Νησί με πολλές φυσικές ομορφιές, η Αλόννησος αποτελεί ιδανικό τόπο αναψυχής για περιπατητές και λάτρεις των θαλάσσιων εκδρομών. Οι δαντελωτές ακρογιαλιές, οι γραφικοί όρμοι με τα γαλαζοπράσινα νερά, οι πευκόφυτες περιοχές στο νότιο τμήμα, το ορεινό τοπίο, πλούσιο σε εναλλαγές, στο κεντρικό και βόρειο τμήμα, ο παραδοσιακός οικισμός της Χώρας, το πυκνό δίκτυο σηματοδοτημένων περιπατητικών μονοπατιών, το γαλήνιο περιβάλλον μαγεύουν τον επισκέπτη. Στο μοναδικό οικοσύστημα του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Αλοννήσου - Βόρειων Σποράδων διαβιώνουν η μεσογειακή φώκια «Monachus monachus» και άλλα προστατευόμενα σπάνια είδη.

Το νησί, στο οποίο έχουν εντοπιστεί λείψανα Μέσης Παλαιολιθικής Περιόδου (Κοκκινόκαστρο), δεν ταυτίζεται από όλους τους ερευνητές με την αρχαία Αλόννησο. Πάντως, η Αλόννησος, που εμφανίζεται με διάφορες ονομασίες στην ιστορική διαδρομή της (Ικος, Λιαδρόμια, Χιλιοδρόμια κ.ά.), υπήρξε από πολύ παλιά κομβικό σημείο στις θαλάσσιες διαδρομές από το Βόρειο Αιγαίο στις Κυκλάδες και την Κρήτη. Από τα σημαντικότερα γεγονότα της ιστορίας της ήταν η ίδρυση εμπορικών σταθμών από Μινωίτες και αποικιών από Χαλκιδαίους. Κατά τους Κλασικούς Χρόνους η Ικος, όπως ονομαζόταν τότε το νησί, εντάχθηκε στην Α' Αθηναϊκή Συμμαχία και γνώρισε περίοδο ακμής χάρη στην εκτεταμένη αμπελοκαλλιέργεια και την εξαγωγή κρασιού (προς πόλεις Ευξείνου Πόντου, Αθήνα, Πέλλα κ.ά.). Κατά τους Βυζαντινούς Χρόνους η Αλόννησος ανήκε στην επαρχία Θεσσαλίας.

Το νησί έλαβε τη σημερινή ονομασία του το 1836. Πρωτεύουσα και λιμάνι του είναι το Πατητήρι. Χτισμένο αμφιθεατρικά στον ομώνυμο όρμο, που τον «αγκαλιάζουν» πανύψηλα πεύκα. Γραφεία τουρισμού οργανώνουν ημερήσιες εκδρομές στις παραλίες του νησιού, στο Θαλάσσιο Πάρκο, στη Σκόπελο και στη Σκιάθο, ενώ υπάρχει και δυνατότητα ενοικίασης σκαφών για κοντινές εξορμήσεις. Το βιότοπο του Θαλάσσιου Πάρκου με την ποικίλη πανίδα και χλωρίδα, θα γνωρίσουν και θα εντυπωσιαστούν όσοι με το εκδρομικό σκάφος βρεθούν σ' αυτό. Το Πάρκο, χωρίζεται σε δύο ζώνες. Η πρώτη περιλαμβάνει τα νησιά Κυρά Παναγιά, Γιούρα, Ψαθούρα, Σκάντζουρα, Πιπέρι, και η δεύτερη περιλαμβάνει την Αλόννησο, την Περιστέρα, τη Λεχούσα και τους Αδελφούς. Πυρήνας του Θαλάσσιου Πάρκου είναι το Πιπέρι. Ο επισκέπτης μπορεί να ξεναγηθεί ακολουθώντας τους κανονισμούς που έχουν θεσπιστεί για την προστασία του μοναδικού οικοσυστήματος και αν σταθεί τυχερός, ίσως να συναντηθεί και με κάποια από τις γλυκύτατες φώκιες.

Στην πρωτεύουσα του νησιού, σε κτίριο με πετρόχτιστη πρόσοψη, στεγάζεται το Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο όπου μπορεί κανείς να θαυμάσει ποικίλα εκθέματα, όπως κοσμήματα, οικιακά σκεύη, υαλικά, γεωργικά εργαλεία, όπλα, φωτογραφικό υλικό κ.ά.

Ακόμα, τους καλοκαιρινούς μήνες, οργανώνονται εκδηλώσεις, όπως παραδοσιακοί χοροί, θεατρικές παραστάσεις, συναυλίες, ψαράδικη βραδιά κ.ά.

