Εξήντα χρόνια έχουν σχεδόν περάσει από τη δημιουργία της ΠΕΟΠΕΦ (Πανελλήνια Ενωση Οικογενειών Πολιτικών Εξορίστων - Φυλακισμένων). Μια οργάνωση με μεγάλη προσφορά στα χρόνια τα «πέτρινα», τότε που ο λαός μας μαρτυρούσε στη δίνη του Εμφύλιου. Από τη μια οι φυλακές, τα στρατόπεδα, οι εξορίες, οι καθημερινές εκτελέσεις των αγωνιστών. Από την άλλη οι μάνες, οι αδελφές, οι σύζυγοι, οι συντρόφισσες, που αγωνιούσαν στα επισκεπτήρια, που φέρνανε από το υστέρημά τους φαγητό κι ό,τι άλλο μπορούσαν στους ανθρώπους τους που κινδύνευαν. Σε κάποια φάση συνειδητοποίησαν ότι ο ατομικός αγώνας λίγα μπορούσε να προσφέρει. Ενωσαν τις δυνάμεις τους, οργανώθηκαν και δημιούργησαν το σωματείο που πάλεψε για την καλυτέρευση των συνθηκών διαβίωσης των κρατουμένων - που ζούσαν σε άθλιες συνθήκες -, το σταμάτημα των εκτελέσεων, τη βοήθεια στις οικογένειες των κρατουμένων και την ενημέρωση της ελληνικής και διεθνούς κοινής γνώμης για τα μαρτύρια που περνούσαν χιλιάδες αγωνιστές.

Η προσφορά αυτής της γυναικείας οργάνωσης είναι σχεδόν άγνωστη στους νέους. Οι μάνες που δημιούργησαν ένα ολόκληρο κίνημα συμπαράστασης στον αγωνιζόμενο ελληνικό λαό έχουν από καιρό φύγει από τη ζωή. Μένουν ακόμα κάποιες αδελφές ή σύζυγοι που πάλεψαν σ' εκείνη την πιο δύσκολη εποχή, όπου όλα «τα 'σκιαζε η φοβέρα».

Αφορμή για να τις θυμηθούμε στάθηκε το βιβλίο του αγωνιστή και γγ της ΠΕΑΦΕ, Γιώργη Μαντά, «Ο,τι θυμήθηκα από τη συμμετοχή μου στους αγώνες της γενιάς μου 1942-2004» (εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή»). Γράφει ανάμεσα σ' άλλα: «Ενα μεγάλο μέρος από την προς το καλύτερο στροφή των συνθηκών ζωής μας στις φυλακές οφείλεται στη γεμάτη αυταπάρνηση και ακούραστη δράση των γυναικών που, κατά συντριπτική πλειοψηφία, αποτελούσαν το Σύλλογο. Αυτές οι γυναίκες (μάνες, σύζυγοι, αδελφές, αρραβωνιαστικιές ή απλές συγγενείς) αποτελούσαν τη ζωντανή σύνδεση των κρατουμένων με τον έξω κόσμο. Αυτές μας ανεφοδίαζαν με πληροφορίες, τρόφιμα και χρήματα. Αυτές πήγαιναν στα υπουργεία, μεταφέροντας τα αιτήματά μας. Αυτές πήγαιναν στις εφημερίδες της εποχής τις διαμαρτυρίες και τα αιτήματά μας. Αυτές οι γυναίκες δοκίμασαν επανειλημμένα τα κλομπ των αστυνομικών, που προσπαθούσαν να τις εμποδίσουν από το να πλησιάσουν στα υπουργεία και στους "επίσημους". Σ' αυτές τις γυναίκες χρωστάμε πολλά, όχι μόνο εμείς που κρατούμασταν στην Αίγινα, αλλά και οι χιλιάδες άλλοι κρατούμενοι στο Ιτζεδίν, στην Κέρκυρα, στα Γιούρα και αλλού.

