόνους του, με τον πρώτο ίσως άνθρωπο, που δεν είχε ακόμη τακτοποιημένα στο μυαλό του, όσα απέκτησε με τα χρόνια και τις συνθήκες. Δηλαδή, το "ζώο" υπάρχει στον άνθρωπο και αν νομίζουμε ότι το έχουμε ξεπεράσει, δεν έχουμε παρά να κοιτάξουμε διάφορα πράγματα που συμβαίνουν γύρω μας. Στη βαθύτερη ουσία του ανθρώπου, στον άνθρωπο του ενστίκτου, αυτή η πάλη γινόταν, γίνεται και θα γίνεται. Στις τέχνες χρησιμοποιείται γιατί είναι ένα τρομερά διεγερτικό έδαφος για να ψάξει κανείς και να βρει τι είναι αυτό που δεν τιθασεύεται. Συχνά ξεχνάμε ή δε θέλουμε να θυμόμαστε αυτές τις άγριες περιοχές του εαυτού μας που όταν στη ζωή ή μέσα από τις συνθήκες και τις σχέσεις, ξυπνάνε απρόβλεπτα, μένουμε όλοι άναυδοι και λέμε μα πώς είναι δυνατόν να έγινε αυτό. Κι αυτό το βλέπουμε από την καθημερινή βία στις διαπροσωπικές μας σχέσεις, μέχρι τις αγριότερες γενοκτονίες, που παρακολουθούμε ακόμη και στις μέρες μας. Επειτα, αυτό, που αποκαλούμε αιτία κακού ή καταστροφής, μέσα από τα έργα τέχνης έχεις τη δυνατότητα να το κοιτάξεις κατάματα, να το διερευνήσεις και ως αιτία και ως αποτέλεσμα".

Ο "Οθέλλος" είναι ένα πολύ δημοφιλές έργο. Πού οφείλεται αυτό το ενδιαφέρον του κόσμου;

"Ολοι οι άνθρωποι - λέει ο Σοφοκλής Πέππας - έχουν έναν τρόπο να επικοινωνήσουν με το έργο αυτό. Η ιστορία του είναι πολύ απλή, τα μεγέθη είναι πολύ καθαρά, όσο κι αν, όταν τα ψάχνεις, είναι όλο και πιο σύνθετα. Κάποτε υπήρχε η προκατάληψη, που θέλω να πιστεύω ότι έχει εκλείψει σήμερα, ότι τα κλασικά αυτά έργα είναι βαριά και δυσνόητα. Αυτά τα έργα είναι τα καθαρότερα. Μπορείς να τα διηγηθείς εύκολα. Αυτό σημαίνειότι ο καθένας καταλαβαίνει γρήγορα κάτι. Πόσο και τι, βέβαια, αυτό είναι το ζητούμενο. Μπορεί να μην εισπράττουμε όλοι το ίδιο πράγμα, σίγουρα, όμως, εισπράττουμε. Κι αυτή είναι η μαγεία και το "ταξίδι", που υπάρχει στα μεγάλα ποιητικά έργα".

Από την πλευρά της η σκηνοθέτης της παράστασης Νικαίτη Κοντούρη σημειώνει: "Ο "Οθέλλος" είναι ένα μεγάλο ποιητικό έργο, όπου η λεπτή και εύθραυστη ισορροπία των ανθρωπίνων σχέσεων, αισθημάτων, έλξεων, καταστάσεων, διαταράσσεται από την καταλυτική παρουσία του κακού και οδηγεί τους ανθρώπους στην παραφροσύνη και το θάνατο.Γραμμένο γύρω στα 1604, το έργο μένει αναλλοίωτο μέσα στο χρόνο καταδεικνύοντας την παντοδυναμία του κακού και συγχρόνως την αδυναμία του καλού να το αντιπαρέλθει. Ερωτας, αγάπη, θαυμασμός, λατρεία, υποταγή, δεν αρκούν για να εξουδετερώσουν τη ζήλια, το φθόνο, την εκδίκηση και την ηδονή της καταστροφής".

"Μέσα σ' ένα σκληρό, μεταλλικό σκηνικό, με υποβλητικούς φωτισμούς, με τη συνοδεία απειλητικών ηχητικών συνθέσεων και με όπλο τον ποιητικό διαχρονικό αιώνιο σαιξπηρικό λόγο σε μετάφραση Δημήτρη Δημητριάδη, οι χαρακτήρες του Σαίξπηρ, ετοιμοπόλεμοι και αγριάνθρωποι και συνάμα ευγενικοί και ευάλωτοι, συγκρούονται, ματώνουν, υποφέρουν και λυτρώνονται".

Σοφία ΑΔΑΜΙΔΟΥ