Εργα ζωγραφικής και χαρακτικής παρουσιάζει αυτές τις μέρες στην γκαλερί Αννυ Μπάλτα (Βούλγαρη και Κρήτης 90, Θεσσαλονίκη), η Λιάνα Παπαϊωάννου.Η Λ. Παπαϊωάννου έχοντας ήδη στο ενεργητικό της έντεκα ατομικές εκθέσεις, στην Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία, μια σημαντική εκπροσώπηση σε διεθνείς εκθέσεις και Μπιενάλε, καθώς και μια διπλή συνεχόμενη διεθνή βράβευση στο χώρο της έγχρωμης ξυλογραφίας (Φερόλ Ισπανίας), πραγματοποιεί τη δωδέκατη ατομική της έκθεση, για πρώτη φορά στη Θεσσαλονίκη. Μέχρι τις 2 Νοεμβρίου, το φιλότεχνο κοινό της συμπρωτεύουσας θα γνωρίσει την πρόσφατη ζωγραφική της δημιουργία, αντιπροσωπευτικά έργα από τη μακρόχρονη χαρακτική της διαδρομή, αλλά και λιθογραφίες που φιλοτέχνησε η καλλιτέχνης στο διάστημα των τελευταίων δύο χρόνων.

Τα έργα ζωγραφικής που παρουσιάζονται στην έκθεση, είναι τοπία. Τοπία δημιουργημένα σε ένα κτήμα στην Παιανία, εκεί που πραγματοποιήθηκαν τα γυρίσματα της πετυχημένης τηλεοπτικής σειράς "Τα ψάθινα καπέλα" της Μαργαρίτας Λυμπεράκη.Ενα αγαπημένο βιβλίο της καλλιτέχνιδας και η πετυχημένη μεταφορά του στην τηλεόραση, ήταν η αρχή μιας ενδιαφέρουσας εικαστικής ενότητας. Χαρακτηριστικά και τα λόγια της Μ. Λυμπεράκη στον κατάλογο της έκθεσης: ""Τα ψάθινα καπέλα" συνεχίζουν το δρόμο τους. Μεταφράστηκαν γαλλικά, αγγλικά, ρουμάνικα, γυρίστηκαν από τον Γιάννη Λαπατά σε σειρά της ΕΡΤ, και τώρα η Λιάνα Παπαϊωάννου παρουσιάζει έργα ζωγραφικής που έκανε στους χώρους του γυρίσματος. Και μία δική μου εξομολόγηση: Τον καιρό που έγραφα "Τα ψάθινα καπέλα", περπατώντας στα χωράφια της Αττικής, άρχισα να ζωγραφίζω, κι αυτό ήταν πάντοτε η αληθινή μου αδυναμία".

- Το τμήμα της έκθεσης με τις χαρακτικές σας δημιουργίες, έχει τη μορφή αναδρομικής παρουσίασης;

- Εκτίθενται μαυρόασπρες ξυλογραφίες των χρόνων '68 - '69, μερικές έγχρωμες ξυλογραφίες δημιουργημένες μέχρι το '87 περίπου και οι πρόσφατες λιθογραφίες που παρουσιάζονται για πρώτη φορά. Είναι γνήσιες λιθογραφίες οι οποίες έγιναν μετά από παραγγελία κατά τη διάρκεια της προηγούμενης έκθεσης έργων μου στην γκαλερί 7.

- Οταν λέτε γνήσιες, σημαίνει ότι τις τυπώνετε εσείς;

- Οσον αφορά στις λιθογραφίες, φτιάχνω τις μήτρες εγώ και στη συνέχεια τυπώνω στο τυπογραφείο του Αλέκου Παπαδόπουλου,γιατί ο χαλκός και η λιθογραφία πάντα τυπώνεται σε πιεστήριο. Δεν μπορεί να γίνει αλλιώς, ενώ η ξυλογραφία τυπώνεται και με χέρια και με πιεστήριο. Εγώ πάντα με τα χέρια τύπωνα τις ξυλογραφίες μου. Και μάλιστα, έχουν και πολύ μικρή αρίθμηση.

- Στο χώρο της χαρακτικής έχετε μία μακρά και σημαντική πορεία. Στην έκθεση παρουσιάζονται χαρακτηριστικά δείγματά της. Βλέποντας σαν δημιουργός συγκεντρωμένα τα έργα, θέλετε να σταθείτε σ' αυτή την πορεία;

- Αυτήν την πορεία την ένιωσα. Διότι προσπάθησα, επειδή ο αριθμός των παρουσιαζόμενων έργων ήταν περιορισμένος, να επιλέξω. Και μέσα στο ψάξιμο να βρω τα πιο αντιπροσωπευτικά, είδα όλον αυτό τον κόπο. Γιατί η χαρακτική έχει πολύ μεγάλο κόπο, για να συντελεστεί.

