ΜΟΣΧΑ.- Ηταν αναμενόμενο: Ο Γιουγκοσλάβος Πρόεδρος Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς συμφώνησε χτες, μετά τη συνάντησή του με τον Ρώσο ομόλογό του Μπορίς Γιέλτσιν, να ξαναρχίσουν οι συνομιλίες εκπροσώπων του Βελιγραδίου με την Πρίστινα, και ειδικά με τον ηγέτη των Αλβανών του Κοσσυφοπεδίου Ιμπραήμ Ρουγκόβα. Αλλά οι ΗΠΑ υποδέχτηκαν μάλλον αρνητικά το αποτέλεσμα των συνομιλιών, ενώ οι Αλβανοί, σε μια ...έμμεση απάντηση, προωθούσαν περισσότερα όπλα στην επαρχία...

Ο Μιλόσεβιτς δήλωσε πως η απόφασή του "δεν έχει σχέση" με τις προχτεσινές ασκήσεις του ΝΑΤΟ, οι οποίες είχαν το χαρακτήρα πρελούδιου μιας στρατιωτικής επέμβασης της Δύσης υπό τη σκέπη και την ευλογία του ΟΗΕ, ούτε και τις πιέσεις που οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους ασκούν.

Ο Μιλόσεβιτς δεσμεύτηκε σε απευθείας συνομιλίες του ίδιου με τον Ρουγκόβα, προκειμένου αυτές να προσλάβουν τη μεγαλύτερη δυνατή επισημότητα. Πλην όμως, ο Γιουγκοσλάβος ηγέτης αρνήθηκε να παραστεί σε συνομιλίες με ηγέτες του παραστρατιωτικού Απελευθερωτικού Στρατού του Κοσσυφοπεδίου (KLA ή UCK), που επιχειρούν να προωθήσουν ανεξαρτητοποίηση της σερβικής επαρχίας.

"Δε βλέπω κανένα λόγο να πραγματοποιηθούν συνομιλίες με μια τρομοκρατική οργάνωση", είπε.

Οι Μιλόσεβιτς και Ρουγκόβα είχαν συναντηθεί το Μάη, αλλά η αλβανική πλευρά διέκοψε τις συνομιλίες, που συνεχίζονταν σε χαμηλότερο επίπεδο, εξ αφορμής των επιχειρήσεων των σερβικών δυνάμεων εναντίον των αυτονομιστών στο δυτικό τμήμα.

Βέβαια, η δέσμευση του Μιλόσεβιτς σε διάλογο είναι αμφίβολο αν θα αποδώσει. Οι πληροφορίες από το Κόσσοβο αναφέρουν ότι ο Ρουγκόβα και οι θεωρούμενοι (από τη Δύση) ως "μετριοπαθείς" πολιτικοί του σύμμαχοι χάνουν έδαφος και υποστήριξη μεταξύ των Αλβανών. Οι άνδρες του Απελευθερωτικού Στρατού και οι εξαγριωμένοι νεαροί με τα Καλάσνικοφ στα χέρια που θεωρούν τη στρατιωτική στήριξη της Δύσης "υπεσχημένη" δε θέλουν καν να ακούσουν για "αυτονομία", αλλά απαιτούν ανεξαρτησία...

Οι Μιλόσεβιτς και Γιέλτσιν είχαν κατ' ιδίαν συνομιλίες αρχικά, ενώ εν συνεχεία στο πάνελ προστέθηκε ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, Γεβγένι Πριμακόφ, ο συνάδελφός του της Αμυνας Ιγκόρ Σεργκέγιεφ και ο Βιάτσεσλαβ Τρούμπνικοφ, διευθυντής της Υπηρεσίας Αντικατασκοπίας της Ρωσίας.

Σε κοινή ανακοίνωση των δύο Προέδρων μετά το πέρας των συνομιλιών, αναφέρθηκαν τα συμφωνηθέντα:

- Η Γιουγκοσλαβία δε θα αναλάβει "κατασταλτική δράση εναντίον πολιτών". - Θα εγγυηθεί "πλήρη ελευθερία κινήσεων στην περιοχή του Κοσσυφοπεδίου", "απεριόριστη πρόσβαση στην ανθρωπιστική βοήθεια", "χωρίς περιορισμούς επιστροφή για όλους τους πρόσφυγες" και "άρση των περιορισμών στην εργασία των διεθνών παρατηρητών, που είναι διαπιστευμένοι στη Γιουγκοσλαβία".

- Να μειώσει την παρουσία των δυνάμεων ασφαλείας εκτός των στρατοπέδων του, αλλά μόνο εφόσον "οι τρομοκρατικές δραστηριότητες παύσουν".

Η ρωσική διπλωματία είχε συμφωνήσει διά του υπουργού Εξωτερικών της στη Σύνοδο της εξαεθνούς Ομάδας Επαφής, την περασμένη βδομάδα, να πιέσει τον Γιουγκοσλάβο Πρόεδρο να αποσύρει τις δυνάμεις του στρατού από την επαρχία, να συμφωνήσει σε εκεχειρία, να επιτρέψει αποτελεσματική "παρατήρηση" από τις διεθνείς οργανώσεις και επιστροφή των ανέστιων προσφύγων. Αλλά δε συναίνεσε στην επιβολή νέων οικονομικών κυρώσεων, που αποφασίστηκαν από τις ΗΠΑ και τις σύμμαχές τους χώρες και αντιτέθηκε σε "οποιαδήποτε στρατιωτική επέμβαση" από το ΝΑΤΟ.

