Το ΚΚΕ επανειλημμένα - στο παρελθόν και πρόσφατα - άσκησε πίεση στις κυβερνήσεις της χώρας για μια σαφώς διαφανή και αποτελεσματική οργάνωση των προμηθειών αυτών, με στόχο την ενίσχυση των εγχώριας αγοράς, τη στήριξη της απασχόλησης εργατικού δυναμικού, την ομαδοποίηση των αγορών και την καλύτερη έρευνα για εξασφάλιση χαμηλότερων - ανταγωνιστικών τιμών και συμφερότερων προσφορών, για καλύτερη ποιότητα και ταχύτερη παράδοση των προμηθειών. Γι' αυτό και πήρε μέρος στις διακομματικές επιτροπές που συστάθηκαν με στόχο να παλέψει στις παραπάνω κατευθύνσεις. Σημειώνουμε εδώ ότι μικρό μόνο μέρος των δαπανών του δημοσίου για προμήθειες αγαθών έχει υπαχθεί στην ευθύνη διακομματικών επιτροπών, ενώ το μέγιστο μέρος τους, που αφορά την "Ολυμπιακή", τον ΟΤΕ, τη ΔΕΗ, τις Ενοπλες Δυνάμεις και τα "μεγάλα έργα" γίνεται από τους παραπάνω φορείς εκτός διακομματικής ευθύνης. Αν αυτή η "εξαίρεση" του μέγιστου μέρους της δαπάνης του δημοσίου κλπ, για προμήθειες και έργα παραταθεί, γίνεται ολοφάνερο ότι ο ρόλος των διακομματικών επιτροπών θα έχει αναιρεθεί με ευθύνη της ίδιας της κυβέρνησης.

***

Το βέβαιο είναι ότι η ΝΔ απεχθάνεται τους αντιπροσωπευτικούς θεσμούς και αφήνει ανοιχτή την πόρτα για κάθε δημαγωγία.

Το δρόμο της αποχώρησης από τις διακομματικές επιτροπές επέλεξε στη συνέχεια και το ΔΗΚΚΙ, με αιτιολογίες άσχετες προς τις προμήθειες και τις διακομματικές.

Είναι φανερό ότι η παραμονή του ΚΚΕ στις επιτροπές αυτές εξαρτάται - απόλυτα - από την ουσιαστική εκπλήρωση των λόγων δημιουργίας τους.

***

Η αναφορά στο έργο των επιτροπών αυτών κάθε άλλο παρά αφορά το οξύτατο συγκοινωνιακό πρόβλημα που βιώνουν καθημερινά οι εργαζόμενοι και οι πολίτες της Αθήνας και όλης της χώρας (που θα ήταν χρήσιμο να αποτελέσει περιεχόμενο ενός άλλου άρθρου).

Οι συγκεκριμένες προμήθειες συγκοινωνιακών μέσων καρκινοβατούν, γιατί η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, όπως προηγούμενα και αυτή της ΝΔ, αδιαφορεί παντελώς για εκατομμύρια πολίτες που διακινούνται με κρατικά μέσα μεταφοράς. Οι δεσμεύσεις της κυβέρνησης για τους Ολυμπιακούς Αγώνες στη χώρα μας την υποχρέωσαν τελικά να εξαγγείλει - το 1996 - ένα πρόγραμμα ανανέωσης και ενίσχυσης των συγκοινωνιακών μέσων στην τετραετία 1997 - 2000. Καθόρισε μάλιστα και τη χρηματοδότηση αυτών των προμηθειών σε τέσσερις ετήσιες δόσεις από τον κρατικό προϋπολογισμό. Ολα αυτά αποδείχτηκαν "λόγια του αέρα", καθώς, το 1997, δε διατέθηκε δεκάρα για τις λαϊκές συγκοινωνίες, ούτε το 1998 "γράφτηκε" δεκάρα στον προϋπολογισμό για παρόμοιες προμήθειες. Παρ' όλα αυτά, επειδή, τα αφεντικά τους των Βρυξελλών τους "επέτρεψαν" να κάνουν ορισμένες προμήθειες μέσω προγραμματικών συμφωνιών, που είναι δυνατόν να ενισχύσουν την εγχώρια αγορά, αλλά μόνο ως το τέλος αυτού του χρόνου (1997) αποφάσισαν να προωθήσουν τις προμήθειες που αφορούν 750 λεωφορεία, 190 περίπου τρόλεϊ, σιδηροδρομικούς συρμούς του ΗΣΑΠ (γραμμή Κιφησιάς - Πειραιά) και του σιδηροδρομικού δικτύου του ΟΣΕ γενικότερα. Αυτές οι προμήθειες ανατέθηκαν σε διακομματικές επιτροπές VTOA. Σημειώνεται ότι παρόλο που από τον ΟΣΕ στις αγορές μέσω VTOΑ έχουν υπαχθεί προμήθειες 150 και πάνω δισ. δρχ., ένα μεγάλο τμήμα τους εξακολουθεί να γίνεται από τον ίδιο το φορέα και όχι μέσω διακομματικών επιτροπών.

