Αντιμέτωποι με ένα "λαβύρινθο" θα βρεθούν φέτος όλοι οι φορολογούμενοι, οι οποίοι είναι υποχρεωμένοι να συμπληρώσουν και να συνυποβάλουν μαζί με τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος 1997 και το περίφημο έντυπο Ε9. Ο "Ρ" σήμερα επιχειρεί να καταγράψει όλα εκείνα τα σημεία στα οποία ο φορολογούμενος πρέπει να δώσει προσοχή για την όσο το δυνατόν ευκολότερη συμπλήρωση του παραπάνω εντύπου. Συγκεκριμένα:

Το έντυπο Ε9 υποβάλλεται σε δύο αντίτυπα μόνο από φορολογούμενους φυσικά πρόσωπα. Οι σύζυγοι εφόσον υποβάλλουν κοινή δήλωση φορολογίας εισοδήματος θα συμπληρώσουν ένα έντυπο Ε9 και σε ξεχωριστή σειρά του εντύπου αυτού θα αναγράφονται τα ακίνητα του κάθε συζύγου. Σημειωτέον ότι ο αύξοντας αριθμός και στους δύο πίνακες αφορά στις περιπτώσεις συνιδιοκτησίας. Το ποσοστό συνιδιοκτησίας καθενός θα συμπληρωθεί στην πρώτη, δεύτερη κλπ. κάθετη στήλη, ως ξεχωριστό ακίνητο.

Τα νομικά πρόσωπα (προσωπικές εταιρίες, ανώνυμες εταιρίες, ΕΠΕ κλπ.), αν και είναι υπόχρεοι σε υποβολή δήλωσης ακίνητης περιουσίας, ανεξάρτητα εάν έχουν ή όχι ακίνητα, δεν υποβάλλουν σε καμία περίπτωση το έντυπο Ε9.

Τα ακίνητα των ανήλικων άγαμων παιδιών, δηλαδή των παιδιών που δεν έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους και έχουν περιέλθει σ' αυτά λόγω γονικής παροχής ή δωρεάς των γονέων τους, δηλώνονται από τους γονείς τους. Η αξία των ακινήτων αυτών προστίθεται κατά ίσα μέρη στην ακίνητη περιουσία του πατέρα και της μητέρας τους, εφόσον αυτοί ασκούν από κοινού τη γονική μέριμνα ή μόνο στην περιουσία του γονέα που ασκεί τη γονική μέριμνα. Αντίθετα τα ακίνητα των ανήλικων άγαμων παιδιών που έχουν περιέλθει σ' αυτά από κληρονομιά, κληροδοσία ή δωρεά αιτία θανάτου, με εξαίρεση αυτή των γονέων τους, δηλώνονται στο όνομά τους και υποβάλλουν το έντυπο Ε9, εφόσον έχουν υποχρέωση να υποβάλλουν δήλωση φορολογίας εισοδήματος.

Τα φυσικά πρόσωπα, αν και είναι υποχρεωμένα να συνυποβάλλουν με την ετήσια φορολογική τους δήλωση το έντυπο Ε9 και μάλιστα ανεξάρτητα από τον αριθμό των ακινήτων που διαθέτουν και της αξίας αυτών, σε υποβολή δήλωσης φόρου μεγάλης ακίνητης περιουσίας υποχρεούνται μόνο όταν τους αποσταλεί σχετική πρόσκληση από τον αρμόδιο προϊστάμενο της Δημόσιας Οικονομικής Υπηρεσίας (ΔΟΥ) που ανήκουν.

Σημειώνεται ότι σε περίπτωση που ο φορολογούμενος είχε μέσα στη χρήση 1996, στην κυριότητά του ακίνητα, πλην όμως αυτά δεν υπάρχουν την 1η Γενάρη 1997 γιατί μεταβιβάστηκαν με οριστικά συμβόλαια, θα υποβάλλει το έντυπο Ε9 χωρίς όμως να αναγράψει σε αυτό τα ακίνητα που μεταβιβάστηκαν. Δώστε προσοχή στο εξής: Στο φυλλάδιο οδηγιών για τη συμπλήρωση της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος έτους 1997 και συγκεκριμένα στη σελίδα 6 αυτού αναγράφεται ότι το έντυπο Ε9 υποβάλλεται από το φορολογούμενο μαζί με τη δήλωση, εφόσον υπάρχουν ακίνητα την 1η Γενάρη 1997. Η πληροφόρηση αυτή πρέπει να αγνοηθεί, γιατί όπως ρητά αναγράφεται στην πρώτη σελίδα του εντύπου Ε9 υπόχρεοι σε υποβολή αυτού είναι όλοι οι φορολογούμενοι, όταν έχουν υποχρέωση υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος (δηλαδή έντυπο Ε1), ανεξάρτητα αν διαθέτουν ή όχι ακίνητα και του γεγονότος εάν αποφέρουν ή όχι εισόδημα.

