Σημαντικές εκθέσεις περιλαμβάνει η νέα εικαστική χρονιά. Η Εθνική Πινακοθήκη, η Δημοτική Πινακοθήκη, το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, αλλά και αίθουσες τέχνης της Αθήνας, φιλοξενούν ενδιαφέροντα ιστορικά ή θεματικά αφιερώματα, αναδρομικές παρουσιάσεις σημαντικών καλλιτεχνών μας, αλλά και την πρόσφατη εικαστική δημιουργία.

Με μία ξεχωριστή έκθεση θα αποχαιρετήσει αυτή τη χρονιά η Εθνική Πινακοθήκη.Το Δεκέμβρη θα εγκαινιαστεί στους χώρους της η έκθεση "Οι άγνωστοι θησαυροί της νεοελληνικής τέχνης".Πρόκειται για την παρουσίαση 160 περίπου έργων, τα οποία ανήκουν σε ιδιωτική συλλογή και πολλά από αυτά εκτίθενται για πρώτη φορά στο κοινό. Δημιουργίες σημαντικών καλλιτεχνών μας, του τέλους του 18ου αιώνα, του 19ου, αλλά και των αρχών του 20ού, με υπογραφές των: Λύτρα, Γύζη, Παρθένη, Μαλέα, Δοξαρά, Παπαλουκά, Τσώκου, Βολανάκη κ. ά. Στην έκθεση θα παρουσιαστούν κυρίως έργα ζωγραφικής. Ομως δε θα λείπουν και δημιουργίες γλυπτικής των: Δρόση, Βρούτου, Χαλεπά κ. ά. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το τμήμα της συλλογής, που αφορά στη δημιουργία του Δημήτρη Γαλάνη.Στην έκθεση στην Εθνική Πινακοθήκη θα παρουσιαστούν ζωγραφικά και χαρακτικά έργα του σημαντικού μας καλλιτέχνη, ενώ παράλληλα θα εκτεθούν και οι πρωτότυπες χαρακτικές πλάκες του Δ. Γαλάνη.

Από τις εκθέσεις που θα φιλοξενηθούν την καινούρια χρονιά στην Εθνική Πινακοθήκη, σημειώνουμε την αναδρομική έκθεση έργων του ακαδημαϊκού Παναγιώτη Τέτση.Θα φιλοξενηθεί τον Απρίλη και το Μάη. Θα ακολουθήσει η αναδρομική παρουσίαση ενός ακόμα σημαντικού εικαστικού μας δημιουργού, του Βλάση Κανιάρη.

Με ένα καινούριο "πρόσωπο" υποδέχεται τη νέα εκθεσιακή χρονιά η Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων (Πειραιώς 51). Μετά από ενάμιση περίπου χρόνο εργασιών, με στόχο την αισθητική και λειτουργική βελτίωση του χώρου, η Πινακοθήκη ανοίγει και πάλι τις πύλες της στο κοινό. Στις 29 του Οκτώβρη εγκαινιάζεται αναδρομική έκθεση έργων του Κώστα Ανδρέου.Πρόκειται για την πρώτη, ουσιαστικά, αναδρομική έκθεση του καλλιτέχνη στην Ελλάδα με μεγάλο εύρος ταυτόχρονης παρουσίασης γλυπτών, ζωγραφικών και χαρακτικών έργων, η οποία καλύπτει μια γόνιμη περίοδο σαράντα πέντε χρόνων σημαντικής εικαστικής κατάθεσης.

