Το "Ανοιχτό Θέατρο" και ο δημιουργός του Γιώργος Μιχαηλίδης,ανεβάζοντας τους αριστοφανικούς "Αχαρνής", σε μετάφραση του Παύλου Μάτεσι (μετάφραση μέτρου, χωρίς νεοτερικού τύπου υπερβολές), είχε να αναμετρηθεί με την αλησμόνητη παράσταση του Καρόλου Κουν (οι "Αχαρνής" του Κουν υπήρξαν μια από τις παραστάσεις σταθμούς του "Θεάτρου Τέχνης"), μια παράσταση που θα μείνει ιστορική, ακριβώς γιατί, όπως και η παράσταση των "Ορνίθων" αποτέλεσε ευτυχέστατο, καθ' όλα, αισθητικό πρότυπο, καθ' όλα (μεταφραστικά, σκηνοθετικά, υποκριτικά, σκηνογραφικά - ενδυματολογικά, μουσικά, χορογραφικά κλπ), για την ερμηνεία των αριστοφανικών κωμωδιών, ως θεάτρου κατά φύση λαϊκού χαρακτήρα, διαχρονικού και οικουμενικού. Η αναμέτρηση αυτή ήταν σκληρή. Εξάλλου, τα πρότυπα δεν ξεπερνιούνται σχεδόν ποτέ. Το "Ανοιχτό Θέατρο" ("ΑΘ") δε βγήκε χαμένο από αυτή την αναμέτρηση. Και καθώς στόχευσε υψηλά μπορεί να πει κανείς ότι βγήκε κερδισμένο, με τη δημιουργικότατη δουλιά όλων των καλλιτεχνικών συντελεστών του, υπό την καλοσχεδιασμένη, στέρεη και πάντα απαιτητικής αισθητικής και ερμηνευτικής άποψης, καθοδήγηση του Γιώργου Μιχαηλίδη.

Για παράδειγμα, το σκηνικό, αλλά κυρίως τα ευφάνταστα, με πληθωρική αίσθηση του χιούμορ και σε μια πανδαισία χρωμάτων κοστούμια της Αγνής Ντούτση,όπως και οι μάσκες που φιλοτέχνησε σε συνεργασία με τον Πούλη Αλαχούζο,αποτελούν όχι μόνο ευτυχή συντελεστή της παράστασης, αλλά και σημαντικότατο, διόλου σύνηθες σκηνικό επίτευγμα. Η εύφορη μουσική του Θόδωρου Αντωνίου,καλοδιδαγμένη από τη Νανά Θρασυβουλίδου και η χορογραφία της Δόνης Μιχαηλίδου,με την ευρηματικότητα, την ευφορία της φόρμας, το νεύρο της, συνέβαλαν καθοριστικά ώστε να φθάσει σε υψηλό επίπεδο η όρχηση του Χορού, το δυσκολότερο ερμηνευτικό στοιχείο στο αρχαίο δράμα, από το οποίο κυρίως, σε τελευταία ανάλυση κρίνεται το σκηνικό αποτέλεσμα. Και ο Χορός στους "Αχαρνής" με αυτούς τους γόνιμους συντελεστές και διδαγμένος λεπτομερειακά από το σκηνοθέτη αποτελεί, όντως, στυλοβάτη της παράστασης του "ΑΘ".

Μια παράσταση που ευφάνταστα, ευφρόσυνα, ανεπιτήδευτα, με την ερμηνευτική κατάθεση όλων των ηθοποιών στους ρόλους και στο Χορό και με λαϊκότητα αναδείχνει το φιλειρηνικό μήνυμα του έργου. Λαϊκότητα, που τονίζεται και προσφέρεται πληθωρικά από δύο - φύσει και θέσει - λαϊκούς κωμικούς. ΤονΘανάση Βέγγο,που με τον καθαρά προσωπικό, γλυκύτατο ερμηνευτικό του κώδικα, προβάλλει στον Δικαιόπολη τον ασίγαστο πόθο του απλού ανθρώπου για την ειρήνη και τις απλές, φυσικές χαρές της ζωής, αλλά και τον μανικό αγώνα που αξίζει και οφείλει να κάνει ο ίδιος ενάντια στους κάθε λογής πολεμοκάπηλους και στο παράλογο του πολέμου. Και τον Δημήτρη Πιατά (η καλύτερη ερμηνεία της παράστασης) έξοχο, απολαυστικότατο, ιδανικό με τη λαϊκότητα και πληθωρικότητα της κωμικής στόφας του και των κωδίκων της για την πλήρη γελοιοποίηση του πολεμοχαρή αρχικρετίνου Λάμαχου και των ομοίων του. Αξια αναφοράς είναι όμως και η εξαιρετική ερμηνευτική κατάθεση σε μικρούς ρόλους των ηθοποιών Σπύρου Μπιμπίλα, Φώτη Μακρή, Δημήτρη Γιαννόπουλου, Γιώργου Βελέντζα, Θόδωρου Μπογιατζή, Δημήτρη Δεγαϊτη, Στάθη Βούτου και του κορυφαίου του Χορού Νίκου Καραγέωργου.

