ΤΟΚΙΟ.-

Η στάση και δράση της Ιαπωνίας στο Β Παγκόσμιο Πόλεμο και όχι η Ταϊβάν ήταν τελικώς το μικρό "αγκάθι" στις σινο-ιαπωνικές σχέσεις, όπως τουλάχιστον διαπίστωσε ο Κινέζος Πρόεδρος Ζιάνγκ Ζεμίν στη διάρκεια των δύο πρώτων ημερών της επίσημης επίσκεψής του στην Ιαπωνία. Αλλα ζητήματα που απασχόλησαν τις συναντήσεις του Κινέζου Προέδρου με κορυφαία στελέχη της ιαπωνικής κυβέρνησης ήταν η αντιμετώπιση και δανειοδότηση περιβαλλοντικών και γεωργικών προγραμμάτων, όπως επίσης και η ανάπτυξη των σινο-ιαπωνικών οικονομικών σχέσεων.

Σύμφωνα με τον Πρόεδρο Ζιάνγκ Ζεμίν, "κρίσιμο" πρόβλημα στις διμερείς σχέσεις Πεκίνου - Τόκιο παραμένει η εμμονή της Ιαπωνίας να μην "αντιμετωπίζει" ευθαρσώς το βαρύ παρελθόν της στη διάρκεια του Β Παγκοσμίου Πολέμου. Ισως, γιατί ποτέ δεν αποστάλθηκε στην Κίνα επίσημο ιαπωνικό έγγραφο που να καταγράφει την προ τριών ετών "συγνώμη" του τότε πρωθυπουργού της Ιαπωνίας, Τομιίτσι Μουραγιάμα, από τις χώρες της Ασίας που έζησαν κάτω από την ιαπωνική κατοχή. Οπως είναι γνωστό, η τότε "συγνώμη" του Μουραγιάμα είχε προκαλέσει την ικανοποίηση των γειτόνων της Ιαπωνίας, αλλά και αναταραχή κυρίως στους κύκλους των συντηρητικών πολιτικών του Τόκιο. Εξαιτίας, μάλιστα, του "διχασμού" που προκάλεσε τότε στους κόλπους της ιαπωνικής κυβέρνησης, η "ταπεινή" συγνώμη Μουραγιάμα δεν πήρε τη μορφή επίσημου ιαπωνικού εγγράφου με αποστολέα την Κίνα. Αυτό το γεγονός κάνει, μάλιστα, το Πεκίνο να θεωρεί πως στην ουσία η Ιαπωνία δεν παραδέχτηκε τα ανοσιουργήματα που έκανε σε βάρος της Κίνας στη διάρκεια του Β Παγκοσμίου Πολέμου.

Τελικώς, μετά από πολύωρες διαπραγματεύσεις και έπειτα από καθυστέρηση έξι ωρών, η Κίνα και η Ιαπωνία εξέδωσαν κοινή δήλωση για τις σχέσεις των δύο χωρών, στην οποία το Τόκιο εκφράζει "βαθιές τύψεις", αλλά όχι και "συγνώμη" για την ιαπωνική εισβολή κατά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο.

Η δήλωση, που δε φέρει την υπογραφή ούτε του Ιάπωνα πρωθυπουργού Κέιζο Ομπούτσι ούτε του Κινέζου Προέδρου Ζιάνγκ Ζεμίν, εκδόθηκε με έξι ώρες καθυστέρηση, μετά από έντονη διαμάχη για την ακριβή διατύπωση στο επίμαχο θέμα. Πάντως, στο ζήτημα αυτό, ο Ιάπωνας αυτοκράτορας Ακιχίτο απέφυγε διπλωματικά το "σκόπελο", κάνοντας στο επίσημο δείπνο την ευχή για... "μακροχρόνιες σχέσεις" μεταξύ των δύο χωρών.

Η Ταϊβάν ήταν ένα ακόμη θέμα "κλειδί" στη συνάντηση Ζεμίν - Ομπούτσι. Ο Ιάπωνας πρωθυπουργός καθησύχασε τον Κινέζο ηγέτη ότι το Τόκιο υποστηρίζει την πολιτική του Πεκίνου "περί μίας Κίνας", όπερ σημαίνει ότι το Τόκιο συμπαρατάσσεται στο πλευρό της Κίνας, μη αναγνωρίζοντας την Ταϊβάν ως ανεξάρτητη χώρα, αλλά ως σινική επαρχία.

Ο Ομπούτσι αναφέρθηκε και στο σύμφωνο στρατιωτικών σχέσεων Ιαπωνίας - ΗΠΑ, λέγοντας ότι πρόκειται απλώς για μία αμιγώς "αμυντική" συμφωνία που δεν έχει ως σημείο αναφοράς κανένα συγκεκριμένο γειτονικό έθνος.

Τέλος, ο Ομπούτσι προσέφερε στον Κινέζο ηγέτη δάνεια ύψους 3,2 δισ. δολαρίων με στόχο την πραγματοποίηση 28 προγραμμάτων περιβάλλοντος, γεωργίας και ανάπτυξης στην Κίνα για τα έτη 1999-2000. Το ποσό είναι μικρό, σημείωσε ο Ομπούτσι, επικαλούμενος τις γνωστές οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζει τον τελευταίο καιρό η Ιαπωνία...

Μέσα στο επόμενο 48ωρο, οι επιχειρηματίες, φοιτητές και αντιπροσωπείες πολιτών που συνοδεύουν τον Κινέζο Πρόεδρο, θα πραγματοποιήσουν σειρά σημαντικών επαφών όχι μόνο στο Τόκιο, αλλά και στις δύο βόρειες ιαπωνικές πόλεις, Σεντάι και Σαπόρο.

Η επίσημη επίσκεψη του Προέδρου Ζεμίν στην Ιαπωνία είναι η πρώτη που γίνεται από Κινέζο ηγέτη, μετά το τέλος του Β Παγκοσμίου Πολέμου.