Διευκρινίζεται ότι σε περίπτωση που ο φορολογούμενος απεβίωσε μέσα στη χρήση 1996, με τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος που θα υποβληθεί από τους κληρονόμους δε θα συνυποβληθεί και το έντυπο Ε9, έστω κι αν ο αποβιώσας κατά το χρόνο που ζούσε είχε στην κυριότητά του ακίνητα. Τα ακίνητα αυτά θα συμπεριληφθούν στο έντυπο Ε9 που θα υποβληθεί από τους κληρονόμους του αποβιώσαντος, εφόσον αυτοί έχουν υποχρέωση να υποβάλλουν δήλωση φορολογίας εισοδήματος (έντυπο Ε1).

Επίσης, διευκρινίζεται ότι σε περίπτωση που η επικαρπία ακινήτου έχει αποχωριστεί από την κυριότητα, ο φορολογούμενος έχει υποχρέωση να αναγράψει στο έντυπο Ε9 ό,τι του ανήκει κατά περίπτωση.

Αν ο φορολογούμενος έχει τη χρήση διαμερίσματος που περιήλθε σ' αυτόν από εργολάβο με προσύμφωνο χωρίς να έχει παραδοθεί το διαμέρισμα αυτό με συμβολαιογραφική πράξη μέσα στην προθεσμία που ορίζεται από το νόμο, υπόχρεος για τη συμπλήρωση του εντύπου Ε9 είναι ο εργολάβος.

Αναλυτικότερα, σε ό,τι αφορά τον τρόπο που πρέπει να συμπληρώσετε τους πίνακες του εντύπου Ε9 ας έχετε υπόψη σας τα εξής:

• Στη θέση της οικογενειακής κατάστασης υπόχρεου του πίνακα αυτού και ειδικότερα στην ένδειξη "Σε χηρεία" θα περιλαμβάνεται και η κατηγορία των συζύγων που είναι διαζευγμένοι.
• Στην ένδειξη "ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΦΟΡΟΛΟΓΟΥΜΕΝΟΥ" του πίνακα αυτού συμπληρώνει ο δηλών οποιαδήποτε παρατήρηση ή διευκρίνιση που αφορά τη δήλωση.

• Στον πίνακα 1 αναγράφονται τα στοιχεία των κτισμάτων οπουδήποτε κι αν βρίσκονται (εντός ή εκτός σχεδίου περιοχές). Επίσης στον ίδιο πίνακα αναγράφονται τα στοιχεία των εντός σχεδίου πόλης ή οικισμού οικοπέδων είτε έχουν κτίσματα είτε όχι.
• Στον πίνακα 2 στις έννοιες του αγροτεμαχίου ή αγρού, που είναι συνώνυμες περιλαμβάνονται όλα τα γήπεδα - εκτάσεις που είναι εκτός σχεδίου πόλης ή οικισμού και έχουν δοθεί με διαφορετικό κωδικό, γιατί στους τίτλους αναφέρονται και με τις δύο ονομασίες.
• Τα κτίσματα, όλων των κατηγοριών των εκτός σχεδίου πόλης ή οικισμού ακινήτων, καταχωρούνται στον πίνακα 1 και αναγράφονται με τον αντίστοιχο κωδικό της κατηγορίας που ανήκουν (στήλη 10), ενώ τα γήπεδα - εκτάσεις αυτών των ακινήτων στον πίνακα 2, ανάλογα με την κατηγορία στην οποία υπάγονται, δηλαδή μονοετής καλλιέργεια, πολυετής καλλιέργεια (αρδευόμενη ή μη αρδευόμενη), μη καλλιεργήσιμη, δασική έκταση, ορυχείο κλπ.

