Η στυγνή εκμετάλλευση του ποδοσφαίρου, με τη θεαματική βελτίωση της τεχνολογίας, εισχωρεί σε νέα πεδία και αποχτάει καινούριες μορφές. Ο στόχος παραμένει ίδιος, δηλαδή η μεγιστοποίηση του κέρδους, όμως υπάρχει ποιοτική διαφοροποίηση στις μεθόδους, αλλά και τις συνέπειες. Επιγραμματικά θα μπορούσε να κληθεί σαν "μάχη των συχνοτήτων", η οποία ήδη βρίσκεται σ' εξέλιξη. Η βάση της είναι το "pay per view", σ' ελεύθερη απόδοση τηλεοπτικό εισιτήριο. Στο εξωτερικό αποτελεί πραγματικότητα, στη χώρα μας ορατό βήμα. Οσα αφορούν τη "μάχη των συχνοτήτων" σε σχέση με το ποδόσφαιρο και τους εμπλεκόμενους σ' αυτό, φαντάζουν σαν "επιστροφή στο... μέλλον". Με τον έναν ή τον άλλο τρόπο θα δημιουργήσουν μια πραγματικότητα τελείως διαφορετική απ' αυτή που γνωρίζουμε και βιώνουμε σήμερα. Αυτό που δεν αλλάζει είναι πως ο φίλαθλος θα κληθεί ξανά να βάλει το χέρι στην τσέπη προς όφελος μεγαλοεπιχειρηματιών.

Τι είναι όμως το "pay per view"; Η ανάπτυξη της ψηφιακής τηλεόρασης επιτρέπει πλέον σε κάποιο κανάλι να μεταδίδει πολλαπλάσια του ενός προγράμματα στην ίδια συχνότητα. Αυτό επιτυγχάνεται με τη... συμπίεση του σήματος. Για να γίνει κατανοητό, σ' ένα σπίτι 100 τ.μ. χωράνε 5 δωμάτια των 20 τ.μ. Στο ίδιο σπίτι χωράνε 10 δωμάτια των 10 τ.μ. Ετσι οι τηλεοπτικές επιχειρήσεις αποκτούν τη δυνατότητα να απευθύνονται την ίδια στιγμή σε ανθρώπους διαφορετικών ενδιαφερόντων.

Πρόκειται απλώς για εξειδικευμένη τηλεόραση. Στηρίζεται στη φιλοσοφία των διαφημιστών για "target groups", δηλαδή ομάδα με συγκεκριμένο ενδιαφέρον. Ο τηλεθεατής παρακολουθεί μόνο ταινία, ειδήσεις, τραγούδια, αγώνα ποδοσφαίρου, μπάσκετ κλπ. Ο,τι τέλος πάντων θέλει. Φυσικά όλα αυτά μέσω αποκωδικοποιητή και καθορισμένου αντιτίμου, για κάθε φορά παρακολούθησης... Ας περιοριστούμε όμως στο χώρο του ποδοσφαίρου. Η πραγματικότητα αυτή και οι "χρυσοφόροι δρόμοι" που ανοίγει, έχουν δημιουργήσει αναταραχή, πολύπλευρες και κλιμακούμενες συγκρούσεις. Οι ομάδες - κολοσσοί, π.χ., Μάντσεστερ, Μπαρτσελόνα, Μπάγερν, κλπ., απαιτούν αυτοδιαχείριση των τηλεοπτικών δικαιωμάτων. Στο πλευρό τους η Ευρωπαϊκή Ενωση (Ε.Ε.) η οποία υπερασπίζεται τη φιλοσοφία της "ελεύθερης αγοράς", δηλαδή τα μεγάλα κεφάλαια. Τα ποσά που διακυβεύονται είναι τεράστια, πρόκειται για πολλά δισ. ετησίως, και αρνούνται πλέον διαμεσολαβητές. Μέχρι τώρα το ρόλο αυτό έπαιζαν στις περισσότερες χώρες οι λίγκες.

