Ολα τα παραπάνω στοιχεία αποδεικνύουν ότι η φύση του ιμπεριαλισμού έγινε και θα συνεχίσει να γίνεται ως την ανατροπή του, ακόμη πιο άγρια, πιο επιθετική, πιο αντιδραστική. Επίσης, οι δυνατότητες μεγάλης κερδοσκοπίας δείχνουν ότι η μάζα της υπεραξίας που παράγεται είναι τεράστια, αλλά η ατομική της ιδιοποίηση, από μια χούφτα ιδιοκτήτες των μονοπωλίων, οξύνει στο έπακρο τη βασική οικονομική αντίθεση ανάμεσα στην κοινωνικοποίηση της παραγωγής και στην ατομική ιδιοποίηση των αποτελεσμάτων της. Ταυτόχρονα, αποδεικνύει ότι παρά τον τεράστιο πλούτο που παράγει η εργατική τάξη και οι άλλες λαϊκές μάζες, ακριβώς η ατομική ιδιοποίησή του είναι που δημιουργεί την αξεπέραστη οικονομική κρίση του καπιταλισμού, γιατί η υπερπαραγωγή δε βρίσκει καταναλωτές, αφού μειώνεται συνεχώς το λαϊκό εισόδημα και αυξάνεται η ανεργία, καταστρέφοντας την πρώτη παραγωγική δύναμη, την εργατική, ενώ η υπερσυσσώρευση δε βρίσκει πάντα διέξοδο σε επενδύσεις για κερδοφορία. Ας μην ξεχνάμε ότι η φαινομενικά χρηματιστηριακή κρίση στη Νοτιοανατολική Ασία και την Ιαπωνία, αλλά μετά στη Ρωσία και τη Βραζιλία, ήταν οικονομική κρίση με διεθνείς διαστάσεις. Αλλά δεν πρέπει επίσης να μην παίρνουμε υπ'όψιν τις δυσκολίες οικονομικής ανάπτυξης κρατών όπως η Γερμανία, η Μ.Βρετανία, η Ιταλία, ακόμη και οι ΗΠΑ που μπορεί να παρουσιάζουν υψηλότερους ρυθμούς λόγω χρηματηστηρίου, αλλά η στασιμότητα της βιομηχανικής τους παραγωγής είναι σημάδι ανησυχητικό. Σ' αυτή την αντικειμενική διαδικασία εξέλιξης του καπιταλισμού στο μονοπωλιακό του στάδιο, οι ενδομονοπωλιακοί ανταγωνισμοί που υπάρχουν οξύνονται, (είναι γνωστός πλέον ο πόλεμος της μπανάνας, αλλά και του βοείου κρέατος ανάμεσα σε ΗΠΑ και ΕΕ), είναι αξεπέραστοι ανεξάρτητα από το αν τα ιμπεριαλιστικά κράτη εμφανίζονται να χτυπούν στόχους για μοίρασμα από κοινού ή για ξαναμοίρασμα σε αντιπαράθεση. Και βεβαίως, η οικονομική κρίση, σε συνθήκες γενικής κρίσης του συστήματος, αν δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με τα κρατικομονοπωλιακά γιατροσόφια, οδηγεί σε πόλεμο. Αυτή είναι και η βαθύτερη ουσία του ιμπεριαλιστικού πολέμου που διεξάγεται στα Βαλκάνια. Οι ιμπεριαλιστές είναι ενωμένοι για τον ίδιο στόχο, τη λεία των εδαφών, για να τα μοιράσουν στη συνέχεια, ανεξάρτητα από το πώς θα γίνει αυτό το μοίρασμα. Αυτή η προοπτική της εξέλιξης στα Βαλκάνια είναι που κάνει το σημερινό επικίνδυνο πολεμικό "παιχνίδι" να διαρκεί όσο ο ιμπεριαλισμός παραμένει κυρίαρχος. Πράγμα που σημαίνει ότι τα λαϊκά κινήματα έχουν τον πρώτο λόγο για το πριόνισμα των δυνάμεών του σε κάθε κράτος και την κοινή τους δράση ως την ανατροπή του. Αν και ο καπιταλισμός στο μονοπωλιακό του στάδιο είναι ιστορικά ξεπερασμένος, χωρίς το νεκροθάφτη του δε θα ταφεί οριστικά.

Κείμενα:

Θανάσης ΚΑΝΙΑΡΗΣ