Παναθηναϊκός και Ολυμπιακός είναι οι πρωταθλητές Ευρώπης των δύο τελευταίων χρόνων. Από την άποψη αυτή, η σκυτάλη που παραλαμβάνει η ΑΕΚ είναι γνώριμη και ταυτόχρονα βαρύτερη του αναμενομένου. Είναι τα μοναδικά τρόπαια που ήρθαν στη χώρα μας από την Ευρωλίγκα. Θα μπορούσαν να ήταν και περισσότερα, αν αναλογιστεί κανείς ότι από το 1988, που η ΦΙΜΠΑ καθιέρωσε το φάιναλ φορ, οι ελληνικές ομάδες διακρίνονται ιδιαίτερα στο θεσμό, μετρώντας δέκα παρουσίες στην τελική τετράδα και τέσσερις σε τελικό.

Τα πρωτεία στην ιστορία της διοργάνωσης κατέχει η Ρεάλ Μαδρίτης. Οκτώ κύπελλα έχει στη συλλογή της. Μεσουράνησε στο ευρωπαϊκό μπάσκετ τη δεκαετία του 60. Για τελευταία φορά στέφθηκε πρωταθλήτρια Ευρώπης το 1995 στη Σαραγόσα. Υπεράνω όλων την τελευταία δεκαετία είναι όμως οι Γιουγκοσλάβοι. Τρεις φορές η Γιουγκοπλάστικα και μία η Παρτιζάν, ανέβηκαν στο ψηλότερο βάθρο του νικητή. Εκείνο όμως που προκαλεί εντύπωση, είναι ότι μετά το 1989, οι Σέρβοι δεν άφησαν προπονητή άλλης εθνικότητας να κατακτήσει το τρόπαιο.

Για κακή τύχη τού μέχρι παρεξηγήσεως προληπτικού Γιάννη Ιωαννίδη, οι Σέρβοι θα δώσουν το "παρών" στη Βαρκελώνη και μάλιστα με δύο εκπροσώπους. Ο ένας είναι ο άγνωστος Μπογκόγεβιτς, που εκμεταλλεύτηκε κατά τον καλύτερο τρόπο τα προβλήματα του Ολυμπιακού και οδήγησε την Παρτιζάν στην τελική τετράδα. Ο δεύτερος είναι κι ο πλέον επικίνδυνος. Είναι μόλις 39 χρόνων, κι έχει κερδίσει τα πάντα. Τώρα φιλοδοξεί να στέψει πρωταθλήτρια Ευρώπης για πρώτη φορά στην ιστορία της την Τρεβίζο. "Γκαστόνε" είναι το παρατσούκλι του και Ζέλικο Ομπράντοβιτς το ονοματεπώνυμό του. Το 1991, ενώ ο Ντ. Ιβκοβιτς τον είχε συμπεριλάβει στην ομάδα της Γιουγκοσλαβίας που θα προετοιμάζονταν για το ευρωπαϊκό πρωτάθλημα της Ρώμης, αυτός κοιμήθηκε μπασκετμπολίστας και ξύπνησε προπονητής. Η τύχη δούλευε για λογαριασμό του. Στα 31 του χρόνια, αποδέχτηκε την πρόταση της Παρτιζάν να αναλάβει τα ηνία της ομάδας και δεν το μετάνιωσε. Εντεκα μήνες αργότερα είχε κατακτήσει τρεις τίτλους. Πρωτάθλημα Γιουγκοσλαβίας, Κύπελλο Γιουγκοσλαβίας και Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα. Εκτοτε είναι το πιο περιζήτητο πρόσωπο στο ευρωπαϊκό μπάσκετ.

Το εμπάργκο του ΟΗΕ στη Σερβία δεν έκανε εξαίρεση στον αθλητισμό. Η Παρτιζάν έμεινε εκτός ευρωπαϊκών κυπέλλων και ο Ομπράντοβιτς παίρνει το δρόμο για την Ισπανία. Πρώτος σταθμός το 1993, η Μπανταλόνα. Εντεκα μήνες αργότερα η ισπανική ομάδα είχε κατακτήσει το πρώτο της ευρωπαϊκό πρωτάθλημα. Ηταν 21 Απρίλη 1994, όταν στην κυριολεξία άρπαξε τον τίτλο μέσα από τα χέρια του Γ. Ιωαννίδη. Στο Τελ Αβίβ γράφτηκε η έκπληξη της δεκαετίας. Ο Δαβίδ νίκησε τον Γολιάθ. Ο Φεράν Μαρτίνεθ, τον Ρόι Τάρπλεϊ και ο άγνωστος... χοντρούλης Καρνέλιους Τόμσον, τον διάσημο Ζάρκο Πάσπαλιε. Κάποιοι χαρακτήρισαν τυχερό τον Ομπράντοβιτς και άτυχο τον Ιωαννίδη. Ισως να ήταν έτσι. Το παιχνίδι κρίθηκε στην αδυναμία του Πάσπαλιε να ευστοχήσει από τη γραμμή των ελεύθερων βολών. Εδώ όμως κρύβεται όλο το μυστικό. Ο Ζάρκο προδόθηκε από τα νεύρα του. Τη στιγμή που κρινόταν το παιχνίδι, αυτός και οι συμπαίκτες του δεν μπορούσαν με τίποτα να βάλουν την μπάλα στο καλάθι. Αντιθέτως, κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι ο Ομπράντοβιτς οδήγησε την Μπανταλόνα στο Τελ Αβίβ, ευρισκόμενη στην καλύτερη δυνατή κατάσταση.

