Η "ζωή της" ξεπερνά την εικοσαετία. Η προσφορά της στην εικαστική αναβάθμιση του τόπου μας, ιδιαίτερα σημαντική. Η Στέγη Φιλότεχνων Φλώρινας,ο πολιτιστικός σύλλογος που ιδρύθηκε το 1975 από έναν κύκλο καλλιτεχνών και φιλότεχνων της πόλης με πρωτεργάτες και θεμελιωτές το γλύπτη Δημήτρη Καλαμάρα και το ζωγράφο Στερίκα Κούλη,αποτελεί αναμφίβολα, μία δυναμική παρουσία στον εικαστικό χάρτη της χώρας μας. Μέσα από τα δύο εικαστικά κέντρα που ίδρυσε - το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (1977) και την Πινακοθήκη Καλλιτεχνών Φλώρινας (1985) - συμβάλλει στην πολιτιστική αναβάθμιση του νομού και στην προβολή του νεοελληνικού πολιτισμού. Στην καλλιέργεια του αισθητικού κριτηρίου των κατοίκων της περιοχής. Στην παροχή βασικής καλλιτεχνικής παιδείας προς τη νεολαία. Στην ανάδειξη του καλλιτεχνικού δυναμικού της περιοχής, αλλά και στην προβολή της καλλιτεχνικής ταυτότητας της Φλώρινας μέσα από τη συγκέντρωση των προϊόντων του σύγχρονου καλλιτεχνικού της γίγνεσθαι.

Η Στέγη Φιλότεχνων Φλώρινας,στα είκοσι δύο χρόνια λειτουργίας της, κατάφερε να ξεπεράσει τα όρια ενός μικρού συλλόγου και τα σύνορα ενός νομού. Διεύρυνε τους ορίζοντές της, παρά τις δυσκολίες που αντιμετώπισε εξαιτίας της κυβερνητικής "ευαισθησίας". Μετά από είκοσι δύο χρόνια σημαντικής προσφοράς, το μέλλον της διαγράφεται αβέβαιο. Η "Πινακοθήκη Καλλιτεχνών Φλώρινας", παραμένει κλειστή από το Γενάρη του 1997, εξαιτίας έλλειψης χρημάτων, ενώ το "Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης" αναζητά εναγώνια τη μεταστέγασή του σε κατάλληλο κτίριο.

Για την προσφορά και την πορεία της Στέγης, αλλά και για τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα, μας μιλά ο Πρόεδρος της Στέγης Φιλότεχνων Φλώρινας, Θέμης Μηλώσης.

- Ποια έργα περιλαμβάνουν οι συλλογές του "Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης" και της "Πινακοθήκης Καλλιτεχνών Φλώρινας";

- "Το "Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης" λειτουργεί από το 1977 σε ένα από τα παλαιότερα και ιστορικά κτίρια της πόλης. Η ιδιαιτερότητα τής ίδρυσης και της λειτουργίας του έγκειται αποκλειστικά στο μεράκι και την αγάπη των υπευθύνων, που όλα αυτά τα χρόνια δούλεψαν και δουλεύουν γι' αυτό το σκοπό, αλλά και στην εγκάρδια ανταπόκριση του κοινού της Φλώρινας.Το περιεχόμενο της μόνιμης συλλογής του, που σήμερα αριθμεί 400 περίπου έργα επώνυμων δημιουργών όλων των μορφών της σύγχρονης ελληνικής τέχνης (και όχι μόνο), του δικαιολογεί το χαρακτήρα του ως Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, γιατί καλύπτει τη μετά το 1950 περίοδο. Στις αίθουσές του εκτίθενται εκ περιτροπής έργα Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών, από τον Σαγκάλ και τον Νίκολσον μέχρι το Μόραλη και τον Χατζηκυριάκο - Γκίκα.Ενδεικτικά αναφέρουμε τις δημιουργίες των: Ρέγκου, Κανακάκη, Πλακωτάρη, Ρέγκου, Καπράλου, Μπότσογλου, Δημητρέα, Χαλεπά, Καλαμάρα, Γραμματόπουλου, Μόραλη, Νικολάου, Σικελιώτη, Τσόκλη κ.ά. Η μόνιμη συνεργασία του με την Εθνική Πινακοθήκη αποκαλύπτει τα θεμέλια της ποιότητας και της σοβαρότητάς του".