Παρά την αρνητική αυτή κατάσταση οι διακομματικές στο υπουργείο Μεταφορών εργάστηκαν ουσιαστικά και δραστήρια. Καρπός αυτής της δουλιάς είναι ότι ήδη οι προγραμματικές συμφωνίες για την προμήθεια 750 λεωφορείων σε τέσσερα χρόνια και 190 περίπου τρόλεϊ έφτασαν ήδη στο τέλος.

Σε λίγες μέρες οι προγραμματικές συμφωνίες θα έχουν υπογραφεί, ύστερα από προετοιμασία και διαπραγματεύσεις που κράτησαν πάνω από χρόνο. Χαρακτηριστικά των προμηθειών αυτών είναι η επίτευξη υψηλής εγχώριας προστιθέμενης αξίας, οι τεχνικές βελτιώσεις για την καλύτερη διακίνηση του επιβατικού κοινού (κλιματισμός, χαμηλά δάπεδα, βελτιωμένος μηχανολογικός εξοπλισμός κ.ά.) και επίσης η εξασφάλιση σημαντικά χαμηλότερων τιμών από εκείνες στις οποίες, σε πραγματικές τιμές, αγόρασαν οι "νοικοκυραίοι" το 1993 τα λεωφορεία τους ή σκόπευαν οι κυβερνήσεις, ληστεύοντας τον ΗΛΠΑΠ, να αγοράσουν (από το 1993 και μετά) τα τρόλεϊ. Βελτιωμένη θα είναι η λειτουργία αυτών των μέσων και για το προσωπικό που θα απασχολείται σ' αυτά. Αυτή η εξέλιξη είχε σαν συνέπεια να εξοικονομηθούν αρκετά δισεκατομμύρια. Μένει τώρα όλα αυτά να μη μείνουν στα λόγια και στις υπογραφές...

Στους ηλεκτρικούς σιδηρόδρομους Πειραιά - Κηφισιάς, η αγορά συρμών προχώρησε θετικά, με αποτέλεσμα οι συρμοί αυτοί να είναι... οικονομικότεροι από τους αντίστοιχους του μετρό της Αθήνας.

Προχώρησε επίσης η προετοιμασία των προγραμματικών συμφωνιών για σιδηροδρόμους (μηχανές - βαγόνια) του ΟΣΕ. Η διαδικασία αυτή θα είχε ολοκληρωθεί από καιρό αν οι αρμόδιοι του ΟΣΕ κατανοούσαν το ρόλο των διακομματικών επιτροπών και δε σπαταλούσαν τις δυνατότητές τους για τη συνέχιση ενός καθεστώτος προμηθειών που οι ίδιοι και οι προηγούμενοι από αυτούς καθιέρωσαν, αντίθετο φυσικά στα δεδομένα ύπαρξης διακομματικών...

Συνοψίζοντας θα μπορούσε βάσιμα να υποστηρίξει κάποιος που γνωρίζει τα πράγματα, ότι σωστά προχώρησαν στο έργο που τους ανατέθηκε οι τέσσερις διακομματικές στο υπουργείο Μεταφορών.

