"Των χρόνων κύμβαλα ηχούν, Παγκράτιο γλυκό παιάνα και οι πόλεις τείχη καταργούν, με θυρεό, γενναίων νικητών το μάννα". Από τους στίχους αυτούς του ποιητή, που εμπνεύστηκε τον Υμνο των Παγκρατίων, ξεπηδά μέσα από τα σπλάχνα του παρελθόντος όλη η ομορφιά και η αρχοντιά, του πατέρα των πολεμικών τεχνών, του Παγκράτιου Αθλήματος. Ενός αθλήματος που εδώ και 1.041 χρόνια τραβάει τη δική του μικρή Οδύσσεια...

Η γέννηση του Παγκράτιου Αθλήματος για πολλούς αποτελεί μυστήριο. Για άλλους, όμως, η χρονολογία της δημιουργίας του, έχει προσδιοριστεί. Χαρακτηριστικές, άλλωστε, είναι οι μαρτυρίες του Αχιλλέα Γρίβα και του Ζακ Καρυωτάκη, οι οποίοι σηματοδοτούν τα τέλη του 16ου αιώνα ως αρχή της διεξαγωγής Παγκράτιων αγωνισμάτων. Η ημερομηνία δεν είναι τυχαία αφού, η αρχαιότερη εικόνα που βρέθηκε με παγκρατιαστικές κινήσεις αθλητικού περιεχομένου, ανήκει σε αμφορέα που ανακαλύφθηκε στην Αγία Τριάδα της Κρήτης και σώζεται στις μέρες μας στο Μουσείο του Ηρακλείου.

Το Παγκράτιο, που σήμερα γίνεται προσπάθεια, από όλους όσοι το γνωρίζουν, και μετέχουν στην αναγέννησή του, να επανέλθει στους Ολυμπιακούς Αγώνες, είναι ένα από τα αθλήματα που ήταν το περισσότερο διαδεδομένο τα αρχαία χρόνια, στην Ελλάδα. Το 33 π.Χ., την εποχή που το σώμα του αθλούμενου γινόταν ένα με τη φύση, την εποχή που και οι μαχητικές ακόμα τέχνες είχαν χαρακτήρα, ειρηνικό, τότε οι παλαιστές των Παγκρατίων που για πρώτη φορά μετείχαν σε Ολυμπιακούς Αγώνες, ασκούσαν το σώμα και το πνεύμα τους με το "αποπτερνίζειν σε γαστρίζειν" ή με τη "λαβή Θησέως". Η χρησιμοποίηση όπλων ήταν απαγορευμένη και οι αθλητές καλούνταν να χριστούν αρωγοί του ήθους και της αρετής. Σημασία, εξάλλου γι' αυτούς δεν είχε να γνωρίζουν τι είναι ανδρεία, αλλά να είναι ανδρείοι. Και όχι μόνο. Το γνωστό και χιλιοειπωμένο αρχαίο σοφό ρητό "νους υγιής εν σώματι υγιή" στριφογύριζε σαν στάση ζωής στο μυαλό των προγόνων μας. Ετσι, η συμμετοχή στον Παγκράτιο θεσμό, δεν ήταν μόνο προκαθορισμένη για τους αθλητές. Ολοι είχαν το δικαίωμα να επιδοθούν στις "μονομαχίες" και πολλοί μεγάλοι φιλόσοφοι, όπως ο Σωκράτης και ο Πλάτωνας, "γεύτηκαν" κι αυτοί την ευγενή άμιλλα που προσέφεραν τα αγωνίσματα του Παγκράτιου. Στο διαχρονικό, εξάλλου, μήνυμα που χάρισε στην ανθρωπότητα - που σήμερα όσο ποτέ το έχει ανάγκη - ο Σωκράτης, ανέφερε: "Οσοι δεν έχουν συνειδητοποιήσει τη σύνεση και την αρετή της ευγένειας της άθλησης, αλλά σπαταλούν άσκοπα το χρόνο τους σε συμπόσια και παρόμοιες καταστάσεις, βαίνουν προς την καταστροφή, εξαπατώντας τον εαυτό τους σε όλη τους τη ζωή. Χτυπιούνται μεταξύ τους σαν να είχαν σιδερένια κέρατα και όπλα κι αφανίζονται από την ίδια την απληστία τους".