• Στις στήλες 5 και 6 του πίνακα αυτού ως διεύθυνση οικοπέδου με κτίσμα θεωρείται ο δρόμος στον οποίο βρίσκεται η κεντρική είσοδος του κτίσματος.
• Οταν το ακίνητο δεν έχει πρόσοψη σε δρόμο, αλλά βρίσκεται στον ακάλυπτο χώρο ή σε στοά ή σε αίθριο, δε συμπληρώνονται οι στήλες 7. Προσόψεις ακινήτου θεωρούνται οι πλευρές του που έχουν άνοιγμα (παράθυρο, πόρτα ή προθήκη) σε δρόμο, στοά ή στον ακάλυπτο χώρο του οικοπέδου. Προκειμένου για οικόπεδο, προσόψεις θεωρούνται οι πλευρές του που συνορεύουν με κοινόχρηστους χώρους.
• Στις στήλες 8 αναγράφονται οι ονομασίες των δρόμων που περικλείουν το οικοδομικό τετράγωνο στο οποίο βρίσκεται το ακίνητο και δε συμπληρώνονται υποχρεωτικά για τα εκτός σχεδίου πόλης ή οικισμού ακίνητα (κτίσματα ή οικόπεδα).
• Στη στήλη 9 σημειώνεται ο αριθμός του οικοδομικού τετραγώνου, στο οποίο βρίσκεται το ακίνητο (οικόπεδο ή οικόπεδο με κτίσμα) μόνο σε περίπτωση που αυτό είναι εντός σχεδίου πόλης ή οικισμού και δεν είναι γνωστές οι ονομασίες των δρόμων που περικλείουν το οικοδομικό τετράγωνο. Ο αριθμός του οικοδομικού τετραγώνου αναγράφεται στο συμβόλαιο αγοράς ή γονικής παροχής, στους χάρτες του υπουργείου Οικονομικών που βρίσκονται στις κατά τόπους ΔΟΥ ή στους πολεοδομικούς χάρτες των κατά τόπους πολεοδομικών γραφείων, δήμων και κοινοτήτων.
• Στη στήλη 10 του πίνακα αυτού αναφέρονται οι κατηγορίες των ακινήτων όπως αναγράφονται στους κωδικούς των οδηγιών. Οι κωδικοί αυτοί είναι: 1 για κατοικία ή διαμέρισμα, 2 για μονοκατοικία, 3 για επαγγελματική στέγη, 4 για ακάλυπτο οικόπεδο, 5 για γεωργικά και κτηνοτροφικά κτίρια και αποθήκες, 6 για θέσεις στάθμευσης (νοούνται οι στεγασμένοι χώροι εκτός της πυλωτής), 7 για σταθμούς αυτοκινήτων δημόσιας χρήσης, 8 για βιομηχανικά και βιοτεχνικά κτίρια, 9 για ξενοδοχεία και γενικά τουριστικές εγκαταστάσεις, 10 για εκπαιδευτήρια, 11 για αθλητικές εγκαταστάσεις και 12 για κτίρια που δεν μπορούν να υπαχθούν στις προηγούμενες κατηγορίες (π. χ. μουσεία, θέατρα, κινηματογράφοι κλπ.). Ειδικότερα στον κωδικό 4 περιλαμβάνεται είτε ολόκληρο το οικόπεδο που έχει στην κυριότητά του ο δηλών είτε ποσοστό αυτού (αέρας - δικαίωμα υψούν). Στην ίδια στήλη σημειώνεται με τον κωδικό αριθμό 13 ο τίτλος μεταφοράς συντελεστή δόμησης και με τον κωδικό 14 τα κτίσματα που έχουν κηρυχτεί απαλλοτριωτέα, καθώς και τα κτίσματα για τα οποία έχει εκδοθεί άδεια κατεδάφισης ή πρωτόκολλο κατεδάφισης.
• Σε περίπτωση τίτλου μεταφοράς συντελεστή δόμησης, στη στήλη 11, για την επιφάνεια όλων των ορόφων πλην του ισογείου που έχει τον κωδικό 0, σημειώνεται ο κωδικός 1. Επίσης, με τον κωδικό 1 στην ίδια στήλη αναγράφεται και ο ημιώροφος.
• Στη στήλη 12 του πίνακα αυτού, ως επιφάνεια των κύριων χώρων θεωρείται η καθαρή επιφάνεια μετά την εξωτερικών τοίχων, μη συμπεριλαμβανομένων των κοινοχρήστων (κλιμακοστάσια, πλατύσκαλα, λεβητοστάσια κλπ.). Στην ίδια στήλη αναγράφεται και η μεταφερόμενη δομήσιμη επιφάνεια και σε χωριστές σειρές αν αφορά ισόγειο και ορόφους.
• Στη στήλη 13 του πίνακα αυτού ως βοηθητικοί χώροι θεωρούνται τα πάσης φύσεως ανεξάρτητα κτίσματα που βρίσκονται στον ακάλυπτο ή στον υπόγειο χώρο π. χ. αποθήκες, πλυσταριά, στεγασμένα γκαράζ κλπ.
• Στη στήλη 14, σε περίπτωση μεταφοράς συντελεστή δόμησης, αναγράφεται η επιφάνεια του βαρυνόμενου οικοπέδου.
• Στη στήλη 15 του πίνακα αυτού αναγράφεται η επιφάνεια όλων των κτισμάτων που βρίσκονται στο οικόπεδο, συμπεριλαμβανομένων και των κοινοχρήστων χώρων, εκτός των βοηθητικών χώρων.
• Η στήλη 16 αφορά την παλαιότητα του κτίσματος. Η παλαιότητα αρχίζει να υπολογίζεται μετά τη συμπλήρωση 2 ετών από την ημερομηνία έκδοσης της οικοδομικής άδειας ή την τελευταία αναθεώρησή της. Εκφράζεται πάντα σε ακέραιο αριθμό ετών, καθώς το χρονικό διάστημα που είναι μικρότερο των έξι μηνών δε λαμβάνεται υπόψη, ενώ το μεγαλύτερο θα υπολογιστεί ως έτος. Στην περίπτωση που δεν υπάρχει οικοδομική άδεια, η παλαιότητα θα υπολογιστεί από τη χρονολογία κατασκευής, όπως αυτή προκύπτει από κάποιο δημόσιο έγγραφο (π. χ. προγενέστερος τίτλος κτήσης, νομιμοποίηση αυθαιρέτου, έναρξη ηλεκτροδότησης, μισθωτήριο συμβόλαιο κλπ.). Στον υπολογισμό της παλαιότητας δε λαμβάνονται υπόψη τυχόν άδειες αλλαγής μόνο της χρήσης του κτιρίου ή άδειες μη ουσιώδους ανακαίνισης. Εάν το κτίσμα είναι ημιτελές, τότε αναγράφεται ως παλαιότητα ο κωδικός 99.
• Σε περίπτωση που το δηλούμενο είναι κτίσμα που αποτελεί αυτοτελή οριζόντια ιδιοκτησία στις στήλες 17, 18 και 19 αναγράφεται στην ίδια σειρά μέσα σε παρένθεση εκτός από το ποσοστό συνιδιοκτησίας (πλήρους κυριότητας, ψιλής κυριότητας, επικαρπίας) και το ποσοστό επί του οικοπέδου, που αναλογεί στη συγκεκριμένη ιδιοκτησία.
• Στις οδηγίες της στήλης 21 του πίνακα αυτού στον κωδικό 2 εκ παραδρομής γράφτηκε "σύζυγοι", ενώ το ορθό είναι "σύζυγος".

