Ενα πέρασμα από τη βιομηχανική ζώνη της Κομοτηνής είναι αρκετό, για να καταλάβει κανείς ότι "κάτι τρέχει". Δεκάδες υπερσύγχρονα εργοστάσια έχουν εγκαταλειφθεί στο έλεος της σκουριάς. Η κατασκευή τους χρησίμεψε μόνο στο να εισπράξουν κάποιοι αετονύχηδες μερικά δισεκατομμύρια επιδοτήσεων και να προσφέρουν ελπίδες, σε όσους πίστεψαν ότι βρήκαν μια θέση εργασίας, με ημερομηνία λήξεως.

Πολλά απ' αυτά ανήκαν στον κλάδο της κλωστοϋφαντουργίας. Ανάμεσά τους, ο "Δεδέογλου" έκλεισε, αφήνοντας απλήρωτους και χωρίς ένσημα 80 εργαζόμενους, ο "Γρηγοριάδης",ο "Τσιλιγκίρης" με 60 εργαζόμενους, η "Δρίνη" με 25, ο "Γαζής" με 200 εργάτες, ο "Μπουφινάς" με 500, ο "Νικολαϊδης" και δεκάδες άλλες μικρότερες βιοτεχνίες.

Εκτός από την ανεργία, η άλλη μεγάλη πληγή του κλάδου στην Κομοτηνή έχει να κάνει με τη σφοδρή παραβίαση των εργασιακών δικαιωμάτων. Στη βιομηχανία "Πέτσας" που απασχολεί 500 εργάτες, τον τελευταίο καιρό κάθε μήνα γίνεται χρήση του 2% για απολύσεις. Την ίδια στιγμή, οι εργάτες της υποχρεώνονται να δουλεύουν υπερωρίες, Σάββατα και Κυριακές, ενώ η εντατικοποίηση έχει πάρει τεράστιες διαστάσεις.

Τα "Κλωστήρια Κομοτηνής" άρχισαν να λειτουργούν πριν 1,5 χρόνο με τη σχετική κρατική επιδότηση και μοναδικό όρο τη δημιουργία 50 θέσεων εργασίας τον πρώτο χρόνο και 120 το δεύτερο, τον οποίο τηρεί, κάνοντας εικονικές προσλήψεις με τη βοήθεια και τοπικών αρχών.

Αφορμή της επίσκεψης του προέδρου της Ομοσπονδίας Κλάδων Ενδυσης στην Κομοτηνή στάθηκε η βιομηχανία "ΦΑΝΚΟ", η πρώτη στο νομό που επιχειρεί να εφαρμόσει τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας, εκμεταλλευόμενη τον αντεργατικό νόμο 2639/98.

Η άρνηση του σωματείου να δεχτεί την παραπάνω "πρόταση" οδήγησε την επιχείρηση στο να τη συμπεριλάβει στο σχέδιο συλλογικής σύμβασης που κατέθεσε για διαπραγμάτευση. Ενα σχέδιο που επιπλέον περιλαμβάνει πρόταση για πολυειδίκευση ενός τμήματος του προσωπικού.

Η πρόταση της επιχείρησης για τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας, όπως αποτυπώνεται στο άρθρο 5 του σχεδίου συλλογικής σύμβασης, έχει ως εξής: "Συμφωνείται κατ' αρχήν η δυνατότητα εφαρμογής του νόμου 2639/98 και ειδικότερα του άρθρου 3 για τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας"! Οι βλέψεις της επιχείρησης για πλήρη ελαστικοποίηση του χρόνου εργασίας αποτυπώνονται σε άλλο άρθρο, με το οποίο ζητά μέσα στο 1999 να ξεκινήσει διάλογος για τη μείωση του εβδομαδιαίου χρόνου εργασίας σε 35 ώρες...

Σε ό,τι αφορά την επιβολή της πολυειδικότητας, αναφέρει ότι θα επιλέξει με "διαφανή κριτήρια" 100 εργάτες - στους οποίους θα χορηγήσει αύξηση 5% για το '99 αντί 2% που θα πάρουν οι υπόλοιποι - απ' αυτούς οι 80 θα χαρακτηριστούν πολυειδικευμένοι και θα μπορούν να καλύψουν θέσεις εργασίας σε περισσότερα από ένα τμήματα!

Ο πρόεδρος του σωματείου της "ΦΑΝΚΟ" Γ. Καραστογιάννης εξέφρασε στο "Ρ" την πλήρη αντίθεσή του με τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας, σημειώνοντας: "Είμαστε διατεθειμένοι να φτάσουμε στα άκρα, αν η επιχείρηση επιμείνει και προσπαθήσει με το "έτσι θέλω" να περάσει τη διευθέτηση και τις πολυειδικότητες. Και δε μεταφέρω προσωπική μου άποψη, είναι άποψη και των 500 εργαζομένων".

Η Λίτσα Μπρούσα εργάζεται 11 χρόνια στη "ΦΑΝΚΟ", απορρίπτει κάθε σκέψη για ελαστικοποίηση του χρόνου εργασίας, αναφωνώντας: "Ε! όχι και το 8ωρο, αρκετά δώσαμε, όχι κι αυτό".

Αγανακτισμένη, μας λέει ότι "οι εργοδότες χαρακτήρισαν το 8ωρο βαρετό, δεν ξέρουν τι σημαίνει για τον εργάτη, θυμάμαι πώς ήμουν πριν την εφαρμογή της νυχτερινής βάρδιας και πώς είμαι τώρα, όλα άλλαξαν προς το χειρότερο".Συνεχίζοντας τονίζει ότι σήμερα οι εργάτριες της "ΦΑΝΚΟ" έχουν πρόβλημα, η εναλλαγή στις βάρδιες κάνουν άνω - κάτω το πρόγραμμά τους. "Φαντάζομαι - σημειώνει - τι θα γίνει, αν καταργηθεί και το 8ωρο, εδώ τώρα και πάλι έχουμε πρόβλημα, με την ψυχή στο στόμα να ανταποκριθούμε σε όλες μας τις υποχρεώσεις, να βάλουμε μια τάξη στα σπίτια μας. Μέχρι σήμερα μπορούσα να πω "όχι" στην υπερωρία, γιατί θέλω να διαθέσω λίγο χρόνο στα παιδιά μου, μετά δε θα έχω περιθώρια επιλογής".

Οπως μας λέει, έτσι σκέφτονται και οι υπόλοιποι εργάτες, για τους οποίους σημειώνει ότι "έχουν εξαγριωθεί, δεν πρόκειται να το δεχτούν, δε θέλουν μια ζωή - "λάστιχο", δε θέλουν να είναι στη διάθεση του εργοδότη όποτε και όσο θέλει αυτός".