Το σημερινό οδοιπορικό μας είναι noir, αστυνομικό ελληνιστί. Ισως και γι' αυτό μα όχι μόνο. Ισως επειδή δεν είναι ακριβώς νουάρ, αλλά γκρι και ακόμη επειδή μας κράτησε ευχάριστη συντροφιά τον περασμένο δύσκολο μήνα, πάντα ο Αύγουστος είναι τρομερός, θα αναφερθούμε σε αυτό το εξαιρετικό βιβλίο.

Τον Νορβηγό συγγραφέα τον γνωρίσαμε πριν δυο χρόνια περίπου, με το γοητευτικό του μυθιστόρημα «Δικός σου, ως το θάνατο», μια ιστορία που πραγματικά μας είχε ενθουσιάσει. Ανανεώσαμε τη γνωριμία, λοιπόν, φέτος με το: «Στο σκοτάδι όλοι οι λύκοι είναι γκρι» σε μετάφραση Κρυστάλλη Γλυνιαδάκη, εκδόσεις «Πόλις». Εδώ, ο Γκουνάρ Στόλεσεν αφηγείται μια περίπλοκη ιστορία, που αρχίζει από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και τελειώνει στις μέρες μας, με τον πιο απλό αλλά και πιο αφοπλιστικό τρόπο. Είναι φανερό πως τον συγγραφέα δεν τον απασχολεί τόσο η αστυνομική πλοκή που, άλλωστε υπάρχει άφθονη, όσο η αποκάλυψη της κρυμμένης όψης της νορβηγικής κοινωνίας, η οποία άλλαξε εντελώς από την ξαφνική ευημερία με την ανακάλυψη του πετρελαίου. Τρυφερός, νοσταλγικός, συμπονετικός με τους απλούς ανθρώπους του μόχθου και του περιθωρίου, περιφρονητικός και ανελέητος για εκείνους που πέταξαν την ιδεολογία τους για το κέρδος. Στη σελίδα 379, ο κεντρικός ήρωας, ο ιδιωτικός ντετέκτιβ λέει στον ήρωα πολέμου: «Εδωσες ηρωικές μάχες εναντίον του ναζισμού, μα θα μπορούσε κανείς να πει ότι πολέμησες εις μάτην. Ο ναζισμός εξακολουθεί να ζει ...Ο πιο επικίνδυνος ναζισμός είναι αυτός που εκφράζεται με τη μισανθρωπία τη δική σου και των ομοίων σου. Απλώς έχει άλλο όνομα». Ο Στόλεσεν μοναχικά και μεθοδικά κεντά, κυριολεκτικά, τις λέξεις, τα μελαγχολικά παγωμένα τοπία, τους ανάγλυφους χαρακτήρες πάνω στον γκρίζο καμβά του Μπέργκεν της Νορβηγίας. Πρόκειται για ένα πολύ δυνατό μυθιστόρημα.