Γεγονός είναι, και δεν μπορεί να αμφισβητηθεί, ότι με την ενσωμάτωση της οδηγίας ανοίγει διάπλατα ο δρόμος για την αναγνώριση των πτυχίων των ιδιωτικών πανεπιστημίων και κολεγίων, προωθείται η εμπορευματοποίηση και η ιδιωτικοποίηση της εκπαίδευσης. Ετσι που όσο και αν το υπουργείο κόπτεται και διαψεύδει, αυτό που μένει είναι ότι αν κάποιος παρακολουθήσει έναν τριετή κύκλο σπουδών π.χ. σε ένα παράρτημα αγγλικού πανεπιστημίου που λειτουργεί στη χώρα μας και πάρει πτυχίο που αναγνωρίζεται στην Αγγλία - γιατί αναγνωρίζεται εκεί - αυτόματα αναγνωρίζεται το πτυχίο του ως ισότιμο με τα πτυχία των ΑΕΙ και ΤΕΙ της χώρας μας.

Αρα μιλάμε για εξέλιξη που στην ουσία καθιερώνει μια «μετα-δευτεροβάθμια» σούπα (αυτό υπάρχει ήδη στην Αγγλία), όπου θα συνυπάρχουν ΑΕΙ και ΤΕΙ μαζί με τα παραρτήματα των διαφόρων κολεγίων και τα ΙΕΚ, στα πλαίσια της σκόπιμης υποβάθμισης της Ανώτατης Εκπαίδευσης.

Γι' αυτό άλλωστε και το νομοσχέδιο για τα μεταπτυχιακά και την έρευνα, που προωθείται για ψήφιση στη Βουλή, έχει σκοπό να προλειάνει το έδαφος για τη διάσπαση των σημερινών προπτυχιακών σπουδών, στην κατεύθυνση της απόφασης των υπουργών Παιδείας της ΕΕ στην Μπολόνια. Η απόφαση προβλέπει τη σταδιακή καθιέρωση ενιαίας δομής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση με τρεις κύκλους σπουδών: 3 χρόνια προπτυχιακά, 2 χρόνια μεταπτυχιακά ειδίκευσης, 3 χρόνια διδακτορικό.

Ετσι οι ίδιοι ομολογούν ότι τα κύρια χαρακτηριστικά των πανεπιστημίων, στο πλαίσιο της κοινωνίας της γνώσης και της μάθησης, θα είναι η ανοιχτή πρόσβαση, η οποία όμως συνοδεύεται από την «ανοιχτή έξοδο», αφού η λήψη του πτυχίου αποσυνδέεται από την επαγγελματική κατοχύρωση.

Συνεπώς, το νέο μοτίβο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που ετοιμάζουν προϋποθέτει τρίχρονες σπουδές χωρίς προοπτική, προθάλαμο ισόβιας κατάρτισης και εργασιακής περιπλάνησης.

Αραγε για ποια ανώτατα μη πανεπιστημιακά ιδρύματα κάνουν λόγο, προσπαθώντας να ρίξουν στάχτη στα μάτια των σπουδαστών; Τι αλλάζει πέρα από την ονομασία για τα ΤΕΙ στο παρόν και το μέλλον των σπουδαστών; Πώς απαντάει στους 82.200 ανέργους πτυχιούχους των ΤΕΙ («Οικονομικός Ταχυδρόμος» 2/9/2000); Μάλλον αυτό που αλλάζει είναι η παγίωση των τρίχρονων σπουδών με τα χαρακτηριστικά που αναφέρθηκαν παραπάνω. Δηλαδή, αντί να πάει ένα βήμα μπρος πάει άλματα πίσω, υποβαθμίζοντας ακόμα περισσότερο και τα ΑΕΙ και τα ΤΕΙ στις ανάγκες της αγοράς (βλέπε επιχειρήσεις).

Προωθούν την οικονομική και διοικητική αυτοτέλεια, που στην ουσία σημαίνει τη μεγαλύτερη υποτέλεια των ΑΕΙ και ΤΕΙ, αφού υποχρεώνονται να ψάχνουν να βρουν μόνα τους τρόπο να επιβιώσουν. Επιβίωση που εξαρτάται άμεσα από την αξιολόγηση σχολών και ιδρυμάτων, με κριτήρια την αποδοτικότητα, ανταγωνιστικότητα, προσαρμοστικότητα των σχολών στις ανάγκες της αγοράς. Μέσω της οικονομικής αυτοτέλειας δίνεται απευθείας χτύπημα στο δημόσιο και δωρεάν χαρακτήρα της εκπαίδευσης, αφού υπάρχουν σκέψεις για δίδακτρα, κόψιμο της δωρεάν σίτισης και στέγασης, εμπορευματοποίηση της έρευνας.

Και, έχοντας υπόψη τις αντιδράσεις που θα προκαλέσουν τέτοιες αλλαγές, προωθούν με την οικονομική και διοικητική αυτοτέλεια την περιστολή των συνδικαλιστικών ελευθεριών, ακόμα και την κατάργηση του ασύλου. Επιπλέον η λειτουργία των ΑΕΙ και ΤΕΙ με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια, μέσω της διαχείρισης της περιουσίας τους από επιχειρήσεις και της εμπορευματοποίησης του ερευνητικού έργου, στην ουσία μετατρέπει τα ιδρύματα, δηλαδή την περιουσία του ελληνικού λαού, σε επιχειρήσεις.

