Το αποτέλεσμα της εκλογικής μάχης για τους νομούς και τους δήμους, όπως καταγράφηκε την πρώτη Κυριακή, αποτελεί έναν αξιόπιστο δείχτη διαμόρφωσης του συσχετισμού δυνάμεων, με βάση βεβαίως το χαρακτήρα της αναμέτρησης, τα κριτήρια που προβλήθηκαν από τις διάφορες πολιτικές δυνάμεις και τους συνδυασμούς που υποστήριξαν, αλλά κυρίως από το βαθμό συνειδητοποίησης αυτών των κριτηρίων από τις λαϊκές μάζες ή, πιο σωστά, τα κριτήρια που υπερίσχυσαν για τους ανθρώπους του μόχθου, ώστε να κατευθύνουν την ψήφο τους. Εχει σημασία το αποτέλεσμα του πρώτου γύρου, γιατί αυτό είναι που αποτυπώνει τη λαϊκή θέληση μέσω των εκλογών. Στο δεύτερο γύρο καταγράφεται μεν η ανάδειξη δημάρχων και νομαρχών της πλειοψηφίας, αλλά δεν αντανακλά επακριβώς το δοσμένο συσχετισμό, όσο και αν η επιλογή στο δεύτερο γύρο είναι μέρος αυτής της μάχης, την ολοκληρώνει, και μπορεί ίσως να μετρήσει σ' ένα βαθμό προδιαγραφόμενες τάσεις επιλογής από τους ψηφοφόρους, που αν και αναγκαστικό, αξίζει να το παρατηρήσει κανείς για τη συνέχεια και την επίδρασή του στις εξελίξεις. Γιατί η μάχη των δημοτικών και νομαρχιακών εκλογών, σαν μια πολιτική αναμέτρηση, αντικειμενικά θα ασκήσει επίδραση στις πολιτικές εξελίξεις. Βεβαίως, τα αποτελέσματα απαιτούν νηφάλια αξιολόγηση, πέρα από τις πρώτες γενικευμένες εντυπώσεις και εκτιμήσεις. Εχει και αυτό τη σημασία του για τη συνέχεια της πολιτικοκοινωνικής δράσης, αν αναλογιστούμε ότι ο θεσμός της Αυτοδιοίκησης, ως θεσμός αυτού του αστικού κράτους, του μοχλού της εξουσίας του κεφαλαίου, επιδρά - ανάλογα με το ποιες πολιτικές δυνάμεις βρίσκονται στις διοικήσεις - στην ανάπτυξη των αγώνων, είτε θετικά είτε αρνητικά. Αντικειμενικά είναι προορισμένος, ως θεσμός, να ασκεί μέρος αυτής της εξουσίας, να εφαρμόζει την κυρίαρχη αντιλαϊκή πολιτική, σε άρρηκτη σχέση με το κράτος. Δεν είναι τυχαίο ότι ο πρωθυπουργός, στις δηλώσεις του για το αποτέλεσμα, τόνισε (όπως και λίγο πριν τις κάλπες) ότι μέσω του θεσμού και με ανάδειξη στις διοικήσεις δυνάμεων που συμφωνούν με τη μεταρρύθμιση, θα επιτυγχάνεται η αποκέντρωση και το κράτος, θα 'ναι κοντά στον πολίτη. Το κράτος δηλαδή, μέσω της Αυτοδιοίκησης θα εξουσιάζει πιο αποτελεσματικά το λαό. Αυτό είναι το πρώτο βασικό πολιτικό ζήτημα, για το οποίο τα κόμματα της άρχουσας τάξης επιδίωκαν το κέρδισμα δήμων και νομαρχιών και την ανάδειξη στις διοικήσεις τους των δυνάμεών τους.