(Οταν αποφυλακίστηκα, το Φλεβάρη του 1963, πήγα στα γραφεία του συλλόγου που βρισκόταν στη Στοά Φέξη και τις ευχαρίστησα. Ομως, πιστεύω ότι η προσφορά τους ήταν πολύ μεγάλη κι έχει αποσιωπηθεί. Αυτά τα λίγα που γράφω εδώ, πιστεύω να κεντρίσουν και άλλους ευεργετηθέντες συντρόφους να γράψουν περισσότερα. Από τις, κατά τη γνώμη μου, ηρωίδες αυτές, θυμάμαι μόνο τρία - τέσσερα ονόματα: Την Κωτσάκη, την Κυριακίδου, τη Λουλέ και την Αμπατιέλου. Ομως, ο σύλλογος είχε δεκάδες μέλη και παρακαλώ τις συντρόφισσες να με συγχωρήσουν που δεν τις θυμάμαι όλες)».

«Οταν περνάμε τους δρόμους της Αθήνας ο κόσμος στέκεται και μας κοιτά περίεργα. 30 -40 - 50 - 60 - 100 γυναίκες, κυρίως γριές μαυροφόρες, με την πίκρα και την αποφασιστικότητα στο σκαμμένο πρόσωπο, περπατάμε στο υπουργείο Δικαιοσύνης, στο υπουργείο Εσωτερικών, στο Πολιτικό Γραφείο. Εχουμε γίνει μόνιμη "φρουρά" τους. Κάμποσες φορές μας συλλαμβάνουν και μας οδηγούν στα αστυνομικά τμήματα αλλά εμείς είμαστε αποφασισμένες. Αυτά δε μας πτοούν. "Εχουνε λακκουβιάσει τα μαρμάρινα σκαλιά από τα πόδια σας", μας λένε στο υπουργείο Δικαιοσύνης οι ίδιοι οι υπάλληλοι και κυρίως οι γυναίκες. Τίποτα δε μας σταματά. Απαιτούμε να δούμε τον υπουργό και τον πρωθυπουργό και σπάνια το κατορθώνουμε.

Τότε ξεσπά όλη η πίκρα και η αγανάκτηση. Η Μάνα απαιτεί το σταμάτημα της τυραννίας.

Η Βασιλική Ματζακοπούλου, μάνα του ανήλικου Βασίλη, αρπάζει από το γιακά τον πρωθυπουργό Πλαστήρα και του φωνάζει δυνατά: "Μετατρέψτε την ποινή των θανατικών εκτελέσεων. Φέρτε τα παιδιά μας σε κανονικές φυλακές. Το παιδί μου, κύριε πρόεδρε, το παιδί μου!».

(Από το βιβλίο «Εμείς οι απ' έξω - ΠΕΟΠΕΦ 1948-1954, μια "μικρή εποποιία"», της Μαρίας Καρρά (εκδόσεις Κωσταράκη).

Αλλες, που τα παιδιά τους βρίσκονται ήδη στο κελί των μελλοθάνατων, φτάνουν μέχρι το σπίτι του στρατιωτικού διοικητή Αθηνών που είχε αρμοδιότητα για την αναστολή των θανατικών εκτελέσεων. Ξαπλώνουν μπροστά στις ρόδες του αυτοκινήτου του και του ζητάνε αναστολή της εκτέλεσης. Το πετυχαίνουν. Και δεν είναι αυτή η μοναδική τους επιτυχία.

-- Η φωνή των Ελληνίδων μητέρων φτάνει στον ΟΗΕ. Εχουν επικοινωνήσει με τον ανταποκριτή του ΤΑΣ Βελιτσάνσκι, έχουν απευθυνθεί στη σοβιετική κυβέρνηση και ακολουθεί η ομιλία του Βισίνσκι στον ΟΗΕ όπου ζητά να σταματήσουν οι εκτελέσεις στην Ελλάδα. Οι γυναίκες της ΠΕΟΠΕΦ έχουν προμηθεύσει όλα τα στοιχεία για τα βασανιστήρια και την πορεία κάθε κρατούμενου (στη «Δίκη των Πειραιωτών»). Οχι μόνο η Σοβιετική Ενωση, αλλά και άλλες χώρες στη συνέχεια υποβάλλουν παρόμοιες προτάσεις. Είναι η πρώτη φορά που πρόταση της Σοβιετικής Ενωσης υιοθετείται και ψηφίζεται από την πλειοψηφία των κρατών παρά την αντίδραση της Αμερικής.