• Στις στήλες 2 - 5 αναγράφεται ο νομός, ο δήμος ή η κοινότητα, η οδός και ο ταχυδρομικός κώδικας όπου βρίσκεται το ακίνητο.
• Στη στήλη 6 αναγράφεται ο κωδικός της κατηγορίας του ακινήτου, με το 1 για αγροτεμάχια, το 2 για αγρούς, το 3 για βοσκότοπους, το 4 για δασική έκταση, το 5 για ορυχεία και το 6 για λοιπές κατηγορίες.
• Στις στήλες 7 - 13 αναγράφεται η επιφάνεια σε τετρ. μέτρα (σε ακέραιο αριθμό χωρίς δεκαδικά) κατά περίπτωση.
• Στις στήλες 17 - 19 αναγράφεται το ποσοστό (%) που αναλογεί κατά περίπτωση.
• Στη στήλη 20 αναγράφεται η ηλικία του επικαρπωτή, εάν δηλώνεται ψιλή κυριότητα ή επικαρπία.
• Στη στήλη 21 αναγράφεται ο κωδικός του ιδιοκτήτη του ακινήτου.

Τέλος, ας σημειωθεί ότι στη στήλη 11 του πίνακα 2, ως μη καλλιεργήσιμες εκτάσεις θεωρούνται οι κατηγορίες πετρωδών και επικλινών γηπέδων - εκτάσεων.

Βάσω ΜΠΑΡΜΠΑ