ΑΝΤΕΠΙΘΕΣΗ ΣΤΟ "ΑΜΣΤΕΡΝΤΑΜ" | ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

ΑΝΤΕΠΙΘΕΣΗ ΣΤΟ "ΑΜΣΤΕΡΝΤΑΜ"

Το γεγονός ότι σήμερα στο Αμστερνταμ θα υπογράψουν την ομώνυμη συνθήκη οι υπουργοί Εξωτερικών και όχι οι αρχηγοί κρατών, καθώς και η απουσία μεγαλόπρεπων τελετών έχει ασφαλώς τη σημασία του. Οι "ισχυροί εταίροι" - και βέβαια οι 13 "κεντροαριστερές" κυβερνήσεις - δεν είναι απόλυτα ευχαριστημένοι με το περιεχόμενο της συμφωνίας και τα αποτελέσματα της Διακυβερνητικής. Την ήθελαν πολύ πιο προωθημένη και τολμηρή, εννοείται σε νεοσυντηρητική κατεύθυνση. Επιθυμούσαν, και δεν το είχαν αποκρύψει, πιο αποφασιστικά βήματα στην κατεύθυνση της πολιτικής ενοποίησης, κυρίως στην αλλαγή του τρόπου λήψης των αποφάσεων στα θεσμικά όργανα της ΕΕ, ώστε να επιταχυνθούν οι ρυθμοί προς την ομοσπονδιοποίηση κάτω από την ηγεμονία του γαλλογερμανικού άξονα. Και βέβαια διακαώς επιζητούν την απορρόφηση της Δυτικοευρωπαϊκής Ενωσης (ΔΕΕ), ώστε να αποκτήσουν το δικό τους επιθετικό στρατιωτικό βραχίονα, αλλά αντιλαμβάνονται ότι οι ΗΠΑ δε συμφωνούν και αυτό ανέλαβε να το "υπενθυμίσει" ο Τ. Μπλερ...

Ιδιαίτερα οι ισχυροί εταίροι επιδίωκαν να είχαν "λυμένα τα χέρια" ενόψει της διεύρυνσης της ΕΕ και των σημαντικών διαπραγματεύσεων που θα γίνουν τον επόμενο χρόνο για τον κοινοτικό προϋπολογισμό, τη χρηματοδότηση των διαρθρωτικών ταμείων, την Κοινή Αγροτική Πολιτική κ. ά. Θα προτιμούσαν να είναι έτοιμοι και να αποφύγουν τις τελευταίες "συμβουλές" του ΔΝΤ από το Χονγκ Κονγκ, για να προχωρήσουν σε ελαστικοποίηση της αγοράς εργασίας και διάλυση των "κατάλοιπων" του λεγόμενου κράτους πρόνοιας.

***

Ο "συμβιβασμός" που επιτεύχθη στο Αμστερνταμ, στις 16 και 17 Ιούνη, δεν ικανοποιεί τους θιασώτες της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Από την πλευρά όμως των εργαζομένων και των λαϊκών στρωμάτων της ΕΕ, ο "συμβιβασμός" αυτός - που δεν είναι παρά συμβιβασμός μεταξύ ισχυρών μερίδων της χρηματιστικής ολιγαρχίας και των πολυεθνικών, αλλά και ενδοκοινοτικών αντιθέσεων - είναι ολέθριος για τα συμφέροντά τους, τις κατακτήσεις και το βιοτικό επίπεδο. Η διά ροπάλου -διάβαζε Σύμφωνο Σταθερότητας - επιβολή τήρησης των κριτηρίων του Μάαστριχτ, ιδιαίτερα αυτό του δημοσίου ελλείμματος στο 3% του ΑΕΠ, εγγυάται ότι η λιτότητα θα συνεχιστεί και στον ...21ο αιώνα, ενώ οι κοινωνικές δαπάνες σταδιακά ή μονομιάς θα συρρικνώνονται, εξωθώντας στην εξαθλίωση εκατομμύρια ανθρώπους. Από την άλλη η διακήρυξη για την απασχόληση, πέρα από τον ολοφάνερα δημαγωγικό και υποχρεωτικό χαρακτήρα της, είναι φανερό ότι τελικά θα μετατραπεί σε ένα ακόμα εργαλείο ενάντια στους λαούς της Ευρώπης. Στο όνομα της εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την απασχόληση και εκμεταλλευόμενοι την αλματώδη αύξηση των ανέργων ήδη έχουν θέσει σε εφαρμογή πολιτικές "ελαστικοποίησης της αγοράς εργασίας", κατεδαφίζοντας τις κατακτήσεις αιώνων (8ωρο, συλλογικές συμβάσεις, σταθερή δουλιά κ. ά.).

