Βραδυφλεγή βόμβα για τις προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας αποτελούν οι τελευταίες εξελίξεις στις διεθνείς τιμές του πετρελαίου και στις συναλλαγματικές ισοτιμίες. Η ανακοίνωση των κινεζικών αρχών χτες ότι προτίθενται να μειώσουν τα συναλλαγματικά τους αποθέματα σε δολάρια (ύψους 1,43 δισ.), πυροδότησε νέο κύκλο μαζικών πωλήσεων του αμερικανικού νομίσματος, με αποτέλεσμα η ισοτιμία ευρώ/ δολαρίου να ξεπεράσει χτες τα 1,47 δολάρια. Ολα καταδεικνύουν ότι βρισκόμαστε μπροστά σε νέα όξυνση του οικονομικού ανταγωνισμού ανάμεσα στις παραδοσιακές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις (ΗΠΑ, ΕΕ) και τις νέες οικονομικές δυνάμεις που αναδύονται (Κίνα, Ρωσία, αλλά και Ινδία, Βραζιλία), με τις τελευταίες να αμφισβητούν την πρωτοκαθεδρία των πρώτων και να επιδιώκουν αναβαθμισμένο, ίσως και πρωταγωνιστικό ρόλο στη διαμόρφωση των γεωπολιτικών εξελίξεων.

«Θα προτιμήσουμε τα ισχυρότερα από τα ασθενέστερα νομίσματα και θα αναπροσαρμόσουμε τα συναλλαγματικά αποθέματα αναλόγως», ανέφερε σε χτεσινή συνέντευξη Τύπου ο αντιπρόεδρος του Λαϊκού Κογκρέσου της Κίνας, ενώ ανώτατο στέλεχος της κεντρικής τράπεζας της χώρας προέβη στην «προκλητική» δήλωση ότι «το δολάριο χάνει το καθεστώς του παγκόσμιου χρήματος». Αμέσως μετά τις δηλώσεις αυτές, το δολάριο άρχισε να κατρακυλά και να χάνει έδαφος σε σχέση με όλα τα ισχυρά νομίσματα του κόσμου (ευρώ, λίρα, γιεν κλπ.), με συνέπεια η ισοτιμία του να διαμορφωθεί ως προς το ευρώ στα 1,47 δολάρια και ως προς το γιεν στα 113,32. Η προοπτική εξάλλου της μείωσης εκ νέου των βασικών επιτοκίων της αμερικανικής κεντρικής τράπεζας (Fed), στην προσπάθειά της να μειώσει το κόστος του χρήματος και να αναθερμάνει την αμερικανική οικονομία, η οποία απειλείται με ύφεση, αναμένεται να πυροδοτήσει νέες μαζικές πωλήσεις του αμερικανικού νομίσματος.

Οι τιμές εξάλλου του αργού πετρελαίου στην αγορά της Ν. Υόρκης διαπραγματεύονταν χτες σε επίπεδα υψηλότερα των 97 δολαρίων το βαρέλι, με αφορμή «πληροφορίες» ότι μειώθηκαν περαιτέρω τα στρατηγικά αποθέματα πετρελαίου των ΗΠΑ. Και ενώ πληθαίνουν οι φωνές που καταγγέλλουν κερδοσκοπικά κυκλώματα (hedge funds, τράπεζες, ασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά ταμεία), τα οποία παρεμβαίνουν και «φουσκώνουν» τις τιμές των ενεργειακών προϊόντων, δεν είναι ευκρινές αν οι εξελίξεις αυτές διαμορφώνονται από τη δυναμική των «αγορών» στους ισχυρούς δηλαδή μονοπωλιακούς ομίλους ή αποτελούν στοιχεία ενός ακήρυχτου οικονομικού πολέμου ανάμεσα στα ισχυρά ιμπεριαλιστικά κέντρα του πλανήτη. Γιατί είναι γεγονός ότι τόσο το «ισχυρό» ευρώ, το οποίο συνεχίζει να καταρρίπτει το ένα ρεκόρ μετά το άλλο, όσο και το κερδοσκοπικό - χρηματιστηριακό παιγνίδι που παίζεται με τις τιμές του πετρελαίου, μεσοπρόθεσμα αναμένεται να πλήξουν το εξαρτημένο από τα ενεργειακά καύσιμα ευρωπαϊκό κεφάλαιο και την αναπτυξιακή του δυναμική. Το μεν «ακριβό» ευρώ αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα στις εξαγωγές των ευρωπαϊκών μονοπωλίων, ενώ οι υψηλές τιμές του πετρελαίου αυξάνουν τον πληθωρισμό, ενώ μειώνουν τα επίπεδα κερδοφορίας των επιχειρήσεων που το χρησιμοποιούν. Στις πρόσφατες πάντως εκτιμήσεις του το ΔΝΤ, αλλά και η Παγκόσμια Τράπεζα, στην ετήσια σύνοδο που πραγματοποιήθηκε τον προηγούμενο μήνα στην Ουάσιγκτον, επισημαίνουν ότι οι ρυθμοί ανάπτυξης της ευρωπαϊκής οικονομίας για το 2008 δεν πρόκειται να επηρεαστούν σημαντικά και θα κινηθούν σε επίπεδα υψηλότερα του 2%, ελαφρά πάντως χαμηλότερα από προηγούμενες εκτιμήσεις. Η ανθεκτικότητα την οποία φαίνεται να επιδεικνύει ο ευρωπαϊκός καπιταλισμός, σε μια δύσκολη οικονομική συγκυρία, μόνο από τις δυσμενείς εξελίξεις που λαμβάνουν χώρα στο χώρο των εργαζομένων μπορεί να εξηγηθεί, καθώς οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις συνεχίζουν να τροφοδοτούν την κερδοφορία τους μέσα στο περιβάλλον των κατακερματισμένων «ελαστικών» εργασιακών σχέσεων. Ο χαμηλός εξάλλου πήχης των εργατικών διεκδικήσεων και η συνεπακόλουθη πίεση που δέχονται οι μισθοί εξηγούν επίσης και το γεγονός ότι ο πληθωρισμός στην ΕΕ βρίσκεται στα σημερινά χαμηλά επίπεδα, καθώς το χαμηλό επίπεδο των μισθών λειτουργεί σαν απορροφητής του εισαγόμενου, λόγω των υψηλών τιμών των ενεργειακών προϊόντων, πληθωρισμού.