***

***

Αρνητικό στοιχείο στις προμήθειες αεροπορικών μέσων (ελικοπτέρων και αεροπλάνων) για τις οποίες ενδιαφέρεται επίσης το υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας κ.ά. είναι η αγνόηση των εγχώριων δυνατοτήτων ελέγχου και συντήρησης αεροσκαφών, μέσω της προηγμένης εγχώριας κρατικής βιομηχανικής επιχείρησης (ΕΑΒ) και η έλλειψη συντονισμού ανάμεσα σε όλες τις κρατικές υπηρεσίες που χρειάζονται αεροσκάφη, ώστε να εξασφαλιστούν καλύτερες τιμές με μεγαλύτερες ομαδοποιημένες αγορές και μικρότερο κόστος συντήρησης, που κατά τη διάρκεια ζωής των αεροσκαφών ξεπερνά το κόστος αγοράς, ύψους δεκάδων δισεκατομμυρίων. Είναι αυτονόητο ότι έναν παρόμοιο συντονισμό δεν είναι δυνατόν από μόνες τους να εξασφαλίσουν οι διακομματικές επιτροπές. Τώρα, αφού - επί χρόνια - άφησαν στην άκρη την υλοποίηση αυτών των απαραίτητων για τον τόπο μας προμηθειών, προβάλλουν τον επείγοντα χαρακτήρα τους, παραμερίζοντας αντικειμενικά τους στόχους που σημειώσαμε (εγχώρια στήριξη - ομαδοποιημένες αγορές)...

***

Η διαδικασία αυτή αν και είναι η πρώτη για την οποία λειτούργησε διακομματική επιτροπή από το 1996, βάλτωσε για ενάμιση χρόνο λόγω ματαίωσης του πρώτου διαγωνισμού. Σημειώνουμε ότι ο διαγωνισμός έγινε κανονικά και προέκυψε μειοδότης. Επειδή όμως η προσφορά του ξεπερνούσε το μέγεθος της προϋπολογισμένης δαπάνης, αυξημένης κατά 50%, ο διαγωνισμός ματαιώθηκε. Αρνητική εξέλιξη σ' αυτήν την οπισθοδρόμηση είναι ότι ενώ μπορούσε να κληθεί ο μειοδότης να μειώσει τις τιμές του στα επιτρεπτά όρια, το υπουργείο απέφυγε μια τέτοια διαδικασία και χωρίς καν να πάρει τη γνώμη της αντίστοιχης διακομματικής επιτροπής υπέβαλε σχετικό ερώτημα στο... Νομικό Συμβούλιο του Κράτους (ΝΣτΚ). Ας σημειωθεί ότι το ερώτημα δεν έγινε στο υπουργείο Ανάπτυξης (Εμπορίου) στο οποίο συνήθως καταφεύγουν τα άλλα υπουργεία για παρόμοια ερωτήματα, αλλά στο ΝΣτΚ. Ας σημειωθεί επίσης ότι, συνήθης πρακτική της Επιτροπής Κρατικών Προμηθειών (υπουργείο Ανάπτυξης), σε αντίστοιχες περιπτώσεις, είναι να καλείται - γενικά - ο μειοδότης, να μειώσει παραπέρα τις τιμές του σε λογικότερα επίπεδα. Παρ' όλα αυτά, το ΝΣτΚ γνωμάτευσε ότι μετά το διαγωνισμό δεν είναι δυνατή η μείωση της τιμής. Ο νέος διαγωνισμός που προκηρύχτηκε δεν πρόκειται βέβαια να εξασφαλίσει καλύτερες τιμές. Αντίθετα, αν απ' αυτόν προκύψει άλλος μειοδότης από τον προηγούμενο (του πρώτου διαγωνισμού), θα δημιουργηθούν - το πιθανότερο - νέα προβλήματα.

Στα πλαίσια του ίδιου υπουργείου - μέσω διακομματικών - προχωρούν επίσης οι διαδικασίες μηχανοργάνωσης του προϋπολογισμού (μέσω των ΔΟΥ) και του κρατικού θησαυροφυλακίου.