Ενα χρόνο αργότερα ο Ομπράντοβιτς οδήγησε τη Ρεάλ στην κορυφή της Ευρώπης, μετά από δεκαπέντε "πέτρινα" χρόνια. Διέθετε τους καλύτερους παίκτες, ισχυρίστηκαν εκείνοι που επέμεναν να τον αποκαλούν τυχερό. Ας μην διαφεύγει όμως της προσοχής, ότι οι ίδιοι παίκτες της Ρεάλ, αλλά με διαφορετικό προπονητή, είχαν πατώσει στο φάιναλ φορ της Αθήνας δύο χρόνια νωρίτερα. Επιπλέον, στον τελικό με τον Ολυμπιακό, το "βαρύ πυροβολικό" της Ρεάλ ο Αρβιντας Σαμπόνις, λόγω φάουλ, αγωνίστηκε μόλις 23 λεπτά. Το 1996 χωρίς τον Σαμπόνις η Ρεάλ του Ομπράντοβιτς απέτυχε στο φάιναλ φορ του Παρισιού, αλλά ένα χρόνο αργότερα, κατέκτησε στη Λευκωσία το Ευρωπαϊκό Κύπελλο.

Αν σε όλα αυτά προσθέσει κανείς το ασημένιο μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Ατλάντα και το χρυσό στο Ευρωπαϊκό του 1997, με την εθνική Γιουγκοσλαβίας, στον πάγκο της οποίας διαδέχτηκε τον Ντ. Ιβκοβιτς, θα καταλάβει ότι ο... πιτσιρικάς θα είναι επικίνδυνος στη Βαρκελώνη. Η ικανότητά του να διαβάζει τον αντίπαλο και να παίρνει από τους παίκτες το 100% των δυνατοτήτων τους, είναι μοναδική.

Η Τρεβίζο που θα βρεθεί κόντρα στην ΑΕΚ στον ημιτελικό της Τρίτης, δε διαθέτει την πληθώρα μεγάλων παικτών. Ο Αμερικανός Ουίλιαμς από την περιφέρεια και ο Γιουγκοσλάβος Ρεμπράτσα κοντά στη ρακέτα, είναι "όλα τα λεφτά". Στο παιχνίδι της Μεγάλης Τρίτης με τη Ρέτζιο Καλάμπρια για τα πλέι οφ του ιταλικού πρωταθλήματος, σημείωσαν 26 και 23 πόντους αντίστοιχα, από τους 92 της ομάδας τους. Απ' την άποψη αυτή η απόδοση των Κολντεμπέλα, Αλεξάντερ αποχτάει ιδιαίτερο βάρος.

Στα προγνωστικά η Τρεβίζο είναι τρίτο φαβορί. Προηγούνται η Κίντερ Μπολόνια του Ετόρε Μεσίνα και η ΑΕΚ του Γιάννη Ιωαννίδη. Οταν όμως καλείσαι να ασχοληθείς με την ομάδα του "Γκαστόνε", ποτέ μην πεις ποτέ. Είναι ικανός για όλα κι επιπλέον έχει όσες πληροφορίες θέλει από το δάσκαλό του Ντ. Ιβκοβιτς, ο οποίος, ειρήσθω εν παρόδω, θα βρεθεί στη Βαρκελώνη προκειμένου την Τετάρτη να βραβευτεί από τη ΦΙΜΠΑ, ως κορυφαίος προπονητής για το 1997. Ο Ομπράντοβιτς είναι το φαβορί μεταξύ των προπονητών. Αν θα σπάσει το ρόδο, ή αν ισχύσει στην περίπτωσή του η παροιμία, "μια του κλέφτη δυο του κλέφτη..." θα το ξέρουμε τα μεσάνυχτα της Τρίτης. Ο Γιάννης Ιωαννίδης έχασε από αυτόν δύο τελικούς. Σίγουρα δε θα πάει στη Βαρκελώνη αδιάβαστος. Οπως δήλωσε ο ίδιος, έχει δει τα δώδεκα από τα είκοσι φετινά ευρωπαϊκά παιχνίδια της Τρεβίζο. Δείχνει αισιόδοξος. Σίγουρα διαθέτει καλύτερη γκάμα παικτών και περισσότερες εναλλακτικές λύσεις στον πάγκο. Αν διατηρήσει την ψυχραιμία του μέχρι το τέλος και δε μεταφέρει τη νευρικότητα στους παίκτες μετά τα πρώτα πιθανά άστοχα σουτ, θα είναι αυτός που την Πέμπτη το βράδυ θα παίξει τελικό. Ψυχραιμία λοιπόν, γιατί ο "Γκαστόνε" δεν αστειεύεται.

Γ. ΓΕΩΡΓΑΚΗΣ