Υπό αυτό τον τίτλο, στο μικρό θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου,στα πλαίσια του Μουσικού Ιουλίου, παρουσιάστηκε από το Μέγαρο Μουσικής "Η ιστορία του στρατιώτη",το έργο που, ως "λύση" στο βιοποριστικό τους αδιέξοδο, διαρκούντος του Α' Παγκόσμιου Πολέμου, έγραψαν και ανέβασαν το 1918 ο Ιγκορ Στραβίνσκι και ο Γαλλοελβετός ποιητής και συγγραφέας Κάρολος - Φερδινάνδος Ραμίζ,με ένα μικρό, περιοδεύοντα, μουσικό θίασο. Πρόκειται για εκπληκτικής γοητείας μουσικοθεατρικό έργο, του οποίου ο μύθος και η μουσική του αντλούν από την παράδοση του πλανόδιου λαϊκού θεάτρου. Πρόκειται για έργο - πεδίο μιας πολύπλευρα σημαντικής "συνάντησης". "Συνάντησης" της μακραίωνης, θαυμαστής, ευφάνταστης, βαθύτατα τρυφερής και ανθρωπιστικής ακόμα και στις πιο υπερβατικές εκτινάξεις της, μυθολογικής και παραμυθολογικής ρώσικης λαϊκής παράδοσης (μύθοι και παραμύθια της έχουν εμπνεύσει αριστουργήματα σε όλους τους τομείς της Τέχνης) με τον ορθολογισμό, αλλά και τη συχνά πιο σκληρή στις μυθοπλαστικές αλληγορίες της δυτικο-βορειοευρωπαϊκή αντίληψη. "Συνάντησης" της μουσικής με το θέατρο. Και μάλιστα της μουσικής ενός συνθέτη του διαμετρήματος του Στραβίνσκι με το ταπεινό, πλανόδιο, λαϊκότροπο θέατρο. Καρπός της "συνάντησης" αυτής υπήρξε μια μουσική εξαιρετικά οικεία και για τον πιο ακαλλιέργητο μουσικά θεατή και ένας υπέροχος στην απλότητα και τη διδακτικότητά του, αλληγορικός μύθος για το νόημα και τις αληθινές αξίες της ζωής, για τον άνθρωπο και τις"πηγές" της ευτυχίας είτε της δυστυχίας του. Ενας μύθος που μοιάζει και σαν "διάλογος" του Στραβίνσκι με τον εαυτό του και τους ομοτέχνους του, διδακτικότατος και για κάθε καλλιτέχνη, καθώς διηγείται την εξής ιστορία: Ενας φτωχός στρατιώτης, μακριά από το σπιτικό του και τη μοναχική μάνα του, έχει μοναδική περιουσία του ένα ταπεινό βιολί και μόνη χαρά του τη μουσική που παίζει μ' αυτό. Στο δρόμο του συναντά το διάβολο που τον βάζει στον πειρασμό να του δώσει το βιολί του με αντάλλαγμα ένα μυστηριακό βιβλίο που του δίνει αυτός για να μάθει πώς θα πλουτίσει. Ο στρατιώτης αποκτά πλούτη, αλλά "αλυσοδεμένος" από το πρώτο του λάθος και ηττώμενος από τον συνεχώς μεταμορφωνόμενο διάβολο, χάνει το δρόμο για το σπίτι και τη μάνα του, χάνει το δρόμο του έρωτα και της ευτυχίας, αλλά χάνει και την ψυχή της τέχνης του και τη χαρά που μόνο αυτή μπορούσε να του δώσει.

Το έργο σκηνοθετημένο από τον Σπύρο Ευαγγελάτο λιτά, αλλά και γοητευτικά, με ισόρροπη τη σχέση λόγου και μουσικής, ηθοποιών και μουσικών, με καθάρια και όμορφη μετάφραση της Μίρκας Θεοδωροπούλου,με ευέλικτο σκηνικό και κοστούμια του Γιάννη Μετζικώφ,εκφραστική χορογραφία της Αποστολίας Παπαδαμάκη και ερμηνευμένο αισθαντικά από τον Δημήτρη Λιγνάδη,"δαιμονικά" από τη Λήδα Τασοπούλου,τον αποδοτικό και στην πρόζα λυρικό καλλιτέχνη Τάκη Χριστογιαννόπουλο και τη χορεύτρια Ιριδα Κυριακοπούλου,θα εύρισκε ουσιαστικά τον προορισμό του και θα απέδιδε η αξία του, αν απευθυνόταν με σειρά παραστάσεων στο πλατύ νεανικό κοινό κι όχι στους λιγοστούς - των επαϊόντων και εχόντων τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν την παράσταση - στο παραχωρημένο θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου.

ΘΥΜΕΛΗ