Με τις εντυπώσεις του Σωκράτη, που σαν σκιά θα ακολουθούν τις "μαύρες" πράξεις των χαμερπών πλανηταρχών, οι οποίοι συνεχώς θέτουν την ανθρωπότητα σε κίνδυνο και μακριά από τις πραγματικές της αξίες, ταυτίστηκε και η ΕΟΠΑ (Ελληνική Ομοσπονδία Παγκράτιου Αθλήματος), όπως και άλλες αντίστοιχες ομοσπονδίες ανά τον κόσμο. Ετσι, με την ιδέα της αναβίωσης των Παγκράτιων Αγωνισμάτων να γίνεται στόχος και ο στόχος να μετατρέπεται σε πράξη, όλες μαζί οι ομοσπονδίες θέλησαν να βάλουν και αυτές το λιθαράκι τους στο χτίσιμο του "τοίχου" που υψώνεται μπροστά από τα όπλα και ενώνει τους λαούς, στον τοίχο που ονομάζεται Αθλητισμός. Με τη συμμετοχή 22 χωρών και από τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα, στις 17 Απρίλη '99, δημιουργήθηκε στη Λάρισα, η Διεθνής Ομοσπονδία Παγκρατίου Αθλήματος, με έδρα την Ελλάδα. Οι χώρες, οι οποίες θαύμασαν και σεβάστηκαν τον "πατέρα των πολεμικών τεχνών" και θέλησαν να βοηθήσουν, ώστε όλοι οι νέοι σ' όλο τον πλανήτη να μπορούν να γνωρίζουν το μεγαλείο της αρχαιοελληνικής αυτής έκφρασης συναγωνισμού, είναι οι εξής: Κίνα, Ιαπωνία, Αυστραλία, Ιρλανδία, Ισραήλ, Νότια Αφρική, Νέα Ζηλανδία, Μαλαισία, Φιλιππίνες, Ινδία, Χιλή, Βολιβία, Αγγλία, Παναμάς, Μεξικό, Εκουαδόρ, Κολομβία, Καναδάς, Βραζιλία, Ιταλία, Ισπανία, Αμερική.

Στη χώρα μας τουλάχιστον 70 σωματεία, 54 στην επαρχία και 16 στην Αθήνα, φιλοξενούν αθλητές που ασχολούνται με το Παγκράτιο, των οποίων ο αριθμός υπερβαίνει τις 3.000. Το "των Ολυμπία το κάλλιστον", όπως ονομάστηκε από τον Φιλόστρατο, διεκδικεί την επαναφορά του στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Η είσοδος, όμως, του Παγκρατίου στη μεγαλύτερη οικουμενική γιορτή του αθλητισμού, δεν αποτελεί αυτοσκοπό για τους ανθρώπους της ΕΟΠΕ, αλλά αντίθετα, συνειδητή επιλογή όλων εκείνων όσοι, πιστεύουν ότι η παρουσία του στην Ολυμπιάδα του 2004 ως άθλημα επίδειξης και θεάματος, είναι απαραίτητη, αφού, τόσο το καράτε και η πάλη, όσο και το τζούντο και άλλες παρεμφερείς τέχνες, χρωστάνε την ύπαρξή τους σ' αυτό. Ισως αξίζει να επισημανθεί ότι με ομόφωνη απόφαση όλων των ομοσπονδιών, αν πραγματοποιηθεί το όνειρο της αναβίωσης στην Ολυμπιάδα της Αθήνας, άπαντες οι αθλητές και οι αθλήτριες που θα λάβουν μέρος, θα είναι ντυμένοι στα γαλανόλευκα...

Μ. Β.