Αυτό όμως δεν αρκεί για να εξηγήσει τη γνωστή και άνευ πολιτικού, από την άποψη των ταξικών συμφερόντων, περιεχομένου αντίθεση αλλά και ερμηνεία του αποτελέσματος από τις ηγεσίες του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ. Η αξιοποίηση κυρίως του αποτελέσματος στους τρεις μεγάλους δήμους της χώρας (Αθήνα - Πειραιά - Θεσσαλονίκη) και τα εξαγόμενα πρώτα συμπεράσματα για το γενικό πολιτικό μήνυμα των εκλογών, από διάφορα επιτελεία, χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για τη δημιουργία κλίματος και απαίτησης για αλλαγή διαχειριστή, διαπίστωση που δεν αντανακλά την αντικειμενική πραγματικότητα της λαϊκής θέλησης. Τέτοιες αιχμές προβάλλονται από τα πρωτοσέλιδα μεγάλης μερίδας του αστικού Τύπου, με το προβάδισμα των υποψηφίων που στηρίζει η ΝΔ. Βεβαίως, μια τέτοια προσέγγιση του αποτελέσματος είναι βολική για το σύστημα...

Το κατεστημένο, μέσα και απ' αυτή τη διαδικασία, έχει τις δικές του επιδιώξεις και σ' αυτές θα υποτάξει το εκλογικό αποτέλεσμα. Οι επιδιώξεις του ξεπερνούν κατά πολύ τον περιορισμό των αυτοδιοικητικών ορίων, όσο και αν η Αυτοδιοίκηση είναι ένα πεδίο που μπορεί να συμβάλλει στην εκτόνωση της λαϊκής δυσαρέσκειας, πολύ περισσότερο να ενσωματώνει στο σύστημα δυνάμεις που ασχολούνται με τα "κοινά", όταν κυριαρχούν οι δυνάμεις της διαχείρισης. Ταυτόχρονα, όμως, η αξιοποίηση του αποτελέσματος για γενικότερα πολιτικά συμπεράσματα από την πλουτοκρατία και τις πολιτικές δυνάμεις που την υπηρετούν, έχει σχέση με την κατεύθυνση έκφρασης της λαϊκής θέλησης, γιατί γνώριζαν πριν την καταγραφή στις κάλπες του αποτελέσματος ότι θα εκφραστεί η λαϊκή δυσαρέσκεια απέναντι στην κυρίαρχη πολιτική και μάλιστα με απώλειες του κυβερνητικού κόμματος. Επιδίωξαν με κάθε μέσο, ολόκληρη την προεκλογική περίοδο, να μην πραγματοποιηθεί η πολιτική του ΚΚΕ για τη διαμόρφωση συνδυασμών στη βάση της αντίθεσης με την κυρίαρχη πολιτική και το μονόδρομο της ΟΝΕ και ουσιαστικά έγινε η αιχμή του δόρατος στην προπαγάνδα τους και τις παρεμβάσεις τους, ιδεολογικοπολιτικές και όχι μόνο, προκειμένου να μη συσπειρωθεί όλη η δυσαρέσκεια σ' αυτούς τους συνδυασμούς.

Βλέπει μπροστά η άρχουσα τάξη, χαράζει την ταχτική της σε βάθος χρόνου και στην προκειμένη περίπτωση αυτό στο οποίο εναντιωνόταν και θα συνεχίσει, είναι η προοπτική και η δυναμική που μπορεί να αποκτά για τις λαϊκές δυνάμεις η πολιτική και η τακτική των συσπειρώσεων, σαν εν δυνάμει στοιχείο του λαϊκού μετώπου πάλης και αμφισβήτησης της πολιτικής και του πολιτικού της συστήματος. Είναι επίσης γεγονός ότι το πολιτικό σύστημα πρέπει να λειτουργεί έτσι, που να εφαρμόζεται η αντιδραστική πολιτική εισδοχής στην ΟΝΕ, αλλά να εκτονώνει τη δυσαρέσκεια της εργατικής τάξης, των λαϊκών μαζών στις πολιτικές δυνάμεις της διαχείρισης και όχι σ' αυτές που την αμφισβητούν, πολύ περισσότερο που επιδιώκουν την ανατροπή της με την πολιτική πάλη της εργατικής τάξης και των άλλων λαϊκών στρωμάτων ως την εξασφάλιση της δικής τους εξουσίας. Φοβούνται, από την ίδια την αντικειμενική πραγματικότητα, την ταξική ωρίμανση των λαϊκών δυνάμεων και την ανατρεπτική τους δράση. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η οικονομική κρίση είναι και θα 'ναι παρούσα, ότι δεν αντιμετωπίζεται για το κεφάλαιο, παρά μόνο με τη μετακύληση των συνεπειών της στην εργατική τάξη, στο λαό γενικότερα, ενώ σε συνδυασμό με την ΟΝΕ και το ΕΥΡΩ απαιτείται ακόμη πιο σκληρή πολιτική λιτότητας, ιδιωτικοποιήσεων, καταστροφή του κοινωνικοασφαλιστικού συστήματος, της κοινωνικής πρόνοιας και ξεχαρβάλωμα της υγείας, της παιδείας κλπ. Δηλαδή ένταση και πάλι ένταση της εκμετάλλευσης. Γνωρίζει πολύ καλά το κατεστημένο ότι αυτή η διέξοδος για τα συμφέροντά του το φέρνει αντιμέτωπο με την τεράστια πλειοψηφία του λαού. Αρα με δεδομένη τη συνέχιση αυτής της πολιτικής, επιδιώκει ταυτόχρονα την καλή λειτουργία του πολιτικού συστήματος και τη δημιουργία προϋποθέσεων συναίνεσης, σαν μια επίσης μέθοδο εκτόνωσης της λαϊκής δυσαρέσκειας.

