Μια μικρή πόλη ανθρακωρύχων της Βόρειας Αγγλίας αποτελεί το σκηνικό της ταινίας του Μαρκ Χέρμαν.Βρισκόμαστε στις αρχές της δεκαετίας του '90 και το ανθρακωρυχείο της περιοχής ακολουθεί τη μοίρα που επιφυλάσσει ο θατσερισμός, που ύστερα από τις σκληρές απεργίες των ανθρακωρύχων της δεκαετίας του '80, καταφέρνει να εξουθενώσει οικονομικά και ηθικά τους εργάτες, να ελαχιστοποιήσει τις αντιστάσεις και ναπραγματοποιήσει τα σχέδιά του. Το ανθρακωρυχείο κλείνει και την ίδια τύχη μάλλον θα έχει και η ιστορική μπάντα της πόλης, μια φιλαρμονική φτιαγμένη από τους ανθρακωρύχους, που λειτουργεί πάνω από έναν αιώνα, έχοντας ξεπεράσει πολέμους, οικονομικές κρίσεις και απεργιακούς αγώνες. Δεν υπάρχει ουσιαστικά ατομικός πρωταγωνιστής σε αυτή την ταινία. Αυτό που πρωταγωνιστεί είναι το σύνολο των μελών της μπάντας, είναι ένα συλλογικό πνεύμα γεμάτο από τις αντιφάσεις των ανθρώπων που το συνθέτουν. Αντιφάσεις εσωτερικές, προσωπικές και αντιθέσεις ανάμεσα στα πρόσωπα πλέκονται μέσα από μικρές συγκρούσεις δημιουργώντας την ιστορία, προκαλώντας τις ανατροπές και δίνοντας τις λύσεις του φιλμ. Λύσεις που κανένα από τα πρόσωπα του έργου δεν μπορεί να τις "οικειοποιηθεί" σαν δικές του, αφού έρχονται σαν αποτέλεσμα μιας χημείας από τη δραστηριότητα όλων των διαφορετικών τύπων, που συναποτελούν τον συλλογικό πρωταγωνιστή. Με μια πειστικότητα που οφείλεται στις ανεπιτήδευτες ερμηνείες των ηθοποιών (ξεχνά κανείς ότι είναι ηθοποιοί και ότι υποδύονται κάποιους ρόλους) και με μια αφηγηματική απλότητα, πίσω από την οποία κρύβεται όλη η μαστοριά που είναι απαραίτητη, για να προσεγγίσει κανείς ένα τέτοιο θέμα, χωρίς να ξεφύγει από το μέτρο που υπαγορεύει η πραγματικότητα, η ταινία φτάνει σε ένα φινάλε μιας ανοιχτής πολιτικής καταγγελίας, χωρίς να τηρεί κανένα υποτιθέμενο πρόσχημα. Κι όμως αυτό δεν απωθεί, αλλά διεγείρει, δεν επαναλαμβάνει τετριμμένα αλλά ανατρέπει κοινές παραδοχές, αποκαλύπτοντας τις πιο άγνωστες από όλες τις αλήθειες, δηλαδή τις αυτονόητες. Το κάρβουνο από τις στοές του ορυχείου γίνεται καύσιμο, πηγή ενέργειας για τα χάλκινα πνευστά και για τη μουσική που βγαίνει από τα σκονισμένα πνευμόνια των ανθρακωρύχων. Βγαλμένοι κατευθείαν μέσα από την παράδοση του free cinema της δεκαετίας του '60, σαν δείγμα της ιδιαίτερης ικανότητας του αγγλικού κινηματογράφου να τοποθετείται στις κοινωνικές συγκρούσεις, "οι βιρτουόζοι" φέρνουν στο νου την κραυγή του Τσάρλι Τσάπλιν στο φινάλε του "Δικτάτορα", επιχειρώντας με την ίδια αμεσότητα να σπάσουν τη σιωπή που συντηρεί αυτόν τον πόλεμο των ανθρώπων με τους διαχειριστές των οικονομικών μεγεθών.

(ΟΠΕΡΑ 1, ΑΤΤΙΚΑ 2, ΑΘΗΝΑΙΟΝ 2)