- Μάλιστα, πολλές φορές, ο κόπος αυτός είναι άγνωστος στον κόσμο.

- Πολλοί υποτιμούν τα χαρακτικά. Εχουν μπερδευτεί με τα περιβόητα αντίτυπα, ή - λαθεμένα - ζητούν να αγοράσουν το πρωτότυπο. Δε γνωρίζουν ότι στη γνήσια χαρακτική, την οποία υπηρετώ πάντα και αυτό θα κάνω μέχρι το τέλος, δεν υπάρχει πρωτότυπο. Υπάρχει η μήτρα που χαράζει ο ίδιος ο καλλιτέχνης και όλα τα αντίτυπα είναι πρωτότυπα, γνήσια και βγαίνουν μετά από πολύ μεγάλο κόπο.

- Ποια είναι τα θέματά σας στη μακρόχρονη χαρακτική σας δημιουργία;Προσαρμόζονται ανάλογα με το υλικό που δουλεύετε, αν δηλαδή πέσει χρώμα επάνω στην ξυλογραφία, αν παραμείνει ασπρόμαυρη, ή αν γίνει λιθογραφία;

- Κάθε υλικό έχει τη δική του οντότητα και τη δική του εξέλιξη. Και αυτό το λαμβάνει υπόψη του ο καλλιτέχνης όταν πρόκειται να ασχοληθεί με τη χαρακτική.Στη λιθογραφία, για παράδειγμα, μπορείς να ρίξεις πολλά χρώματα. Σαν υλικό, σου δίνει μιαν άλλη ευχέρεια. Και αυτό φαίνεται και στη δική μου δουλιά. Στις έγχρωμες ξυλογραφίες μου με διέκρινε μια χρωματική λιτότητα. Προσπαθούσα να τυπώσω, αν ήταν δυνατόν, με δύο μόνο χρώματα. Ενώ στη λιθογραφία, έχεις άλλες δυνατότητες.Αρκετοί καλλιτέχνες έχουν τυπώσει λιθογραφίες με 20 και 25 χρώματα. Εγώ βέβαια, πάντα αφαιρετική, έφτασα σ' αυτές που παρουσιάζω στη Θεσσαλονίκη, κατά μέσο όρο τα 8 χρώματα. Η λιθογραφία σαν υλικό, προσφέρει αυτή τη δυνατότητα. Και αυτή είναι και η μαγεία της χαρακτικής. Διότι έχεις να κάνεις "μετάφραση" μιας ζωγραφιάς σε ένα υλικό, που κάθε ένα έχει μια δική του γλώσσα, μια δική του οντότητα, μια δική του έκφραση. Για να μπορέσεις να το βγάλεις αυτό το πράγμα, πρέπει να σκύψεις με στοργή επάνω του, πρέπει να δουλέψεις σκληρά επάνω στο υλικό.

- Στις λιθογραφίες, είναι επίσης τοπία τα θέματά σας;

- Ναι. Είναι πάλι τοπία, αν και με συγκινούν όλα τα θέματα. Μάλιστα, ξεκίνησα την εικαστική μου διαδρομή, δίνοντας πολύ μεγάλη σημασία στον άνθρωπο. Τα τελευταία χρόνια κυριαρχούν τα τοπία, στα οποία, σε μια πρώτη ανάγνωση, δεν υπάρχει η ανθρώπινη παρουσία. Ομως, η ψυχή του ανθρώπου, υπάρχει πάντα.

"Δε δουλεύω ποτέ τυχοδιωκτικά", καταλήγει η Λ. Παπαϊωάννου. "Δουλεύω από ανάγκη. Ζω πρώτα και μετά δουλεύω. Διαφορετικά δεν μπορώ, δε γίνεται. Μέσα από τη ζωγραφική, σε πολλές δύσκολες προσωπικές στιγμές, προσπάθησα να ξαναπιάσω τη ζωή. Αλλωστε και με τη δημιουργία μου, τη ζωή αγγίζω".

Σημειώνουμε, ότι η έκθεση της Λ. Παπαϊωάννου, εντάσσεται στις εκδηλώσεις των Δημητρίων, που διοργανώνει ο Δήμος Θεσσαλονίκης. Παρ' όλες όμως τις υποσχέσεις που αφορούσαν τον κατάλογο και το πόστερ, ο δήμος αρκέστηκε μόνο στην "παραχώρηση" του σήματός του, στη δεύτερη σελίδα του καταλόγου.

Ηλιάνα ΜΟΡΤΟΓΛΟΥ