Το παράδειγμα του δήμου της Αθήνας είναι χαρακτηριστικό, όχι μόνο από την άποψη του ότι είναι η πρωτεύουσα του κράτους, αλλά και από την άποψη της διαμόρφωσης προϋποθέσεων δοκιμασίας μιας τέτοιας ταχτικής και, γιατί όχι, δοκιμής δυνάμεων, που μελλοντικά θα είναι ικανές να διαχειριστούν το σύστημα και από θέσεις κυβερνητικές. (Σε εκπομπή τηλεοπτικού καναλιού, μία μέρα μετά τις εκλογές, με καλεσμένους στελέχη του ΠΑΣΟΚ, της ΝΔ και του ΣΥΝ, έγινε αρκετή συσζήτηση και υπήρξε ομοφωνία, οτι η Αυτοδιοίκηση αποτελεί και πρέπει να αποτελεί και πεδίο δοκιμής για την ανανέωση των πολιτικών προσώπων που θα διαχειριστούν τις τύχες του συστήματος). Η εκτίμηση για αποτυχία της "κεντροαριστεράς" σαν σχήμα, που δοκιμάστηκε μ'αυτό το πείραμα, είναι μια πραγματικότητα. Βεβαίως στην πράξη, με δεδομένο το ρόλο του ΣΥΝ, ως συμπλήρωμα της "κεντροαριστεράς", ρόλο που διαδραματίζει με την "αντιπολίτευση", όπως ο ίδιος λέει ότι κάνει, με μοναδικό στόχο τη συμμετοχή του σε μια κυβέρνηση με το ΠΑΣΟΚ, για να συνδιαχειριστούν την κρίση του συστήματος και τον... ευρωμονόδρομο, λειτουργεί με τις αυταπάτες που σπέρνει, ως μέρος "κεντροαριστερού" εγχειρήματος και είναι αλήθεια ότι ανταποκρίνεται για την ώρα σ' αυτό που κάνει. Το κατεστημένο πρέπει να 'ναι ευχαριστημένο από τη δράση του. Αυτό μπορεί, αυτό κάνει. Αν όμως παρατηρήσει κανείς όλη την εξέλιξη στην Αθήνα, από τη διαμόρφωση των συνδυασμών, τη σχέση των κομμάτων της διαχείρισης μαζί τους, τότε δεν είναι και τόσο μεγάλη έκπληξη η εκλογή του εκλεκτού της ολιγαρχίας, αλλά και των αστικών κομμάτων, όσο και αν στηρίχτηκε, τυπικά, μόνο από τη ΝΔ.