Θυμίζει φιλμ επιστημονικής φαντασίας, μια πόλη κατεστραμμένη από επιδρομές εξωγήινων όντων, όμως είναι η εικόνα των ερειπίων του Σαράγιεβο, ανάμεσα στα οποία ξετυλίγεται η μικρή ιστορία αυτού του φιλμ. Υστερα από μια σειρά ταινίες που επιχειρούν να μιλήσουν για το γιουγκοσλαβικό εμφύλιο από σερβική σκοπιά, άσχετα από τον τρόπο που τοποθετούνται απέναντι στα γεγονότα και την πολιτική στάση που τηρούν, σειρά έχει μια ταινία φτιαγμένη στον "μουσουλμανικό τομέα", στους "μουσουλμανικούς θύλακες" ή οτιδήποτε άλλο μπορεί να διατυπωθεί στη στρατιωτική, πολιτική ή δημοσιογραφική ορολογία. Ομως, δεν πρόκειται παρά για μια πόλη πολιορκημένων ανθρώπων που περνούν τη ζωή τους τρέχοντας για να αποφύγουν τα πυρά των ελεύθερων σκοπευτών, στέκονται με τα μπιτόνια στην ουρά για το νερό, ενώ γύρω τους σφυρίζουν οβίδες, λεηλατούν και τα τελευταία απομεινάρια των δέντρων ή καίνε παλιοπάπουτσα για να ζεσταθούν, εξαντλούν την εφευρετικότητά τους για το καθημερινό φαγητό και μαζεύονται στα καταφύγια, προσπαθώντας να μοιραστούν τις πιθανότητες της επιβίωσής τους. Ανάμεσα σε αυτούς τους ανθρώπους ένας ποιητής. Εχοντας στείλει τη γυναίκα του και την κόρη του μακριά από αυτή την επίγεια κόλαση ζει μόνος και καθώς οι δρόμοι της ποίησής του μοιάζουν κι αυτοί αποκλεισμένοι βρίσκει το ατομικό του καταφύγιο στο αλκοόλ. Μια μέρα ανακαλύπτει μέσα στο σπίτι του δυο παιδιά, δυο ορφανά του πολέμου. Αυτή η συνάντηση θα δώσει κάποιο νόημα στη ζωή του ποιητή. Οι προσπάθειές του τώρα έχουν ως στόχο τη φυγάδευση των παιδιών από την αποκλεισμένη πόλη. Ομως πόσο μπορεί να επιζήσει και η παραμικρή ελπίδα μέσα σε τέτοιες συνθήκες; Και για πόσο η αθωότητα μπορεί να μείνει ανέπαφη μέσα στη θύελλα της αλληλοσφαγής; Ο σκηνοθέτης του φιλμ Αντεμίρ Κένοβιτς και ο σεναριογράφος Αμπτουλάχ Σιντράν έζησαν τον αποκλεισμό του Σαράγιεβο και έφτιαξαν μια ταινία, που συνδυάζει ένα αντιπολεμικό πνεύμα και τις εικόνες της καταστροφής με μια ποιητική ματιά. Ερειπωμένα κτίρια και ερειπωμένες ψυχές. Δε φιλοδοξούν να αναζητήσουν αίτια και να αναλύσουν καταστάσεις. Θέλουν απλά να φωτογραφίσουν μια ιστορία τρυφερότητας και φιλίας ανάμεσα στις εκρήξεις των βομβών, χωρίς μελοδραματικά στοιχεία, μια ιστορία για τον πόλεμο του ανθρώπου να διατηρήσει την προσωπική του ελπίδα χωρίς κανέναν σύμμαχο, όταν το παραμικρό φως δεν υπάρχει γύρω του ή και στο βάθος της ψυχής του.

(ΑΡΤ ΣΤΟΥΝΤΙΟ, ΔΑΝΑΟΣ)

Φιλόδοξη αποδεικνύεται κατ' αρχάς η μεταφορά αυτή του σαιξπηρικού δράματος από τον Κένεθ Μπράνα,ο οποίος ανέλαβε τη σκηνοθεσία, αλλά και τον πρωταγωνιστικό ρόλο του "καταραμένου" πρίγκιπα. Φιλόδοξη πρώτα από όλα, αφού η άρνηση περικοπών στο θεατρικό κείμενο έφερε την ταινία στην "αντιεμπορική" διάρκεια των τεσσάρων ωρών, η οποία πάντως δεν αποτελεί μειονέκτημα στην παρακολούθησή της, ίσως μάλιστα το αντίθετο. Κι αυτό, εξαιτίας του κειμένου με το πολυδιάστατο ενδιαφέρον, αλλά εξαιτίας και κάποιας ορμητικότητας στους αφηγηματικούς ρυθμούς, που σε ένα βαθμό οφείλεται στην πληθωρική ερμηνεία του Μπράνα στο ρόλο του Αμλετ. Από την άλλη πλευρά δεν μπορεί να μη γεννηθεί η υποψία για ένα στοιχείο ναρκισσισμού που ενυπάρχει, τόσο στον ηθοποιό Μπράνα, που μοιάζει όχι να "κλέβει", αλλά να μονοπωλεί την παράσταση, όσο και στον Μπράνα σκηνοθέτη που θέλοντας να κάνει μια "μεγάλη" ταινία, κάπου αναλώθηκε στον όγκο της παραγωγής, στην επιλογή ενός μεγάλου και λαμπρού σκηνικού, στις περίπλοκες σκηνοθετικές λύσεις, ξεχνώντας ίσως ότι η δύναμη του έργου μπορεί να βρίσκεται στην εσωτερικότητά του, στο στήσιμο μιας ψυχολογικής ατμόσφαιρας βασισμένης περισσότερο στο υπαινικτικό παρά στο κραυγαλέο. Ακόμη και η τοποθέτηση της δράσης στο 19ο αιώνα δε λειτουργεί παρά σαν σημείο αναφοράς για τα κοστούμια και το ντεκόρ και δεν αναιρεί μια ανιστορική ανάγνωση, που στερεί τη συγκεκριμένη μεταφορά από κάποιο απώτερο στόχο. Μπορεί να παραδεχτεί κανείς μια συνέπεια, έστω και ως προσωπικό ρεσιτάλ, σε αυτή την εκδοχή, όμως τότε ποιοι λόγοι ωθούν στο σπάσιμο της αφηγηματικής συνέχειας με μικρά φλας μπακ, που προδίδουν τον ένθετο χαρακτήρα τους και αποτελούν πινελιές συχνά επιζήμιες με την περιγραφική καταδήλωσή τους, σαν να μπορούσε με αυτό τον τρόπο να ξεπεραστεί η θεατρικότητα και να επιβληθεί η κινηματογραφική γραφή στον κατά Μπράνα "Αμλετ".

