Κυριακή 21 Οχτώβρη 2007
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 5
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Πατριδογνωμόνιο
Ο Θεμιστοκλής και η TV

Ο Θεμιστοκλής πέρα από ναύαρχος και νικητής στη Σαλαμίνα χάρισε στην παγκόσμια ιστορία τ' όνομά του σε μια πολιτική ιδιότητα εξαιρετικής αποτελεσματικότητας και στρατηγικής σημασίας. Σήμερα, όταν λέμε «Θεμιστόκλειος αρετή», εννοούμε την αίσθηση του χρόνου στον οποίο προβαίνει κανείς σε κάποια κίνηση ή δράση, μεγιστοποιώντας τα οφέλη και ελαχιστοποιώντας τούς εκ του αποτελέσματος κινδύνους. Είναι το κοινώς λεγόμενο αγγλιστί «τάιμινγκ» (timing).

Πολλοί επικοινωνιολόγοι και πολιτικοί στις μέρες μας έχουν υπερεκτιμήσει τη δύναμη των ΜΜΕ και υποτιμήσει αυτήν την αρετή. Το αποτέλεσμα, εκτός από ήττα, είναι κι ένας θλιβερός μιντιακός λαϊκισμός, που ακυρώνει αυτή καθαυτή την πολιτική πρωτοβουλία στην πράξη. Για παράδειγμα, η ώρα, ο τρόπος και η στιγμή, κατά την οποία ο Ευάγγελος Βενιζέλος εμφανίστηκε ως διεκδικητής - αμφισβητίας του πασοκικού θρόνου, τον μετέτρεψε περισσότερο σε Βυζαντινό πρίγκιπα, που αμφισβητεί την οικογένεια που τον υιοθέτησε, παρά ως φιλόδοξο μελλοντικό ηγέτη ενός σοσιαλδημοκρατικού κόμματος δεξιάς δομής, προγράμματος και προδιαγραφών.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα καθόλου ενάρετης χρήσης της επικοινωνίας ως εμβαλωματικής πολιτικής είναι ο ΣΥΡΙΖΑ. Τείνει να αναγάγει σε κεντρική πολιτική επιλογή το ναι μεν αλλά, χρησιμοποιώντας θεαματικές εισόδους και εξόδους από το Κοινοβούλιο ως μπερντέ ή βαριά βελούδινη αυλαία. Κι εδώ αρχίζουν τα ζητούμενα της θεμιστόκλειας αρετής.

Η αυλαία ανοίγει στην έναρξη, κοινώς σηκώνεται, και πέφτει στο κλείσιμο μιας παράστασης. Το να αναγγέλλεις με στομφώδη τρόπο τη συμμετοχή στο διάλογο, τον και κοινωνικό λεγόμενο για το Ασφαλιστικό, έχοντας προσχεδιάσει να αποχωρήσεις άμα τη ενάρξει μετατρέπει την αυλαία σε σκοινί σαν κι αυτά με τα οποία ο Βαϊσμίλερ πολλές δεκαετίες πίσω πηδούσε ως Ταρζάν από δέντρο σε δέντρο. Ασε που οι επικοινωνιολόγοι έχουν ξεχάσει να σου πουν ότι στην τηλεόραση δεν παίζει κανένα πλάνο ως είδηση και δη πολιτική, άμα δεν έχει μέσα ανθρώπους.

Αν η TV ήταν ο κόλπος της Σαλαμίνας, τότε στην κορυφή του όρους Αιγάλεω δε θα καθόταν ο Ξέρξης, αλλά οι τηλεθεατές - λαός, που ακόμη και τήλε δεν μπορούν να δουν τα καράβια να σκυλοπνίγονται ως «lego», σαν κι αυτά που έβγαζε ο Στέφανος Μάνος σε κάποιες άλλες εκλογές για να επιχειρηματολογήσει. Ο Ξέρξης αναμένει αποτέλεσμα αδιάφορος του αίματος. Ο λαός - θεατής, όμως, θεάται την πράξη ή την απραξία με την αγωνία αυτού που το βράδυ θα κάνει απολογισμό ακρωτηριασμένων δικαιωμάτων και ανθρώπων.

Η κατάχρηση της θεαματικής πολιτικής, ανεξαρτήτως ουσίας και περιεχομένου, στην εποχή της μιντιοκρατίας, κινδυνεύει να εικονοποιήσει πρόσωπα και πράξεις σ' ένα φάσμα που αρχίζει από το βλέμμα και το ύφος του Μουσολίνι ως τη φωνή και την όψη του Σαντάμ λίγο πριν τον κρεμάσουν οι όμοιοι και χειρότεροί του.

Για τη γλώσσα των ΜΜΕ και τη σημειωτική τους ανάλυση λοιπόν, πρέπει κάποια στιγμή ν' ανοίξουμε ένα γιγάντιο επιστημονικό διάλογο πάνω στο δόγμα «το μέσο είναι το μήνυμα». Αρχίζοντας από το ερώτημα - υπόθεση το κομμουνιστικό μέσο είναι το κομμουνιστικό μήνυμα; Αυτό δεν αφορά ως ερωτηματικό το μέσο τηλεόραση ή το μέσο ραδιόφωνο ή το μέσο εφημερίδα. Αφορά στη γλώσσα των εικόνων, των ήχων και των κειμένων ως σύνθεση που εκφράζεται πειστικά, αποτελεσματικά και κυρίως αισθητικά μέσα από τα μέσα.

Η θεμιστόκλειος αρετή στον 21ο αιώνα των μεγάλων ταχυτήτων υπαγορεύει άλλη αίσθηση του χρόνου. Πολλώ μάλλον του χαμένου χρόνου.


Της
Λιάνας ΚΑΝΕΛΛΗ


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