"Προσπάθησα να πω κάτι στους ανθρώπους, χωρίς καμιά φιλοδοξία, εκτός - ίσως - απ' την επιθυμία να εκδικηθώ που γεννήθηκα. Κι ωστόσο, η ζωή - μ' όλα όσα μ' έκανε να υποφέρω - είναι τόσο όμορφη"! (Λουίτζι Πιραντέλο).

Ο Πιραντέλο μέσα από τα έργα του παρατηρεί τις αντιφάσεις της προσωπικότητας των άλλων, ενώ βλέπει τη ζωή σαν το δράμα αυτών των αντιφάσεων. Οι καταστάσεις που επινοεί είναι τραγικές και κωμικές μαζί, το πιο αστείο ζευγαρώνεται με το τραγικό. Γι' αυτό είναι γνήσια τα έργα του. Γιατί είναι ζωή. "Και τα δύο μαζί - όπως γράφει και ο Μάριος Πλωρίτης - ενωμένα και αχώριστα, κραυγάζουν την αγωνία του ανθρώπου ανάμεσα στη θλιβερή εσωτερική του πραγματικότητα και στο εύθραυστο απατηλό προσωπείο τους".

Τι κάνει, λοιπόν, για παράδειγμα, ο άνθρωπος όταν έρχεται αντιμέτωπος με το κτήνος που πνίγει μέσα του την αρετή; Προσπαθεί να επιβληθεί; Η απάντηση στο ερώτημα δίνεται στο θέατρο "Αμιράλ",μέσα από τους προβληματισμούς που θέτει ο ίδιος ο Λουίτζι Πιραντέλο, μέσα από τον καθρέφτη που βάζει απέναντί μας, με την κωμωδία του "Ο άνθρωπος, το Κτήνος και η Αρετή".Η παράσταση ανεβαίνει σε μετάφραση Παύλου Μάτεσι,σκηνοθεσία Γιάννη Ιορδανίδη,σκηνικά - κοστούμια Γιώργου Ασημακόπουλου και μουσική Ιάκωβου Δρόσου.Παίζουν: Δάνης Κατρανίδης, Βέρα Κρούσκα, Τρύφων Καρατζάς, Νίκος Κάπιος, Κοσμάς Ζαχάρωφ, Στάθης Βούτος, Ελένη Ζαμαρία, Γεωργία Καλλέργη κ. ά.

"Ολα τα έργα του" - λέει η Βέρα Κρούσκα,ενθουσιασμένη που της δόθηκε η ευκαιρία να παίξει για πρώτη φορά Πιραντέλο, κάτι που χρόνια το επιθυμούσε γιατί είναι από τους αγαπημένους της δραματουργούς - "τα διατρέχει ο ίδιος προβληματισμός. Κατ' αρχήν δεν πιστεύει στο απόλυτο ρεαλιστικό θέατρο. Και σε μια εποχή που οι ρεαλιστές κατείχαν ισχυρή θέση, αυτός είπε ότι δεν μπορώ να γράψω για ένα πρόσωπο απόλυτο, διότι τίποτε δεν είναι απόλυτο. Μέσα μας κρύβουμε χίλια πρόσωπα. Κάνει διάσπαση του ατόμου που αποτελεί ο άνθρωπος και την κάνει με έναν εκρηκτικό τρόπο. "Ο καθένας μας - λέει ο Πιραντέλο - πιστεύει για τον εαυτό του πως είναι ένας. Αυτό είναι αντίληψη αυθαίρετη και λαθεμένη. Ο καθένας από μας είναι τόσοι πολλοί όσες όλες οι δυνατότητες ύπαρξης που υπάρχουν μέσα μας. Εμείς ξέρουμε μόνο ένα μέρος από τον εαυτό μας. Κι αυτό σύμφωνα με τις πιθανότητες είναι το μέρος το λιγότερο ίσως σημαντικό. Υπάρχει σα να πούμε μια εσωτερική μάσκα, αυτή που βλέπει το πρόσωπο που τη φοράει. Υπάρχει και μια εξωτερική μάσκα ή οι εξωτερικές. Μ' αυτές που γίνεται ο άνθρωπος γνωστός στους γύρω του. Η εξωτερική μάσκα μπορεί να είναι κάτι που έχει επιβάλει η κοινωνία, ένα πράγμα που με χαρά θα το πέταγε από πάνω του, αλλά η επιβολή της κοινής γνώμης επιμένει να μας το φοράει".Τα πρόσωπα υποκρίνονται, όπως υποκρίνονται και στα άλλα του έργα. Την ίδια ώρα που μιλάνε για υποκρισία γίνονται υποκριτές και οι ίδιοι. Είναι ένα παιχνίδι, ένα θέατρο μέσα στο θέατρο, για να βάλει τον καθρέφτη μπροστά στο θεατή και βέβαια να τον διασκεδάσει".