(ΑΤΤΙΚΟΝ)

Τυφλωμένος από την έμμονη ιδέα του έρωτά του ο Σαμ (Μάθιου Μπρόντερικ) στήνει μια οπτική συσκευή, με την οποία παρακολουθεί τη ζωή της πρώην φίλης του με τον νυν εραστή της (Τσέκι Κάριο) στο απέναντι σπίτι, περιμένοντας τη στιγμή που αυτή θα επιστρέψει στην αγκαλιά του. Δίπλα του η Μάγκι (Μεγκ Ράιαν),η προδομένη φίλη του Αντόν (νυν φίλου της πρώην φίλης του Σαμ), εγκαθιστά τα δικά της μηχανήματα, που προσθέτουν ήχο στην εικόνα, με σκοπό μια ολοκληρωτική εκδίκηση. Από εκεί και πέρα ξεδιπλώνεται μια αρκετά έξυπνη κωμωδία σε σκηνοθεσία Γκρίφιν Νταν,που συνδυάζει το μαύρο χιούμορ (χάρη στα αδίστακτα σχέδια των δύο προδομένων συμμάχων) με το αισθηματικό στοιχείο που προκαλεί μια σειρά από μικρές ανατροπές, οι οποίες οδηγούν στο απρόβλεπτο - προβλέψιμο τελικό αποτέλεσμα.

(ΑΒΑΝΑ, ΑΘΗΝΑΙΟΝ, ΑΤΤΙΚΑ 1, ΒΙΛΑΤΖ, ΕΜΠΑΣΥ, ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ 2, ΝΙΡΒΑΝΑ, ΠΑΛΑΣ, ΣΟΦΙΑ,

Ενας πράκτορας του FBI (Τζον Τραβόλτα) παίρνει το πρόσωπο του σχεδόν νεκρού τρομοκράτη (Νίκολας Κέητζ), για να εξουδετερώσει κάποιον επικίνδυνο εκρηκτικό μηχανισμό. Ομως ο τρομοκράτης συνέρχεται από το κώμα, ανακαλύπτει ότι δεν έχει πρόσωπο και φορά το πρόσωπο του πράκτορα, που βρίσκεται αποθηκευμένο εκεί δίπλα μέσα σε μια γυάλα. Είναι διασκεδαστικό κατόπιν το πώς ο Κέητζ υποδύεται τον Τραβόλτα και ο Τραβόλτα τον Κέητζ, αλλά τελικά η πρωτότυπηαρχική ιδέα υπηρετεί μια περιπέτεια των συνηθισμένων προδιαγραφών του Χόλιγουντ με καταδιώξεις, πυροβολισμούς, ολίγον συναίσθημακαι τα συναφή.

(ΑΘΗΝΑ, ΑΝΝΑ ΝΤΟΡ, ΑΣΤΕΡΙΑ, ΑΤΛΑΝΤΙΣ, ΒΙΛΑΤΖ, ΓΑΛΑΞΙΑΣ, ΔΙΑΝΑ, ΖΙΝΑ, ΙΝΤΕΑΛ, ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ 1, ΠΤΙ ΠΑΛΑΙ, ΣΠΟΡΤΙΓΚ, ΒΥΖΑΝΤΙΟ, ΑΤΤΙΚΟΝ ΠΕΙΡ)

Αγης ΜΑΡΑΓΚΟΥΔΑΚΗΣ