Για κολύμπι, προτείνουμε τις κοντινές ακρογιαλιές (Φάρος, Πλάκες), στη Μαρπούντα, στο Βύθισμα και στο Ρουσούμ Γιαλό. Με εκδρομικό σκάφος στο Στροβίλι, στην Μπλε Σπηλιά, στο Λαλαριά, στο Λεχούνι, στο Τούρκου Μνήμα και κοντά στο ξωκλήσι των Αγίων Αναργύρων. Επίσης, στα νησιά Περιστέρα (Βασιλικό, Κοκκαλιάς, Περιστέρι, Ξερό, Λιβαδάκια), Κυρά Παναγιά (Αγιος Πέτρος και Πλανήτης) και Ψαθούρα.

Ο Αγιος Δημήτριος είναι ένας μικρός οικισμός, απλωμένος στην περιοχή της ομώνυμης παραλίας με χαρακτηριστικά άσπρα βότσαλα, που σχηματίζεται στο στενό μεταξύ της Αλοννήσου και του αντικρινού νησιού, της Περιστέρας. Η Μικρή Λίμνη είναι ένας υγρότοπος της περιοχής με οικολογικό ενδιαφέρον.

Η παλιά πρωτεύουσα του νησιού, η Χώρα, είναι χτισμένη στη θέση μεσαιωνικού κάστρου. Δεσπόζει στην κορυφή του λόφου και αγναντεύει το πέλαγος. Τα πετρόχτιστα και ασβεστωμένα σπίτια της με τα χρωματιστά πορτοπαράθυρα και τις δίριχτες κεραμοσκεπές τους - παραδοσιακά αρχιτεκτονικά στολίδια - τα γραφικά λιθόστρωτα καλντερίμια που ακολουθούν το φυσικό ανάγλυφο και το γαλήνιο περιβάλλον συνθέτουν μια ρομαντική εικόνα. Υπάρχει μονοπάτι που οδηγεί από το Πατητήρι στη Χώρα. Κάθε Δεκαπενταύγουστο, γίνεται πανηγύρι με αναπαράσταση παραδοσιακού γάμου. Στην είσοδο του χωριού, ο επισκέπτης θαυμάζει τα πετρόχτιστα αλώνια και τον ανεμόμυλο.

Η Βότση είναι ένας παραθαλάσσιος πυκνοδομημένος τουριστικός οικισμός, χτισμένος αμφιθεατρικά πάνω από τον ομώνυμο όρμο, που προστατεύεται από πέτρινο λιμενοβραχίονα και αποτελεί αλιευτικό καταφύγιο του νησιού. Στη θέση «Τσουκαλιά» υπάρχει ο χώρος οινοπαραγωγικής δραστηριότητας της αρχαίας Ικου. Εκεί, έχουν εντοπιστεί διάσπαρτοι πυκνοί σωροί από κομμάτια αμφορέων που προέρχονται από τους αποθέτες (χώρους απόρριψης) των εργαστηρίων κατασκευής τους. Η δραστηριότητα στην κοιλάδα Τσουκαλιά χρονολογείται στην Κλασική και την Πρώιμη Ελληνιστική Εποχή.

Στο βόρειο τμήμα του νησιού βρίσκεται ο Γέρακας. Περιοχή με όμορφη κοιλάδα και βαθύ απάνεμο όρμο, όπου υπάρχει μικρό λιμάνι για αλιευτικά και εκδρομικά σκάφη.

Ενα γραφικό ψαροχώρι, είναι τα Καλαμάκια. Γνωστό για τις ταβέρνες όπου σερβίρονται ψάρια και θαλασσινά, απευθείας από τα καΐκια των κατοίκων.

Η Μηλιά είναι όμορφη κατάφυτη τοποθεσία, με υπέροχο ανατολικό ορίζοντα, ενώ η Χρυσή Μηλιά είναι παραθεριστική περιοχή με μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες, χτισμένες σε πλαγιά, με θέα στη θάλασσα και την αμμουδερή παραλία. Το Κοκκινόκαστρο αποτελεί αξιοθέατο της περιοχής. Στη χερσόνησο - χαρακτηριστικό της το κοκκινωπό χρώμα - τοποθετείται η αρχαία πόλη της Ικου. Σώζονται τμήματα της οχύρωσης, των οικοδομημάτων και του νεκροταφείου της. Στη βραχονησίδα απέναντι από τη χερσόνησο έχουν εντοπιστεί λείψανα Μέσης Παλαιολιθικής Περιόδου.

Σχεδόν ενωμένος με το Πατητήρι, είναι ο Ρουσούμ Γιαλός χτισμένος γύρω από τον ομώνυμο όρμο.

Ενα ακόμη όμορφο παραθαλάσσιο χωριό, είναι η Στενή Βάλα. Με γραφικές ταβέρνες, χτισμένο σε μικρό όρμο με γαλαζοπράσινα νερά, όπου δένουν ή και ελλιμενίζονται αλιευτικά και εκδρομικά σκάφη. Εδώ βρίσκεται μονάδα περίθαλψης και επανένταξης της μεσογειακής φώκιας.

Στο νησί, υπάρχουν ακόμη πολλές παραλίες και χωριουδάκια που δεν αναφέραμε. Τα «φυλάμε» για την επόμενη επίσκεψή μας στο νησί...