Αεροσκάφη του ΝΑΤΟ διεξήγαν προχτές γυμνάσια πάνω από την Αλβανία και την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, σε μια "επίδειξη δυνάμεως", που προσέλαβε το χαρακτήρα "τελευταίας προειδοποίησης" προς το Βελιγράδι.

Ο Μιλόσεβιτς, πάντως, δε συνέδεσε την απόφασή του με τις πιέσεις περί στρατιωτικής επέμβασης. Επίσης, στη σύντομη συνέντευξη Τύπου μετά τις συνομιλίες της Μόσχας, είπε πως δε βλέπει ανάγκη απόσυρσης των δυνάμεών του από το Κόσσοβο ("δεν υπάρχει κανένας λόγος για το γιουγκοσλαβικό στρατό να μη βρίσκεται επί του γιουγκοσλαβικού εδάφους", είπε συγκεκριμένα), αρνούμενος τις κατηγορίες περί "εθνικών εκκαθαρίσεων" που διατυπώνονται από αλβανικής πλευράς.

Οι συγκρούσεις που ξέσπασαν το Μάρτη έχουν κοστίσει 300 ζωές, ενώ περίπου 65.000 άνθρωποι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους.

Η υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μαντλίν Ολμπράιτ είπε χτες ότι σημειώθηκε μεν κάποια πρόοδος για την επίλυση του προβλήματος του Κοσσυφοπεδίου, αλλά (ο Μιλόσεβιτς) "δεν εκπληρώνει όλες τις κύριες προϋποθέσεις, που έχουν τεθεί από την Ομάδα Επαφής".

Μιλώντας σε αρμόδια υποεπιτροπή του Κογκρέσου, η Αμερικανίδα υπουργός είπε πως "όλες οι πιθανότητες είναι στο τραπέζι, περιλαμβανόμενης και της χρήσης στρατιωτικής βίας, στην περίπτωση που ο κ. Μιλόσεβιτς δεν τερματίσει την καταπίεση και τις εθνικές εκκαθαρίσεις στο Κοσσυφοπέδιο".

Αναφέρθηκε στο ότι η Ομάδα Επαφής τον κάλεσε να αποσύρει "τις μονάδες ασφαλείας που χρησιμοποιούνται για την άσκηση πιέσεων στους πολίτες" από το Κοσσυφοπέδιο, αλλά ο όρος δεν εκπληρώθηκε. Και χαρακτήρισε "τελείως ανεπαρκή" την προσφορά του Γιουγκοσλάβου Προέδρου να αποσύρει τις ειδικές σερβικές δυνάμεις στην περίπτωση που σταματήσουν τις επιθέσεις τους οι ένοπλες ομάδες του Κοσσυφοπεδίου...

Στο μεταξύ, όπως ανέφεραν διεθνή ειδησεογραφικά πρακτορεία από τη Βόννη, ανώτεροι διπλωμάτες των χωρών που συμμετέχουν στην εξαμελή Ομάδα Επαφής - ΗΠΑ, Ρωσία, Γαλλία, Βρετανία, Γερμανία και Ιταλία - ετοιμάζουν το προσχέδιο εντολής των Ηνωμένων Εθνών, διά της οποίας το ΝΑΤΟ θα μπορέσει να επέμβει στρατιωτικά στο Κοσσυφοπέδιο, αν η κυβέρνηση του Βελιγραδίου "δε συμμορφωθεί" με τις απαιτήσεις που διατύπωσαν οι διάφοροι διεθνείς οργανισμοί (ΕΕ, ΝΑΤΟ, Ομάδα Επαφής, G - 8).

Η προώθηση των διαδικασιών που αφορούν το προσχέδιο της εντολής (σήμερα και αύριο) δεν πρόκειται, έλεγαν Γερμανοί διπλωμάτες, να ανασταλεί λόγω των πληροφοριών από τη Μόσχα.

"Η πράξη θα δείξει την αξία της αναγγελίας για την έναρξη διαπραγματεύσεων σχετικά με το μελλοντικό καθεστώς του Κοσσυφοπεδίου, αλλά και των υποσχέσεων για μη χρήση βίας έναντι αμάχων πολιτών, την απρόσκοπτη επιστροφή των προσφύγων και την ελευθερία κίνησης διεθνών παρατηρητών και ανθρωπιστικών οργανώσεων", τόνιζαν οι ίδιες διπλωματικές πηγές που δεν έκρυβαν, ωστόσο, μια "συγκρατημένη αισιοδοξία" για τις προοπτικές που διαγράφονται...

Στελέχη του γερμανικού υπουργείου Αμυνας, ωστόσο, υποστηρίζουν ότι, στην περίπτωση που η εντολή των Ηνωμένων Εθνών "σκοντάψει" σε βέτο από τη Ρωσία ή την Κίνα - υφίσταται ένα "παραθυράκι", που μπορεί να επιτρέψει στο ΝΑΤΟ να αναλάβει στρατιωτική δράση.

Αυτό είναι η περίπτωση που μπορεί η Συμμαχία να επικαλεστεί την "αναγκαιότητα παροχής άμεσης βοήθειας για την αποτροπή επαπειλούμενης γενοκτονίας"...