Κυριακή 1 Φλεβάρη 1998
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 16
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ
Οταν οι ΗΠΑ αποφάσιζαν την ίδρυσή της...

Η περίπτωση της ΔΕΗ δεν είναι τόσο γνωστή, αν και στον καιρό της - τις δεκαετίες του '60 και του '70 - έκανε πολλαπλάσιες επενδύσεις από αυτές του ΟΤΕ. Εκεί εμπνευστής του εγχειρήματος ήταν η ΕΜΠΑΣΚΟ, που κατάρτισε τη σχετική μελέτη κατά παραγγελία των ΗΠΑ, που αρχικά είχαν και τον πρώτο λόγο. Στη συνέχεια, με παρεμβάσεις των κυβερνώντων και για διαφορετικούς λόγους κάθε φορά, "έβαλαν χέρι" και οι Γερμανοί και οι Γάλλοι. Βάσει της μελέτης των Αμερικανών, η ΔΕΗ, με τις πλάτες του κρατικού προϋπολογισμού, ανέλαβε το κοστοβόρο μέρος της υπόθεσης. Την παραγωγή της ηλεκτρικής ενέργειας και τη δημιουργία των δικτύων, ενώ στον τομέα της διανομής λειτουργούσαν και πολλές ιδιωτικές επιχειρήσεις. Οταν στα μέσα της δεκαετίας του '50 οι βιομήχανοι άρχισαν να προβάλουν αξιώσεις για φτηνό ρεύμα,η κυβέρνηση Καραμανλή αποφάσισε να κρατικοποιήσει και το τμήμα της διακίνησης - διανομής της ηλεκτρικής ενέργειας. Τότε, γύρω στο 1955 - '56, η ΔΕΗ γίνεται μονοπώλιο, με μόνη εξαίρεση την ΠΑΟΥΕΡ και τη δημοτική επιχείρηση διανομής της Πάτρας. Παράλληλα, καθιερώθηκε και η βιομηχανική τιμή στο ρεύμα. Μια τιμή κυριολεκτικά ...συμβολική, αφού ήταν πολύ κάτω από το πραγματικό κόστος που η κάθε κιλοβατώρα στοίχιζε στην ίδια τη ΔΕΗ. Αργότερα, στις αρχές της δεκαετίας του '60, οι ανάγκες του κεφαλαίου εκείνης της εποχής φέρνουν στη χώρα την ΠΕΣΙΝΕ, η οποία εξασφάλισε - και διατηρεί μέχρι και σήμερα - σημαντικότατες ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας σε τόσο εξευτελιστικές τομές, που είναι αρκετά κάτω και από τα αντίστοιχα τιμολόγια για τους βιομηχάνους.

Η τιμολογιακή πολιτική ήταν η μία πλευρά των επιλογών που καθήλωσε τη ΔΕΗ. Ακόμα μεγαλύτερη - ενδεχόμενα - γάγγραινα, αποδείχτηκε όλο το σύστημα των "έργων" και των "προμηθειών".Η επιχείρηση στηριζόμενη σε μελέτες ξένων οίκων που τις περισσότερες φορές είχαν "ανοιχτή γραμμή" με πολυεθνικές κατασκευαστικές εταιρίες και εταιρίες τεχνολογικών εφαρμογών, ακριβοπλήρωσε όλα τα έργα που έγιναν τις δεκαετίες '50 - '60. Εργα που με σημερινές τιμές είναι αρκετές εκατοντάδες δισεκατομμύρια και τρισεκατομμύρια δραχμές. Αξίζει, όμως, τον κόπο να δούμε και σ' αυτόν τον τομέα πώς εξελίχθηκαν τα πράγματα. Στην αρχή, τα διάφορα έργα γίνονταν με το καθεστώς της "ελληνικής προστασίας" σε ποσοστό 36%. Αυτό αύξανε την ελληνική προστιθέμενη αξία και άφηνε περιθώρια για τη λειτουργία κάποιων ελληνικών επιχειρήσεων. Το σύστημα όμως αυτής της "προστασίας" καταργήθηκε τη μεταπολιτευτική περίοδο, όταν οι ξένες πολυεθνικές άρχισαν αγωνιωδώς να αναζητούν νέες δυνατότητες τοποθέτησης κεφαλαίων στις εξαρτώμενες χώρες.

Λεηλασία και εξάρτηση

Η λεηλασία του εθνικού πλούτου και η εξάρτηση των στρατηγικής σημασίας ΔΕΚΟ από το ξένο κεφάλαιο ήταν εκείνη που καθόρισε την πορεία των επιχειρήσεων αυτών. Στα πλαίσια αυτά, δεν είναι τυχαίο ότι κάποιες μονάδες της ΔΕΗ στην Πτολεμαϊδα τις κατασκεύασαν οι Γάλλοι, υποτίθεται έναντι ανταλλαγών με ολόκληρη την παραγωγή μούστου της χώρας, όταν η δική τους παραγωγή είχε καταστραφεί. Η δημιουργία όμως αυτών των μονάδων αποδείχτηκε το δόλωμα, για τη μετέπειτα επιβολή ποικιλόμορφων όρων από τις γαλλικές εταιρίες, σε βάρος της ΔΕΗ και του ελληνικού δημοσίου. Σ' αυτόν τον τομέα είναι επίσης χαρακτηριστικό ότι παρά τις δυνατότητες που είχε η ΔΕΗ, σε έμψυχο και όχι μόνο δυναμικό, μέχρι τη δεκαετία του '70, στην επιχείρηση δεν υπήρχε καν "διεύθυνση υδροηλεκτρικών έργων", που για λογαριασμό της επιχείρησης θα εκπονούσε μελέτες και θα έκανε τα διάφορα έργα, με αποτέλεσμα το συγκεκριμένο χώρο να τον λυμαίνονται οι ξένες πολυεθνικές. Μόλις πριν δυο δεκαετίες δημιουργήθηκε η διεύθυνση αυτή, την οποία τώρα διαλύσουν οι κυβερνώντες του ΠΑΣΟΚ...

Κ.


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