Ο Κ. Ανδρέου, γεννημένος το 1917 στο Σάο Πάολο της Βραζιλίας από Ελληνες γονείς, εγκαταστάθηκε μόνιμα στο Παρίσι από το 1945. Το 1948 επινοεί μια εντελώς πρωτότυπη τεχνική επεξεργασίας και χρήσης ύλης - τη συγκόλληση ορειχάλκινων φύλλων που θα τον ακολουθεί έκτοτε και θα χαρακτηρίζει την πλαστική του κατάθεση. Χαρακτηριστικό της γλυπτικής του δημιουργίας, οι μεγάλοι θεματικοί κύκλοι - Ταύροι, Αλογα, Σειρήνες, Πουλιά, Αρχέτυπες κολόνες - ενώ η ζωγραφική του, καθαρά ανθρωποκεντρική, διακρίνεται για τον πλούτο του χρώματος και την αυστηρά υπολογισμένη τεκτονικότητα της δομής. Την έκθεση - που επιμελήθηκε η έφορος της Πινακοθήκης Νέλλη Κυριαζή - πλαισιώνει έκδοση λευκώματος με αντιπροσωπευτικά έργα από τη γλυπτική, τη ζωγραφική και τη χαρακτική δημιουργία του καλλιτέχνη.

Ακολουθεί η έκθεση "Φωτο-τέχνη",που πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Ινστιτούτο "Γκαίτε" και το Ιδρυμα Μορφωτικών Σχέσεων Στουτγκάρδης,ενώ στις 18 του Γενάρη σε συνεργασία με το Σουηδικό Ινστιτούτο θα παρουσιαστούν δημιουργίες εννέα Σουηδών καλλιτεχνών. Τίτλος της έκθεσης "Ιδιαίτερες πατρίδες".

Από τις εκθέσεις που θα πραγματοποιηθούν στη Δημοτική Πινακοθήκη το 1999, σημειώνουμε την έκθεση "Ανίχνευση ελληνικότητας. Προς την τρίτη χιλιετία".Θα φιλοξενηθούν έργα Ελλήνων καλλιτεχνών, που γεννήθηκαν μετά το 1950. Δημιουργίες των: Μ. Σπηλιόπουλου, Μ. Χάρου, Μ. Μανουσάκη, Ν. Τζιώτη, Μ. Ζαχαριουδάκη, Λ. Βενιέρη, Γ. Λασηθιωτάκη, Π. Τανιμανίδη, Χρ. Μποκόρου κ. ά.

Για τους φίλους των εικαστικών τεχνών, που θα ήθελαν αυτές τις μέρες να απολαύσουν εικαστικές φθινοπωρινές σταγόνες, προτείνουμε την έκθεση που ήδη φιλοξενείται στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης του Ιδρύματος Ν. Π. Γουλανδρή.Τίτλος της, "Ταξιδιώτες από το Βορρά - Οι πρώτοι Ελληνες περιηγητές στην Ελλάδα".Μέχρι τις 24 του Οκτώβρη, παρουσιάζονται δεκαεννέα έργα, κυρίως υδατογραφίες τοπίων και αρχαιολογικών χώρων της Ελλάδας, φιλοτεχνημένα από Σουηδούς περιηγητές των 17ου, 18ου, 19ου και των αρχών του 20ού αιώνα. Τα έργα των Σουηδών περιηγητών, εκτίθενται πρώτη φορά στο ελληνικό κοινό. Προέρχονται κυρίως από το Εθνικό Μουσείο Καλών Τεχνών της Στοκχόλμης, την Πανεπιστημιακή Βιβλιοθήκη της Ουψάλας, τη Βασιλική Βιβλιοθήκη της Στοκχόλμης και από ιδιωτικές συλλογές.

Πριν από το 19ο αιώνα ελάχιστοι Σουηδοί επιχείρησαν ένα ταξίδι στο χώρο που τότε θεωρούνταν Ανατολή. Δύο από τους πιο διακεκριμένους παρουσιάζονται στην έκθεση. Πρόκειται για τον Μ. Παλμπίτσκι, ο οποίος έφτασε στη Νότια Ευρώπη το 1647 και τον Κ. Λος που έφτασε το 1710. Ο απελευθερωτικός αγώνας των Ελλήνων αντιμετωπίστηκε με μεγάλη συμπάθεια από τους Σουηδούς, όμως ελάχιστοι ήρθαν για να πολεμήσουν. Στις αρχές του 19ου αιώνα, οι Σουηδοί ταξιδιώτες στην Ελλάδα ήρθαν ως διπλωμάτες ή ως μέλη στρατιωτικών αποστολών. Ολοι αυτοί ζωγράφισαν ή σχεδίασαν με τον τρόπο που θα χρησιμοποιούσαμε μια φωτογραφική μηχανή. Σημειώνουμε ότι η έκθεση διοργανώνεται σε συνεργασία με το Σουηδικό Ινστιτούτο Αθηνών,στο πλαίσιο των εκδηλώσεων της πεντηκοστής επετείου από την ίδρυσή του.

