Η "παρέμβαση" της Τράπεζας της Ελλάδας την προηγούμενη Τετάρτη και η μικρή - κατά 0,75 εκατοστά της μονάδας - μείωση των επιτοκίων στις 15ήμερες καταθέσεις των εμπορικών τραπεζών, κάθε άλλο παρά θίγει τα κέρδη των τραπεζιτών. Λόγος γίνεται για κέρδη σίγουρα, εκ των προτέρων προσδιορισμένα και αποσπώμενα ακόμα και με διάφορα τρικ και κόλπα που απεργάζονται οι διοικήσεις των τραπεζών. Κόλπα και τρικ που πολλές φορές ξεπερνούν και τα πιο ευφάνταστα σενάρια, προκειμένου να συνεχιστεί απρόσκοπτα η κερδοσκοπία των τραπεζών σε βάρος του δημόσιου χρήματος, δηλαδή σε βάρος των φορολογουμένων της χώρας. Είναι γενικά γνωστό ότι ο συνδυασμός της απελευθέρωσης της κίνησης κεφαλαίων και των υψηλών επιτοκίων στην ελληνική αγορά είχε ως αποτέλεσμα την υπερσυγκέντρωση κεφαλαίων στις τράπεζες. Ακόμα και μετά από τις "τοποθετήσεις" που κάνουν οι τραπεζίτες στις πλέον κερδοφόρες δραστηριότητες, ένα μέρος των κεφαλαίων μένει αδιάθετο. Πρόκειται για πλεονάζοντα κεφάλαια που δημιουργούν ανεπιθύμητη ρευστότητα στην οικονομία, με την έννοια ότι η οικονομική δραστηριότητα πρέπει να συμβαδίζει με μία συγκεκριμένη ποσότητα χρήματος. Μία μεγαλύτερη ποσότητα χρήματος, με δεδομένη την οικονομική δραστηριότητα, λειτουργεί πληθωριστικά, καθώς ασκεί αρνητική πίεση στα επιτόκια.

Στην προκειμένη περίπτωση παρεμβαίνει η Τράπεζα της Ελλάδας - ο "θεματοφύλακας" της αντιπληθωριστικής πολιτικής - και μέσω βραχυχρόνιων καταθέσεων (15 ημερών) με τη μέθοδο των δημοπρασιών, συγκεντρώνει την υπερβάλλουσα ρευστότητα των τραπεζών. Οι τράπεζες καταθέτουν το επιπλέον χρήμα στην Τράπεζα της Ελλάδας, με προκλητικά και αφορολόγητα επιτόκια που μέχρι τώρα ήταν της τάξης του 13,75% και ήδη ορίστηκαν στο 13%. Δηλαδή, τουλάχιστον 6 μονάδες μεγαλύτερο από το επιτόκιο που δίνουν οι τράπεζες για τις καταθέσεις των πελατών τους!

Οταν οι προσφορές από τις εμπορικές τράπεζες είναι πολύ μεγάλες, η Τράπεζα της Ελλάδας δεν απορροφά όλα τα προσφερόμενα ποσά, αλλά μέρος αυτών επιμεριστικά από κάθε τράπεζα. Σε περίπτωση για παράδειγμα που προσφέρονται 300 δισ. δραχμές και η Τράπεζα της Ελλάδας έχει την πρόθεση να απορροφήσει μόνο 150 δισ. δραχμές, οι προσφορές των τραπεζών ικανοποιούνται κατά 50%. Το δέλεαρ όμως των προκλητικότατων επιτοκίων της ΤΕ είναι πολύ μεγάλο για τις τράπεζες. Ετσι στην προσπάθεια να καταθέσουν όλο και μεγαλύτερα ποσά, κάνουν εικονικές προσφορές.Ετσι μια τράπεζα με ρευστότητα 100 δισ. δραχμών, δηλώνει 150-200 δισ. δραχμές. Η πονηριά ήταν εμφανής. Με δεδομένο ότι η ΤΕ θα απορροφήσει το 50% των προσφορών, αν η εμπορική τράπεζα δήλωνε την πραγματική της ρευστότητα, θα κατέθετε τελικά 50 δισ. δραχμές, ενώ με τις εικονικές προσφορές οι καταθέσεις φτάνουν τα 75 ή και τα 100 δισ. δραχμές.

Το σύστημα της απάτης όμως άρχισε να κάνει νερά, γιατί την τακτική αυτή είχαν υιοθετήσει όλες οι τράπεζες. Η Τράπεζα της Ελλάδας βέβαια έχει καταλάβει ότι οι τραπεζίτες, στην προσπάθεια τους να χωθούν όσο πιο βαθιά στο κιούπι με το μέλι των υψηλών επιτοκίων, κάνουν εικονικές, "φουσκωμένες" προσφορές και άρχισε τις... φιλικές συστάσεις. Αλλά οι τραπεζίτες έκαναν πως δεν άκουγαν.

Αυτή ακριβώς η τακτική των τραπεζών που τους τελευταίους μήνες είχε προσλάβει χαρακτήρα προκλητικού σκανδάλου, εξανάγκασε την Τράπεζα της Ελλάδας το πρώτο δεκαήμερο του Ιούνη να κάνει δεκτές όλες τις προσφορές των τραπεζιτών. Ετσι, όταν ανακοινώθηκε ότι η κεντρική τράπεζα θα απορροφήσει 2,5 τρισ. δραχμές που προσφέρονταν, οι τράπεζες δεν είχαν να καταθέσουν τα χρήματα αυτά και έψαχνε η μία να δανειστεί από την άλλη, με αποτέλεσμα τα επιτόκια της διατραπεζικής (μιας, δύο ή τριών ημερών) να τιναχτούν στα ύψη. Τελικά αναγκάστηκαν να δανειστούν από την... Τράπεζα της Ελλάδας με επιτόκιο 14,75%, μία δηλαδή μονάδα περισσότερο από το επιτόκιο καταθέσεων. Πίσω βέβαια από το τραγελαφικό της υπόθεσης βρίσκεται η αχαλίνωτη κερδοσκοπία των τραπεζών, η οποία συγκαλύπτεται από την κυβέρνηση και την Τράπεζα της Ελλάδας. Και όταν όλοι αυτοί οι κύριοι υποστηρίζουν ότι η πορεία προς την ΟΝΕ αποτελεί "εθνικό στόχο", μπορούμε τώρα εναργέστερα να καταλάβουμε τι εννοούν εθνικό στόχο.

Θ. Κ.