Αποδεικνύεται τελικά ότι οι ταραχές στη Ρουάντα και το Μπουρούντι, πριν δύο χρόνια, προετοίμασαν τα σημερινά γεγονότα στο Ζαϊρ, τα οποία απειλούν με διάλυση το μεγαλύτερο και πλουσιότερο κράτος της Αφρικής. Μάλιστα, διαμόρφωσαν το σκηνικό που σημαδεύει το τέλος της εποχής του Μομπούτου και δημιουργεί τις προϋποθέσεις για αναδιανομή της περιοχής, αφού είναι ολοφάνερο ότι μετά το τέλος του "ψυχρού πολέμου" έχουμε εισέλθει σε περίοδο ανακατανομής της περιφέρειας, μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων.

Βεβαίως, δεν είναι τυχαίο ότι οι εξελίξεις στη Ρουάντα, στο Μπουρούντι και το Ζαϊρ εμφανίζουν τα τρία κράτη ως ενιαίο χώρο. Διότι η Ρουάντα και το Μπουρούντι, που κατακτήθηκαν το 1916 από τα βελγικά στρατεύματα και παραχωρήθηκαν το 1923 από την Κοινωνία των Εθνών στο Βέλγιο με το καθεστώς της κηδεμονίας, συγχωνεύτηκαν αργότερα σε ένα ενιαίο διοικητικό σύνολο με το Βελγικό Κογκό (Ζαϊρ). Μάλιστα, προκειμένου οι Βέλγοι να διατηρούν διασπασμένο το λαό, εφάρμοσαν συστηματικά πολιτική συντήρησης της φυλετοκρατίας. Ως συνέπειά της, ακόμη και σήμερα ο φυλετικός φανατισμός αποτελεί καταλύτη των εξελίξεων στην περιοχή.

Παράλληλα, η χάραξη των συνόρων των κρατών της Αφρικής - όπως και της Μ. Ανατολής - δεν υπαγορεύτηκε από εθνικά κριτήρια, αλλά προέκυψε ως αποτέλεσμα συμβιβασμού των ανταγωνιστικών συμφερόντων των αποικιοκρατικών δυνάμεων. Τα κράτη αυτά, κατά συνέπεια, είναι ιδιαίτερα ευάλωτα κάθε φορά που αναμορφώνονται οι μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων συσχετισμοί.

Πέραν αυτού, υπάρχουν και άλλοι λόγοι που ερμηνεύουν τη ρευστότητα της κατάστασης στην Αφρική. Η εθνογένεση αποτελεί ιστορικό φαινόμενο το οποίο δεν έχει ολοκληρωθεί σε παγκόσμια κλίμακα. Σε ορισμένες περιοχές του κόσμου βρίσκεται ακόμα σε εξέλιξη. Αυτές οι χώρες αποτελούν "θερμοκήπιο" γεγονότων που αξιοποιούνται από τις δυνάμεις που επιβουλεύονται τον πλούτο τους.

Τέλος, είναι γεγονός ότι μετά τον "ψυχρό πόλεμο", η απενεργοποίηση του Κινήματος των Αδεσμεύτων και η υπέρβαση της παγκόσμιας ισορροπίας, που διασφάλιζε η ύπαρξη της ΕΣΣΔ, από τη Δύση, παρέδωσαν και πάλι τις χώρες της περιφέρειας στις διαθέσεις των αποικιοκρατικών δυνάμεων. Οι διεθνείς οργανισμοί, οι ανθρωπιστικές οργανώσεις και οι ιεραποστολές, που εμφανίζονται να αγωνίζονται για να μετριάσουν τη δυστυχία των προσφύγων, ουσιαστικά συγκαλύπτουν τον πραγματικό ρόλο των κρατών της καπιταλιστικής μητρόπολης, που εδώ και αιώνες συνίσταται στην καταλήστευση των πλουτοπαραγωγικών πηγών της περιφέρειας που οδηγεί τον πληθυσμό της στην εξαθλίωση. Ενώ παράλληλα προσφέρουν προσχήματα εφησυχασμού της συνείδησης των λαών των προηγμένων - τεχνολογικά - κρατών του κόσμου.

Δημήτρης ΜΑΚΡΟΔΗΜΟΠΟΥΛΟΣ