ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ (ΤΑΚΗΣ) ΤΟΜΠΟΥΛΙΔΗΣ

"Διηγήματα του αντάρτικου και της εξορίας"

Πέρασε μια ζωή αγωνιστική όμως και δύσβατη, περιπετειώδη, συχνά εφιαλτική ο Τάκης Τομπουλίδης (Θεσσαλονικιός, πρόσφυγας από την Τασκένδη), όπως κι οι αμέτρητοι σύντροφοί του στο ΕΑΜ, στις φυλακές, τα κρατητήρια, τις εξορίες. Και τώρα που τον περιβάλλει με άμετρη αγάπη και στοργή η οικογένειά του αναθυμιέται και γράφει. Στιγμιότυπα σημαδιακών ημερών, στις μάχες, σαμποτάζ κι ενέδρες κατά των Γερμανών. Στα φωτεινά διαλείμματα κάποιων ήρεμων στιγμών πολιτιστικές εκδηλώσεις, συντροφική ζωή με κουβεντούλα κι ανέκδοτα. Οσο για το φαγητό και τον ύπνο λίγα και στερημένα. Μόνο το καμίνι του πατριωτισμού και της προσήλωσης στην ύψιστη λατρεία της λευτεριάς τα ξεπερνούσε όλα.

Σύντροφοι ωραίοι, περήφανοι, που χάθηκαν από εχθρικό βόλι στον ανθό της νιότης τους. Η ανάμνησή τους άσβηστη στην πένα του συγγραφέα, συγκινητικό μνημόσυνο στο τυπωμένο χαρτί.

Κι ύστερα η Απελευθέρωση και τα μπουντρούμια, οι ταλαιπωρίες στα κάθε λογής ξερονήσια με τους θηριώδεις βασανιστές - γραμμένο και τ' όνομά τους γι' ανάθεμα - τα φίδια, οι σκορπιοί η παντελής έλλειψη όλων των αναγκαίων. Κι όμως ορθό το πνεύμα, άκαμπτο. Δημιουργεί, ψάχνει, προχωράει, εμπλουτίζεται, ψυχαγωγείται. Παρόντες μεγάλοι πνευματικοί ταγοί, Κατράκης, Καρούσος, Ρίτσος. Τα ευτράπελα κι οι φάρσες δεν έλειπαν, όταν στην ίδια σκηνή κατοικούσε κι ο Γιώργος Φαρσακίδης...

Είναι αλήθεια σ' αυτό το βιβλίο έχουν χωρέσει πολλές ζωές, πολλές στιγμές τους σ' όλες τις γκάμες της χαρές, της λύπης, του πόνου ψυχικού και σωματικού. Το θεωρούμε ανεπιφύλακτα και ως σημαντική μαρτυρία για τα πρόσωπα και τα γεγονότα στα οποία αναφέρεται. (Αθήνα 1998, Εκτύπωση Μ. Χονδρορρίζου και ΣΙΑ Ο. Ε.

Ευγενία ΖΩΓΡΑΦΟΥ