Από τις εκθέσεις που θα φιλοξενηθούν σε γνωστές γκαλερί της Αθήνας, σημειώνουμε: Το Γενάρη στην γκαλερί "Εκφραση" (Φοίβης 11, Γλυφάδα), ο Χρόνης Μπότσογλου θα παρουσιάσει καρπούς και πρόσωπα. Στον ίδιο χώρο, το Μάη, ο Μάριος Σπηλιόπουλος θα μας ταξιδέψει στη Μεσόγειο. "Μάρε νόστρουμ" ονομάζεται η έκθεσή του. Στον "Αστρολάβο" το Φλεβάρη ο Δημήτρης Μυταράς θα παρουσιάσει σχέδια μυθολογικά, ενώ μία σπουδή στη γυναικεία μορφή προτείνει ο Θανάσης Μακρής το Νοέμβρη στην "Αίθουσα Τέχνης Αθηνών".Στον ίδιο χώρο το Γενάρη, τα παιδιά μιμούνται τους μεγάλους στα έργα της Μαριλένας Ζαμπούρα,ενώ το Δεκέμβρη στην γκαλερί της "Ερσης" θα φιλοξενηθεί ομαδική έκθεση. Στο άλογο, σύμβολο καλπάζουσας φαντασίας, επικεντρώνονται τα έργα των: Σόρογκα, Μανωλίδη, Πρέκα, Αϊδίνη κ. ά.

Ζωγραφική και στην γκαλερί "Ζουμπουλάκη".Το Γενάρη επιστρέφει, έπειτα από πέντε χρόνια, με νέα δουλιά ο Εδουάρδος Σακαγιάν.Ακολουθούν εκθέσεις του Κώστα Παπανικολάου και της Μαρίας Φιλοππούλου.Την καθαρή ματιά ενός παιδιού που ζωγραφίζει θυμίζουν τα έργα της Ειρήνης Ηλιακοπούλου,που παρουσιάζονται το Νοέμβρη στην γκαλερί "Ολγα Γεωργαντέα",ενώ από τις 19 του Απρίλη στον ίδιο χώρο ο Γιάννης Αδαμάκης θα παρουσιάσει μια ενότητα έργων της οποίας βασική ιδέα είναι το πορτρέτο. Το πορτρέτο ως απλή απεικόνιση ενός ανθρώπου υπαρκτού ή όχι και ως προσπάθεια σύνθεσης και απόδοσης της ιδιοσυγκρασίας του, που λειτουργεί ως "ψυχογράφημα" του εικονιζόμενου, μα και του ίδιου του καλλιτέχνη. Στο χώρο τέχνης "24" το Νοέμβρη, η Ελένη Μιχαήλου θα διηγηθεί την περιπλάνηση δύο παιδιών σε νυχτερινό τοπίο, ενώ τον ίδιο μήνα στην γκαλερί "7" ο Βασίλης Σκυλάκος θα παρουσιάσει σχέδια με διάφορα υλικά.

Από τις εκθέσεις γλυπτικής αναφέρουμε την έκθεση του Κυριάκου Ρόκου.Το Νοέμβρη στην "Εκφραση",ο σημαντικός μας γλύπτης θα παρουσιάσει δημιουργίες, στις οποίες κυριαρχεί το μάρμαρο. Στον ίδιο χώρο το Φλεβάρη εκθέτει έργα του - κυρίως σε ξύλο - ο Μάρκος Γεωργιλάκης,ενώ στον "Αστρολάβο" το Νοέμβρη, θα παρουσιάσει δημιουργίες του ο γλύπτης Φώτης.

Η. ΜΟΡΤΟΓΛΟΥ