ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ (Της απεσταλμένης μας ΔΗΜΗΤΡΑΣ ΜΥΡΙΛΛΑ).-

Η ζωγραφική στην πλάτη του θρόνου, που βρίσκεται στο λεγόμενο τάφο της Ευρυδίκης, πολύ κοντά στους βασιλικούς τάφους της Βεργίνας, διατηρείται ανέπαφη. Ο τάφος δεν είναι επισκέψιμος, δεν ξεσκεπάστηκε, για να καλυφθεί με μια νεότερη κατασκευή, δεν αφαιρέθηκε το χώμα που είχε γύρω του χιλιάδες χρόνια. Οι τοιχογραφίες στον τάφο του Λύσωνα και Καλλικλή στα Λευκάδια της Νάουσας είναι επίσης ανέπαφος. Κι αυτό το μνημείο δεν "αναδείχτηκε" με την τρέχουσα έννοια.

Αλλά η υπέροχη ζωγραφική στον τάφο της Περσεφόνης ίσως στο μέλλον παρουσιάσει προβλήματα, αφού κάτω από το στέγαστρο, το ίδιο που καλύπτει και τους βασιλικούς τάφους της Βεργίνας, υπάρχουν συνθήκες κατάλληλες για επισκέπτες, αλλά όχι για μνημεία.

Στο μεταξύ από την Πέλλα μέχρι τη Βεργίνα υπάρχουν μακεδονικοί τάφοι, ενώ το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, τη Δευτέρα επισκέφτηκε και τους 4 τάφους των στρατιωτικών στην Ασγόμενη Τούμπα Μπέλλα στη Βεργίνα. Στην άτυπη συνεδρίαση που ακολούθησε το θέμα της συζήτησης ήταν η προστασία των Μακεδονικών τάφων, με τρόπο που δε θα διαταράσσεται το περιβάλλον τους, δε θα αλλοιώνεται η μνημειατότητα, με αμφισβητήσιμες για την αποτελεσματικότητά τους κατασκευές, που κοστίζουν δισεκατομμύρια. Ηδη για την Τούμπα Μπέλλα υπάρχει μια μελέτη στεγάστρου, εγκεκριμένη από το ΚΑΣ και με χρηματοδότηση από το Β ΚΠΣ. Στόχος του προγράμματος είναι ν' ανοίξει το μνημείο στο κοινό, αλλά δεν έχει απαντηθεί, αν ο στόχος είναι προσαρμοσμένος στις ανάγκες των ευρημάτων.

Στο μεταξύ η αποσυναρμολόγηση και επανατοποθέτηση των δομών στον πολυπαθή τάφο της Κρίσσης στα Λευκάδια της Νάουσας (το έργο εκτέλεσε συνεργείο της Ακρόπολης, υπό την επίβλεψη που αρχιτέκτονα Κ. Ζούμπα) ολοκληρώθηκε. Αυτό σημαίνει ότι έχει πλέον αποκατασταθεί η στατική επάρκεια του ετοιμόρροπου μνημείου και το επόμενο στάδιο αφορά στη συντήρηση των τοιχογραφιών. Αλλά τη φάση των εργασιών συντήρησης δεν ξεκίνησε λόγω έλλειψης πιστώσεων και το εργαστήριο, που επρόκειτο να γίνει το 1998 δεν έγινε. Και ο χειμώνας που μεσολαβεί μπορεί να αφήσει τα σημάδια του στη ζωγραφική. Ωστόσο, και οι τέσσερις σημαντικοί τάφοι στην περιοχή των Λευκαδίων πλήττονται από τον υδροφόρο ορίζοντα, πρόβλημα που δεν έχει ακόμα αντιμετωπιστεί.

Αξίζει, ωστόσο, να σημειωθεί η συνεργασία ανάμεσα στη Διεύθυνση Συντήρησης Αρχαιοτήτων και του Τμήματος Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών στον τάφο των Λύσωνα και Καλλικλή, ως το πλέον αντιπροσωπευτικό παράδειγμα καλής κατάστασης διατήρησης. Η Διεύθυνση καταγράφει με ειδικές μετρήσεις τις τιμές υγρασίας και θερμοκρασίας, οι οποίες θα συνεκτιμηθούν με τα στοιχεία που δίνει ο περιβάλλων χώρος (έδαφος, κλίμα, υδροφόρος ορίζοντας) με σκοπό να προκύψει μια πρόταση προστασίας τέτοιων μνημείων, χωρίς να διαταράσσονται, όσο είναι δυνατόν οι συνθήκες που υπήρχαν πριν αποκαλυφθούν.

Κατά τ' άλλα στις συσκέψεις με τους φορείς της Βέροιας και της Εδεσσας, ο γενικός γραμματέας του ΥΠΠΟ εξακολούθησε να παραπέμπει στο Γ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης, λόγω έλλειψης πιστώσεων του ΥΠΠΟ.

Μνημεία της Βέροιας, που χρήζουν αποκατάστασης και που είχαν την ευκαιρία να επισκεφθούν τα μέλη του ΚΑΣ, όπως η Παλαιά Μητρόπολη (11ος αιώνας μ. Χ.) πρέπει να αναζητήσουν την τύχη τους στην Κοινότητα. Οσο για τον αρχαιολογικό χώρο της Πέλλας το ΚΑΣ έχει εγκρίνει το πρόγραμμα ανάδειξης και της κατασκευής Νέου Μουσείου.