Γιαγιά, πώς θα κατέβεις; Είσαι πολύ μεγάλη. Δε θ' αντέξεις. Είπα, θα κατέβω!! Οι συγκεντρώσεις του Κόμματος είναι κρίκοι αλυσίδας. Δεν μπορώ να λείπω. Οσους κρίκους κι αν έσπασαν την αλυσίδα δεν την έκοψαν, θα είμαι εκεί, με τα εγγόνια μου. Νέοι κρίκοι στη συνέχεια του Κόμματος. Οταν η γιαγιά μιλάει, τα εγγόνια σιωπούν. Δεν είναι απλό πράγμα να έχουν γιαγιά την αντάρτισσα του Γράμμου και του Βίτσι. Λαφίνα ήταν. Δεν τη λυγούσε το βάρος του οπλισμού. Ούτε οι κακουχίες την άγγιζαν. Δε σκαρφάλωνε στα βράχια. Σαν αγριοκάτσικο πηδούσε από ταμπούρι σε ταμπούρι και οι σφαίρες όλο να την ψάχνουν...

Εδώ γιαγιά. Εδώ είμαστε η Σπουδάζουσα. Ολοι είναι ΚΝίτες. Στους γνωρίζω. Η γιαγιά, κρατώντας το χέρι του εγγονού της, χαμογελούσε χαιρετώντας τα παιδιά, κορίτσια, αγόρια που είχαν τον ήλιο μες στα μάτια τους. Κάποια τη φίλησαν κιόλας. Ηταν τόσο όμορφη με το μαύρο της τσεμπέρι. Μ' αυτό θα κατέβω. Εσείς δεν ξέρετε τι είναι για μένα το μαύρο τσεμπέρι. Είναι ο παππούς σας, οι συναγωνιστές μου, που πέθαναν πριν να χαρούν. Αν το λέει η γιαγιά, το εγγόνια σιωπούν. Στην Ιστορία δεν αντιμιλούν.

Την τριγύρισαν τα δέκα εγγόνια της. Βγήκαν από τις γραμμές της Σπουδάζουσας. Η γιαγιά καμαρώνοντας τ' αγκάλιαζε με τη ματιά της, που όλο πλάταινε, μέχρι που έμπασε μέσα της όλη τη Σπουδάζουσα. Παιδιά της κι αυτά. Γιαγιά, να ο Αρίστος της γειτόνισσας. Η μάνα σου το ξέρει; Είναι κι αυτή εδώ. Εδώ; Αναφώνησε η γιαγιά κι ευφράνθηκε η ψυχή της. Ναι, εδώ. Εργάτρια είναι, γιαγιά. Το κατάλαβε πια, είπε ο γιος της. Να με πάτε στα γεροντάκια της Εθνικής Αντίστασης, ζήτησε η γιαγιά. Να με σεργιανίσετε μέσα στον κόσμο. Να δω, να ακούσω. Να υγρανθούν τα μάτια μου. Να 'χω να πω πράγματα στον παππού σας, στον καπετάνιο μου, στις συναγωνίστριες, τις συντρόφισσες. Οι πεθαμένοι πάντα περιμένουν νέα από τη γη.

Από τη μια, η φοιτήτρια του Πολυτεχνείου, από την άλλη, της Ψυχολογίας, στη μέση η γιαγιά, πίσω τ' άλλα εγγόνια, όλα φοιτητές, με παιδιά της Σπουδάζουσας, πορεύτηκαν στη συγκέντρωση παρέα με την Ιστορία. Την είδα να αγκαλιάζεται με τους γέροντες της Εθνικής Αντίστασης. Να λέει, ο ένας στον άλλο, θυμάσαι... Την άκουσαν να παινεύει τους οικοδόμους για τη ρώμη και την πειθαρχία τους. Τη σεβάστηκαν πιότερο για το σεβασμό που η ίδια έδειχνε στους ανθρώπους της δουλιάς, που με τα τριμμένα γιορτινά τους ρούχα κατέβηκαν στη συγκέντρωση.