Οι τελευταίες αλλά και οι υπερκείμενες αρχές ΦΙΦΑ, ΟΥΕΦΑ παλεύουν να διατηρήσουν τα κεκτημένα. Γι' αυτό και η "ιστορική" μεταξύ τους σύγκλιση. Οι ενδείξεις όμως είναι εναντίον τους. Αρχικά απείλησαν με κυρώσεις τις ομάδες που προσπάθησαν ή κατάφεραν να σπάσουν το μονοπώλιο. Στη συνέχεια άρχισαν συζητήσεις και αγωνιώδη προσπάθεια να τις πείσουν ότι το συμφέρον τους εξυπηρετείται εξίσου από τις λίγκες. Επιχείρημά τους η καταστροφή των μικρών αν υπάρξει διάσπαση και παράδειγμα προς μίμηση το ΝΒΑ. Εξυπηρετεί πλήρως τα συμφέροντα των επαγγελματικών ομάδων που είναι μέλη του.

Ομως οι εταιρίες και τα τραστ ιδιοκτήτες των σωματείων αδιαφορούν. Βλέπουν μπροστά τους μόνο δολάρια, μάρκα κλπ. και δεν είναι διατεθειμένοι ν' αφήσουν ούτε... ένα να τους ξεφύγει. Κινούνται συνεχώς προς κάθε κατεύθυνση και σύμφωνα με πληροφορίες πολύ σύντομα η Ε.Ε. θα καθορίσει το σχετικό νομοθετικό πλαίσιο. Η διαδρομή αυτή οδηγεί μακριά και τα πάντα είναι πιθανά. Ενα νέο κλειστό πρωτάθλημα για την "αφρόκρεμα", ή η δημιουργία "αντι - ΦΙΦΑ". Οπως δηλαδή και στο ΝΒΑ, ανώτατη αρχή να γίνει ένα συμβούλιο ιδιοκτητών που θα καθορίζει τα πάντα στηριζόμενο μόνο σ' επιχειρηματικά κριτήρια...

Απ' τη λογική της πλήρους εμπορευματοποίησης δε θα μπορούσε να ξεφύγει και το ελληνικό ποδόσφαιρο. Τα... μαχαίρια ήδη βγήκαν απ' τις θήκες. Πρωτοπόρος ο Παναθηναϊκός και πλέον συνοδοιπόροι του Ολυμπιακός, ΠΑΟΚ που απαιτούν αυτοδιαχείριση των τηλεοπτικών δικαιωμάτων. Οι "μικρές" ΠΑΕ αντιδρούν, αφού η τηλεόραση παραμένει βασική πηγή εσόδων. Ξέρουν πως αν επικρατήσει η άποψη των μεγάλων κινδυνεύουν. Το προϊόν τους δεν είναι ιδιαίτερα εμπορεύσιμο. Αντίθετες επίσης ΕΠΑΕ και η ιδιοκτήτρια του συνδρομητικού καναλιού που υποστηρίζουν πως η υφιστάμενη σύμβαση δεσμεύει άπαντες.

Το τοπίο προσωρινά παραμένει θολό αφού ούτε καν νομοθετικό πλαίσιο δεν υπάρχει. Η αρχή έγινε όμως και έπεται συνέχεια. Οποια πάντως και αν είναι η κατάληξη, κερδισμένο θα βγει το μεγάλο κεφάλαιο. Ετσι και αλλιώς τα διαπλεκόμενα κυβερνούν τα πάντα. Οταν μάλιστα δημιουργούν συμμαχίες μεγιστοποιούν την επιρροή τους. Χαμένη η τσέπη των φιλάθλων αλλά και το άθλημα, η μορφή και φιλοσοφία του οποίου αλλοιώνεται επικίνδυνα.

Γ. ΚΑΝΤΖΙΛΙΕΡΗΣ