Οι αποφάσεις για τον «εκσυγχρονισμό» του εκπαιδευτικού συστήματος, ώστε να μπορεί να επιβιώσει στην εποχή της λεγόμενης παγκοσμιοποίησης, συμβαδίζουν με τις αλλαγές στις χώρες της ΕΕ, που είναι στην κυριολεξία ταυτόσημες (βλέπε «Λευκή Βίβλο για την παιδεία» και «Λευκή Βίβλο για την Ανάπτυξη, την Ανταγωνιστικότητα και την Απασχόληση», κεφ.7)

Γίνεται φανερό ότι αυτή η ομοιομορφία στις αλλαγές, αλλά και στα επιχειρήματα που τις δικαιολογούν, μοναδικό στόχο έχει την εξυπηρέτηση των πολυεθνικών και των μονοπωλίων. Συμβαδίζουν με τις ανατροπές στις εργασιακές σχέσεις και σκοπεύουν στην προετοιμασία μέσα από το εκπαιδευτικό σύστημα μιας νέας γενιάς εργαζομένων που να προσαρμόζεται στις νέες εργασιακές σχέσεις, να χειραγωγείται ιδεολογικά για να είναι έτοιμη να υποκύψει.

Επειδή ακριβώς γνωρίζουν τον απελευθερωτικό χαρακτήρα της γνώσης, την κατακερματίζουν και οι αλλαγές προωθούνται για να δίνονται σκόρπιες και αποσπασματικές γνώσεις. Τα ΑΕΙ χάνουν τον ανώτατο χαρακτήρα και μετατρέπονται σε μια προχωρημένη βαθμίδα της μέσης εκπαίδευσης με τη στροφή από την εκπαίδευση στην κατάρτιση, με το χωρισμό της εκπαίδευσης σε αρχική και διά βίου. Ο χαρακτήρας των αλλαγών σηματοδοτεί την παραπέρα ένταση των ταξικών φραγμών, το χτύπημα του δημόσιου δωρεάν χαρακτήρα της εκπαίδευσης.

Είναι γεγονός πως η όλη αυτή αντιδραστική πραγματικότητα συνοδεύεται από επίθεση στο νου και την καρδιά της νεολαίας, προκειμένου να υπάρξει το απαραίτητο υπόβαθρο για να υλοποιηθούν τέτοιες αλλαγές.

Απέναντι σ' αυτή την προσπάθεια κυβέρνησης, ΜΜΕ, μερίδας καθηγητών, χρειάζεται ένταση της δράσης των δυνάμεων της ΚΝΕ και της ΠΚΣ για να φανερωθεί ο πραγματικός χαρακτήρας των αλλαγών. Για να ενημερωθούν οι χιλιάδες φοιτητές και σπουδαστές για την αντιδραστικότητα των ρυθμίσεων, για να αναπτυχθούν αντιστάσεις που να μπορούν να βάλουν εμπόδια σ' αυτή την πολιτική της κυβέρνησης.

Με αυξημένες απαιτήσεις για σπουδές ανώτατου επιπέδου, που να απαντάνε στις λαϊκές και νεανικές ανάγκες, μπορούμε και πρέπει να συζητήσουμε, να απαιτήσουμε Ενιαία Ανώτατη Εκπαίδευση δημόσια και δωρεάν.

Η πρόταση για την Ενιαία Ανώτατη Εκπαίδευση γίνεται τώρα επιτακτική, προβάλλει ξεκάθαρα ως μόνη διέξοδος για το φοιτητικό και σπουδαστικό κίνημα. Γι' αυτό χρειάζεται πιο απαιτητικά και ξεκάθαρα να ξεδιπλώσουμε την πρότασή μας στα ΑΕΙ και ΤΕΙ της χώρας. Είναι υπαρκτή σήμερα η ανάγκη να πάψει να υπάρχει η αναχρονιστική διάκριση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σε ΑΕΙ και ΤΕΙ. Για να είναι όλα τα ΑΕΙ ισότιμα κι όχι κατηγοριοποιημένα με βάση την αξιολόγηση από εξωπανεπιστημιακά ιδιωτικά συμφέροντα και να αποφασίζεται έτσι η χρηματοδότησή τους. Ωστε να έχουν ενιαίο ανώτατο επίπεδο σπουδών και να προετοιμάζουν τους αποφοίτους τους ενιαία, τόσο για την άσκηση επαγγέλματος όσο και για την ενασχόλησή τους με την έρευνα.

Αρα οι προπτυχιακές σπουδές θα πρέπει να μεταδίδουν όλη τη σύγχρονη γνώση και να καταλήγουν σε επιστημονική ειδίκευση που δε θα δίνεται σε βάρος του απαιτούμενου θεωρητικού υπόβαθρου. Παράλληλα θα πρέπει να αναπτύσσουν την ικανότητα των φοιτητών να κατακτούν μεθόδους γνώσης και επιστημονικές θεωρίες, των νόμων ανάπτυξης της φύσης και της κοινωνίας. Συνεπώς, χρειάζεται η εκπαιδευτική πράξη να εξασφαλίζει την εισαγωγή των φοιτητών στην έρευνα και με την ουσιαστικοποίηση και γενίκευση της διπλωματικής εργασίας.

Με βάση τα παραπάνω οι μεταπτυχιακές σπουδές πρέπει να είναι ενός κύκλου και να οδηγούν άμεσα σε διδακτορικό. Και αυτό γιατί οι προπτυχιακές σπουδές πρέπει να μεταδίδουν τη γνώση που ήδη έχει παραχθεί, ενώ οι μεταπτυχιακές να αφορούν την παραγωγή νέας γνώσης.

Με αποφασιστικότητα και ορμή μπορούμε να ανοίξουμε μέτωπο μαζί με τους μαθητές, με τους εργαζόμενους, για εκπαίδευση που να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της επιστήμης και της παραγωγής στα πλαίσια των γενικότερων αλλαγών στην οικονομία και την κοινωνία με βάση τις λαϊκές ανάγκες.