"Η "Πινακοθήκη Καλλιτεχνών Φλώρινας", μπορεί να χαρακτηριστεί ως μια "εξειδικευμένη" Πινακοθήκη, εξαιτίας της προέλευσης του καλλιτεχνικού έργου που παρουσιάζει, το οποίο και είναι προϊόν αποκλειστικά "τοπικής παραγωγής" με πανελλήνια όμως εμβέλεια.Η εγκατάσταση της Πινακοθήκης σε ένα ωραίο παραδοσιακό κτίριο του ΟΣΕ, προβάλλει τη φλωρινιώτικη εικαστική δημιουργία σε έναν από τους τελευταίους σιδηροδρομικούς σταθμούς της χώρας. Η μόνιμη συλλογή της Πινακοθήκης αριθμεί 90 περίπου έργα ζωγραφικής και γλυπτικής, σχέδια και φωτοσχέδια, κατασκευές και ολογράμματα. Με την απόκτηση έργων των "προδρόμων" λαϊκών και έντεχνων ζωγράφων της περιόδου του μεσοπολέμου, επιδιώκεται να της δοθεί και ιστορικός χαρακτήρας".

- Ποιες οι σημαντικότερες δραστηριότητες που αναπτύχθηκαν στα δύο εικαστικά κέντρα;

- "Αναπτύχθηκαν δραστηριότητες ενισχυτικές του εκπαιδευτικού ρόλου που κυρίως καλούνται να διαδραματίσουν με τη μορφή μικρών περιφερειακών κέντρων.Εκτός από την παρουσίαση θεματικών επιλογών της μόνιμης συλλογής στις 9 μέχρι σήμερα περιόδους λειτουργίας, πραγματοποιούνται εκθέσεις συλλογών ιστορικής και αισθητικής αξίας σε συνεργασία με εικαστικά ιδρύματα της χώρας (Εθνική Πινακοθήκη), εικαστικά κέντρα (Βελλίδειο ΠΚ), ινστιτούτα (Γκαίτε, Γαλλικό Ινστιτούτο, Βρετανικό Συμβούλιο) και με καλλιτεχνικά σωματεία (ΠΑΠΟΚ, ΣΚΕΤΒΕ). Μέχρι σήμερα πραγματοποιήθηκαν πάνω από 45 εκθέσεις, ενώ με σκοπό την καλύτερη προσέγγιση με το εικαστικό έργο, οργανώθηκαν σε δύο κύκλους 33 συμπόσια τέχνης.Στις παρουσιάσεις αυτές, συμμετέχουν ενεργά οι μαθητές και οι σπουδαστές του νομού, μέσα από μια στενή συνεργασία με τους φορείς εκπαίδευσης και τους καθηγητές καλλιτεχνικών μαθημάτων".

"Εκτός από τις εκδηλώσεις εικαστικού χαρακτήρα, στο χώρο του Μουσείου πραγματοποιούνται μουσικές συναυλίες, λογοτεχνικές βραδιές και επιστημονικές ημερίδες για τον πολιτισμό.Αποτελεί σπάνιο φαινόμενο η ίδρυση και λειτουργία ενός εικαστικού Μουσείου με ευθύνη ενός μικρού συλλόγου και μάλιστα στην άκρη της ελληνικής περιφέρειας".

- Πότε ιδρύθηκε και με ποιο σκοπό, η βιβλιοθήκη;

"Ιδρύθηκε το 1980, με αποκλειστικά εικαστικό χαρακτήρα και με σκοπό τη στήριξη του εκπαιδευτικού ρόλου που, κατά κύριο λόγο, διαδραματίζει το "Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης". Μαζί με ένα αξιόλογο αρχείο αποδελτιωμένου Τύπου, παρέχει το απαραίτητο υλικό καλλιτεχνικής παιδείας προς τη νεολαία. Σήμερα αριθμεί πάνω από χίλιους τόμους και λειτουργεί ως δανειστική βιβλιοθήκη. Για το χώρο της Δυτικής Μακεδονίας αποτελεί τη μοναδική πηγή έντυπης καλλιτεχνικής παιδείας".