- Με λίγα λόγια το έργο θέτει έναν προβληματισμό για την υποκρισία;

- Ακριβώς. Οι ρόλοι στο έργο εναλλάσσονται. Στην αρχή ο ένας ήρωας κάνει διάλεξη στους μαθητές για την υποκρισία. "Υποκριτής" - λέει - "θα πει ηθοποιός. Γιατί λέμε τον ηθοποιό υποκριτή; Επειδή υποκρίνεται για να βγάλει το ψωμί του. Εχει μισθό τρεις κι εξήντα και παίζει τον βασιλιά. Αλλά το κάνει για να βγάλει το ψωμί του. Ενώ, αν υποκρίνεσαι στη ζωή, αυτό το κάνεις κατ' επιλογή σου, για συμφέρον, από μοχθηρία, από συνήθεια".Και την ίδια στιγμή αρχίζει και υποκρίνεται ο ίδιος. Υποκρίνεται το σωστό, υποκρίνεται μπροστά στο φίλο του ότι δε φταίει αυτός, φταίει ο άλλος, ότι οι λόγοι που έχουν φτάσει την κατάσταση εκεί είναι ότι ο πλοίαρχος δεν προσέχει τη γυναίκα του. Λέει "έχεις ένα χωράφι ξέφραγο και μέσα υπάρχει ένα δέντρο που έχει καρπούς. Περνάει ένας περαστικός παίρνει ένα φρούτο από το δέντρο, το τρώει, φτύνει το κουκούτσι. Μετά φυτρώνει ένα δεντράκι. Ποιος φταίει, αυτός που έχει φάει τον καρπό ή αυτός που άφησε ξέφραγο το χωράφι;".

- Η υποκρισία καθορίζει όχι μόνο τη σημερινή κοινωνική ζωή, αλλά και την πολιτική. Τι φταίει;

- Δε νομίζω ότι θέλει κανείς να βάλει τον καθρέφτη απέναντί του. Λέμε κοίταξε αυτόν πόσο ανέντιμος είναι. Ενώ έχουμε κάνει κι εμείς κάτι για το οποίο δεν έχουμε κάνει την αυτοκριτική μας, δεν έχουμε αναλάβει τις ευθύνες μας. Δεν είμαστε έτοιμοι για το "γνώθι σ' αυτόν". Είναι πιο εύκολο και πιο ξεκούραστο να ακουμπάς στον άλλο το πρόβλημα και το λάθος. Ομως, η υποκρισία είναι άλλο πράγμα και άλλο η υποκριτική.

- Είναι μια απάντηση σ' αυτό που συνηθίζουμε να λέμε οι πολιτικοί παίζουν θέατρο;

- Θα μπορέσουμε να το δούμε πραγματικά; Σημασία έχει να το δούμε και να το αντιληφθούμε στη ζωή μας. Υπάρχει, όμως, μια μεγάλη διαφορά. Λένε, "αυτός κλαίει καλά. Εντάξει είναι και ηθοποιός". Δηλαδή δεν έχει συναισθήματα. Είμαστε από τα πιο ειλικρινή άτομα γιατί υποκρινόμαστε στο θέατρο και έτσι στη ζωή μας ξεκουραζόμαστε. Από την άλλη επειδή γνωρίζουμε τα πολλά πρόσωπα μέσα από τους ρόλους και αναγνωρίζουμε και ταυτιζόμαστε μ' αυτά, γιατί υπάρχουν τα χίλια πρόσωπα μέσα μας, ίσως και να ξέρουμε καμιά φορά περισσότερα πράγματα για τον εαυτό μας. Οπότε δεν μπορούμε να υποκριθούμε τόσο πολύ. Αυτό που λένε για τους πολιτικούς, είναι ένα κακό θέατρο, θα έλεγα. Και γι' αυτό το σχολιάζει ο κόσμος. Αν τους είχαν πείσει, δε θα λέγανε ότι παίζουν θέατρο.

- Μέσα σε μια τέτοια υποκριτική κατάσταση είναι επικίνδυνο να είναι κανείς ειλικρινής;

- Φαινομενικά γίνεται επικίνδυνο. Στην ουσία δεν είναι. Πιστεύω ότι ο άνθρωπος αν μπορούσε να ξέρει, να γνωρίζει, να κάνει την αυτοκριτική του και να προσπαθεί για το καλύτερο, να παλέψει μέσα του με το καλό και το κακό, όλα μπορούν να γίνουν καλύτερα. Ολοι έχουμε τις ευθύνες μας, για όλα.

Σοφία ΑΔΑΜΙΔΟΥ