Από την άλλη, το ευρωπαϊκό οικοδόμημα των πολυεθνικών θωρακίζεται με αυταρχικά και αντιδημοκρατικά μέτρα, με την ενσωμάτωση της Συμφωνίας Σένγκεν στη Συνθήκη του Αμστερνταμ και την ενίσχυση των αρμοδιοτήτων και του ρόλου της Ευρωαστυνομίας. Παράλληλα, έχουν βάλει τις βάσεις για την αλλαγή στον τρόπο λήψης των αποφάσεων και τη θεσμοθέτηση της Ευρώπης των πολλών ταχυτήτων. Το δικαίωμα του "βέτο" ουσιαστικά καταργήθηκε, καθιερώθηκε η αρχή της "ενισχυμένης συνεργασίας" στα θέματα της Κοινής Εξωτερικής Πολιτικής και Αμυνας, καθώς και η αρχή της ευελιξίας, που επιτρέπει σε "ορισμένα" κράτη - μέλη να προχωρούν σε κοινή δράση, αδιαφορώντας για τη στάση των υπολοίπων. Δεν "πέρασαν" οι προτάσεις για τη μείωση των επιτρόπων ή για τη θέσπιση του πληθυσμιακού κριτηρίου που θα έδιναν τις οριστικές λύσεις σε βάρος των μικρών κρατών - μελών, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι δεν έχουν καιρό μπροστά τους να το επανεξετάσουν. Είναι χαρακτηριστική η πρόσφατη κοινή δήλωση της Ιταλίας, της Γαλλίας και του Βελγίου, με την οποία ζητούν, πριν από τη διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ενωσης, να αναθεωρηθεί η λειτουργία των θεσμικών οργάνων της και η επέκταση σε περισσότερους τομείς της διαδικασίας λήψης των αποφάσεων με ειδική πλειοψηφία.

***

Την ίδια στιγμή, οι περισσότερες κυβερνήσεις δεν είναι διατεθειμένες - πλην της Δανίας - να θέσουν στην ετυμηγορία των λαών μέσω δημοψηφισμάτων την έγκριση της νέας συνθήκης. Και βέβαια η κεντροαριστερή κυβέρνηση Σημίτη δε θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση. Αυτό όμως καθόλου δε μειώνει - αντίθετα ενισχύει - την αξία του αγώνα για διεξαγωγή δημοψηφίσματος.

Οι λαοί της Ευρώπης συνειδητοποιούν διαρκώς και περισσότερο ότι η Συνθήκη του Αμστερνταμ αποτελεί "άξιο συνεχιστή" και της αντίστοιχης του Μάαστριχτ, την εφαρμογή της οποίας ένιωσαν πολύ έντονα στο πετσί τους. Αντιλαμβάνονται τις ζοφερές προοπτικές που δημιουργεί για το μέλλον το δικό τους και των παιδιών τους. Οι πρωτοφανείς σε όγκο και μαχητικότητα διαδηλώσεις, τον περασμένο Ιούνιο, στο Αμστερνταμ αποτελούν την καλύτερη απόδειξη και σηματοδοτούν ελπιδοφόρες εξελίξεις στο μέτωπο του συντονισμού σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Το σίγουρο είναι ένα: οι αρχιτέκτονες της ΕΕ δεν έχουν ξεμπερδέψει με την αντίσταση και την οργανωμένη πάλη των εργαζομένων. Η Συνθήκη του Αμστερνταμ μπορεί να είναι "μοιραία"...

Παναγιώτης ΚΑΚΑΛΗΣ