Αιτία χρόνιας διαμάχης μεταξύ των θετικών επιστημόνων και της Πρυτανείας του Πανεπιστημίου Αθηνών, αποτέλεσε η χρήση του Παλαιού Χημείου (Σόλωνος) και λύση δόθηκε προχτές από το Κεντρικό Συμβούλιο Νεοτέρων Μνημείων (ΚΣΝΜ).

Το Παλαιό Χημείο σχεδιάστηκε από τον Τσίλερ και θεμελιώθηκε (1887) σε συνεργασία με τον αρχιτέκτονα του Βερολίνιου Χημείου Ζάρσταν και την έγκριση του διάσημου χημικού Χόφμαν.Εγινε ο πρώτος ιστορικός χώρος των θετικών επιστημών στην Ελλάδα με πρωτοποριακές για την εποχή εγκαταστάσεις και εξοπλισμό (7.000 συσκευές και όργανα). Εγινε, όμως, και ο πρώτος πανεπιστημιακός χώρος, συνδεμένος με εθνικούς και δημοκρατικούς αγώνες.Αναφέρουμε ενδεικτικά κάποιους σταθμούς της διττής - ιστορικής και επιστημονικής - σπουδαιότητας του κτιρίου: ο ασύρματος που εγκαταστάθηκε εξελίχθηκε σε ραδιοφωνικό σταθμό του Πανεπιστημίου, λειτούργησε παράνομα στην Κατοχή και μετέδωσε το μήνυμα της Απελευθέρωσης. Στο Μεγάλο Αμφιθέατρο έγινε στις 25/3/1942 η πρώτη παμφοιτητική συγκέντρωση, που κατέληξε σε συλλαλητήριο. Εκεί λειτούργησε το πρώτο Πανεπιστημιακό Οινοποιείο και εκεί βρίσκονται η πρώτη γεννήτρια ακτίνων "Ρέντγκεν", όργανα από το Πανεπιστήμιο Σμύρνης κ.ά.

Αντιστρόφως ανάλογη με τη σπουδαιότητά του είναι η σημερινή εικόνα του, αν και χαρακτηρισμένου από το ΥΠΠΟ, ως ιστορικά διατηρητέου: φθορά, καταστροφή, σωροί σκουπιδιών.Και η διαμάχη: η Πρυτανεία επιδίωκε να στεγάσει γραφεία καθηγητών της Νομικής Σχολής (!) και βιβλιοθήκη. Οι ενώσεις των θετικών επιστημόνων απαιτούσαν επιτόπια διατήρηση όλων των εγκαταστάσεων και του εξοπλισμού και οργάνωση Μουσείου Φυσικών Επιστημών, χώρων επίδειξης πειραμάτων, σεμιναρίων κλπ.

Η λύση που δόθηκε είναι συνδυαστική και ταυτόχρονα απαγορευτική για αλλαγή χρήσης του κτιρίου και αποσύνδεσής του από την ιστορία του.Χαρακτηρίζεται διατηρητέος ολόκληρος ο εξοπλισμός και επιτοπίως: το εργαστήριο και ο εξοπλισμός της Ανόργανης Χημείας,το γραφείο της έδρας του καθηγητή Φυσικών Επιστημών,το μικρό Αμφιθέατρο και ο χώρος του ασύρματου.Θα επιδιωχτεί η διατήρηση του μεγάλου Αμφιθεάτρου (περίφημης ακουστικής), θα γίνει καταγραφή του εξοπλισμού και συντήρησή του (συνεργασία των Υπηρεσιών του ΥΠΠΟ) και θα αντιμετωπιστούν θέματα μουσειολογικά, αφού στον τρίτο όροφο θα στεγαστεί μουσείο. Το κτίριο θα φιλοξενήσει και βιβλιοθήκη, κατόπιν μελέτης.

Δ. ΜΥΡΙΛΛΑ