"Ιδιαίτερο είναι το ενδιαφέρον που επιδεικνύεται για τα εκπαιδευτικά προγράμματα. Η εφαρμογή τους ξεκίνησε το 1989 με σκοπό την παροχή και συμπλήρωση της αναγκαίας καλλιτεχνικής παιδείας της νεολαίας με τη μεθοδική επιλογή και εφαρμογή σχετικών προγραμμάτων καλλιτεχνικής εκπαίδευσης".

- Τι σημαίνει για την ακριτική περιοχή της Φλώρινας η λειτουργία του Μουσείου και της Πινακοθήκης;

- "Τόσο το Μουσείο όσο και η Πινακοθήκη της "Στέγης", δεσπόζουν στην πολιτιστική ζωή της πόλης και η αναγκαιότητα της ύπαρξης και λειτουργίας τους, είναι από όλους παραδεκτή. Διαμορφώνουν και προβάλλουν με τον καλύτερο τρόπο το σύγχρονο πολιτιστικό πρόσωπο της Φλώρινας. Ομως, η σοβαρή αυτή προσπάθεια, απειλείται με διακοπή.Η κρισιμότητα της κατάστασης οφείλεται σε διάφορους λόγους, κυρίως όμως στην οικονομική ανέχεια που επικρατεί στη "Στέγη" από την ίδρυσή της μέχρι σήμερα. Υπάρχει αδυναμία εξασφάλισης ικανών πόρων, τόσο για την απρόσκοπτη λειτουργία των εικαστικών κέντρων, όσο και για την παραπέρα ανάπτυξη της δραστηριότητάς τους".

"Είναι γεγονός ότι το υπουργείο Πολιτισμού είναι η μόνη πηγή χρηματοδότησης της προσπάθειας που γίνεται. Η περιστασιακή υποστήριξή του όμως, δεν επαρκεί για την κάλυψη ακόμα και των ανελαστικών δαπανών λειτουργίας.Είναι ακόμα γεγονός ότι η σημερινή ηγεσία του ΥΠΠΟ γνωρίζει άριστα το θέμα, αλλά χρειάζεται και η ανάλογη υποστήριξη της τοπικής κοινωνίας για την επίλυσή του, η οποία και δεν έχει δοθεί. Η παράλογη άρνηση του Δήμου Φλώρινας να εντάξει τη Φλώρινα στο "Εθνικό Πολιτιστικό Δίκτυο Πόλεων" με την εικαστική της φυσιογνωμία, δυσκόλεψε τα πράγματα. Ενας ακόμα αρνητικός παράγοντας για την εξασφάλιση μόνιμης και επαρκούς επιχορήγησης, φαίνεται να είναι το υπάρχον καθεστώς του Μουσείου, που δεν επιτρέπει μια απευθείας οικονομική αντιμετώπισή του ως Μουσείο, αλλά αντιμετωπίζεται από το ΥΠΠΟ μέσα στη λογική της πληθώρας των επαρχιακών συλλόγων της χώρας".

"Το Μουσείο ως σοβαρό και έγκυρο εικαστικό κέντρο, ασφυκτιά μέσα στο υπάρχον πλαίσιο και αναζητά εναγώνια τη μεταστέγασή του σε κατάλληλο κτίριο προκειμένου να στεγάσει και να αναδείξει την αξιόλογη συλλογή του, διευρύνοντας συνάμα και όλους τους άλλους τομείς της δραστηριότητάς του. Από την άλλη μεριά, η "Πινακοθήκη Καλλιτεχνών Φλώρινας" από 1/1/97 παραμένει κλειστή, εξαιτίας έλλειψης χρημάτων για την αποκατάσταση σοβαρών ζημιών του κτιρίου και των δαπανών λειτουργίας της".

- Ποιες οι προοπτικές αναβάθμισης και λειτουργίας των δύο χώρων;

- "Κάτω από αυτές τις συνθήκες, οι προοπτικές δεν είναι καθόλου ευοίωνες. Η διατήρηση της υπάρχουσας κατάστασης οδηγεί σε μαρασμό και στο γρήγορο θάνατο.Η εξέλιξη και η διεύρυνση της όλης δραστηριότητας της "Στέγης", αποτελούν γι' αυτήν μονόδρομο. Ελπίδες για βελτίωση της κατάστασης δίνουν οι έντονες προσπάθειες της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης για τη μεταστέγαση του Μουσείου".

Ηλιάνα ΜΟΡΤΟΓΛΟΥ