-- Εχουν προηγηθεί άλλες δυο νίκες: Η ΠΕΟΠΕΦ κατορθώνει να γλιτώσει με τις ενέργειές της τους αγωνιστές της ΟΕΝΟ των Ναυτεργατών. Μεταξύ των κρατουμένων και ο Αντώνης Αμπατιέλος. Τότε, στη διάρκεια της δίκης τους, έγινε κινητοποίηση της Διεθνούς Κοινής Γνώμης και η γνωστή δράση στο Λονδίνο, όπου πρωτοστάτησαν η σύντροφος του Αμπατιέλου Μπέτυ Αμπατιέλου, η Ντιάνα Πιμ και η Μάριον Πασκόε - Σαράφη. Απέκλεισαν το ξενοδοχείο όπου έμενε η Φρειδερίκη για να της δώσουν υπόμνημα. Εγιναν συμπλοκές με την αστυνομία και το θέμα διεθνοποιήθηκε. Ηταν η πρώτη νίκη, η οποία έδειξε ότι μόνο με αγώνες θα μάθει ο κόσμος τι συμβαίνει και θα συμπαρασταθεί.

-- Η δεύτερη μεγάλη δίκη ήταν η επονομαζόμενη «των 16 ΕΠΟΝιτών». Και εδώ, αφού οι συγγενείς έπεσαν μπροστά στις ρόδες του αυτοκινήτου του στρατιωτικού διοικητή οι αγωνιστές πήραν αναστολή και έζησαν...

Η ΠΕΟΠΕΦ με τις ασταμάτητες ενέργειές της συντελεί για να λείψουν τα μαύρα στίγματα της Μακρονήσου, των Γιούρων και των φυλακών Κέρκυρας (όπου σταμάτησε η άγρια τρομοκρατία και βελτιώθηκε η καθημερινή ζωή των κρατουμένων).

Διαβήματα, επικοινωνία με ξένα πρακτορεία ειδήσεων και διεθνείς οργανώσεις, συλλογή υπογραφών από προσωπικότητες, ατέλειωτες ώρες αναμονής, τηλεγραφήματα... Αντιμέτωπες με την κρατική τρομοκρατία οι μανάδες δεν πτοούνται με τίποτα, αφού παλεύουν για τη ζωή των παιδιών τους, για το μέλλον της Ελλάδας. Δεν τις φοβίζουν ούτε οι προπηλακισμοί, ούτε οι προσπάθειες εξευτελισμού, ούτε καν τα στρατοδικεία και οι φυλακές. Κάνουν το παν για να βγαίνουν τα σημειώματα - ντοκουμέντα από τις φυλακές και τις εξορίες, ακόμα και από τη Μακρόνησο. Τα σημειώματα των κρατουμένων, μικρά σαν φακή ή φασόλι, γραμμένα σε τσιγαρόχαρτο, έφταναν, καθαρογράφονταν, τα δακτυλογραφούσαν και «έπαιρναν τους δρόμους για τον έξω κόσμο».

Η ΠΕΟΠΕΦ κυνηγήθηκε αμείλικτα γιατί με τη δράση της είχε γίνει βραχνάς στην κυβέρνηση. Η ύπαρξή της ήταν ένα διαρκές πλήγμα στο κλίμα τρομοκρατίας και απειλής που σκέπαζε τη χώρα μας.

Οι γυναίκες που τόσο πάλεψαν, έμειναν σ' ένα μεγάλο ποσοστό τους μόνες στη ζωή, χωρίς να δημιουργήσουν οικογένεια δική τους, πάμφτωχες. Υπήρξαν οι Αντιγόνες της νεότερης Ελλάδας.

Οδηγός η μνήμη, κι αυτές τις μέρες, με τις εκλογές, ας θυμηθούμε αυτές τις μητέρες που έδωσαν τα πάντα για ένα καλύτερο αύριο των παιδιών τους. Ενα «αύριο» πολύ διαφορετικό, που σε τίποτα δε μοιάζει με το «αύριο» που επαγγέλλονται οι εκπρόσωποι του δικομματισμού. Ο λαός ας δώσει αυτή τη φορά την απάντηση με την ψήφο του σ' όσους προσπαθούν να τον πείσουν ότι ποτέ το λαϊκό κίνημα δε θα μπορέσει να πάρει την εξουσία. Στο χέρι του λαού βρίσκεται αυτή η δύναμη, αυτή η δυνατότητα. Με δυνατό ΚΚΕ.