Το ΠΑΣΟΚ έκανε την επιλογή της Μ. Δαμανάκη και της συμμαχίας με το ΣΥΝ για να δώσει τη μάχη στην Αθήνα. Ηταν μια "βολική" επιλογή για πολλούς και διάφορους λόγους αν και ήταν γνωστές και δεδομένες και έντονες οι εσωκομματικές αντιδράσεις στο ίδιο το κυβερνητικό κόμμα γι'αυτή την επιλογή. Ξαφνικά; προκύπτει ο συνδυασμός του Δ. Μπέη, ως "αντάρτικος" του ΠΑΣΟΚ. Αν και στηρίζεται επίσημα από το ΔΗΚΚΙ, κάνει τα πάντα για να εμφανίζεται ως συνδιασμός του ΠΑΣΟΚ, απο το οποίο και δεν αντιμετωπίζεται σαν αντίπαλος, παρά τη ζημιά που φαίνεται να κάνει. Την τελευταία βδομάδα, ο Δ. Μπέης ως συνδυασμός, στηρίζει στην υπερνομαρχία τον Ε. Κουλουμπή ως φυσικό επακόλουθο του ότι ο ίδιος και ο συνδυασμός του ανήκουν στο ΠΑΣΟΚ, παρά το γεγονός οτι το ΔΗΚΚΙ που τον στηρίζει επίσημα, στηρίζει άλλο συνδιασμό στην υπερνομαρχία, (Η.Νικολόπουλος). Με δεδομένες όλες αυτές τις εξελίξεις, καθένας καταλαβαίνει ότι τουλάχιστον δε δίνεται ανάμεσα στα δυο αστικά κόμματα και κυρίως από τη σκοπιά του ΠΑΣΟΚ, πολιτική μάχη τέτοια που να δικαιολογεί όλη την υποτιθέμενη αντιπαράθεση στη ΝΔ, στον πρώτο δήμο της χώρας. Και γιατί άλλωστε; Είναι όμως γεγονός, ότι ο δήμαρχος Αθήνας εφάρμοσε και θα κάνει το ίδιο στη συνέχεια, την κυρίαρχη πολιτική στο δήμο, συνεργάστηκε αρμονικά με την κυβέρνηση και θα συνεχίσει να κάνει το ίδιο. Και εδώ πλέον φαίνεται ότι οι διαφορές στα δυο αστικά κόμματα, ΠΑΣΟΚ - ΝΔ, δεν ξεπερνούν μερικές φορές ούτε αυτή τη μέθοδο διαχείρισης. Ταυτόχρονα το κατεστημένο δεν μπορεί παρά να είναι ευχαριστημένο που δήμαρχος εκλέχτηκε ο Δ. Αβραμόπουλος, αλλά και από την ταχτική της εκλογής του.

Εδώ που τα λέμε, αν δεν ήταν και ο συνδυασμός της "Συμπαράταξης" για να εκφραστεί η αντίθεση στην κυβερνητική πολιτική στο δήμο, ανεξάρτητα αν την εφάρμοζε ο Δ. Αβραμόπουλος σε σύμπνοια με άλλες δυνάμεις και την Μ. Δαμανάκη, η μάχη στην Αθήνα θα ήταν για την άρχουσα τάξη χωρίς αντίπαλο. Το αποτέλεσμα βεβαίως στην Αθήνα και την υπερνομαρχία δεν ερμηνεύεται, όπως προσπαθούν τα επιτελεία του κατεστημένου, γενικεύοντάς το. Το κυρίαρχο ποιοτικό στοιχείο είναι η ενίσχυση των αγωνιστικών συνδυασμών που στήριξε το ΚΚΕ και στο δήμο και στη νομαρχία, σαν το πιο σημαντικό στοιχείο του εκλογικού αποτελέσματος. Είναι η αντικειμενική πραγματικότητα δυσάρεστη για το κατεστημένο, ελπιδοφόρα για το λαό και δεν καταργείται με την αποσιώπησή της από τα διάφορα επιτελεία. Είναι η ζωντανή προοπτική των λαϊκών δυνάμεων για τη συνέχεια.

Λ.

Αν δεν ήταν και ο συνδυασμός της "Συμπαράταξης", για να εκφραστεί η αντίθεση στην κυβερνητική πολιτική στο δήμο, ανεξάρτητα αν την εφάρμοζε ο Δ. Αβραμόπουλος σε σύμπνοια με άλλες δυνάμεις και την Μ. Δαμανάκη, η μάχη στην Αθήνα θα ήταν για την άρχουσα τάξη χωρίς αντίπαλο