Νοσήματα κοινωνιολογικά: Μάλλον εκείνο το μέρος της κοινωνιολογίας που παίρνει υπόψη στις έρευνές της και μεγάλο μέρος της ψυχιατρικής, και αυτό που αποκαλείται συμπεριφερισμός, εξηγούν τη διαδραστικότητα από το υπόβαθρό της μέχρι την έκφρασή της. Η επικοινωνία, ακόμα και μέσα από το διαδίκτυο, που είναι και απρόσωπη και κατά το δυνατόν συμπτυγμένη, είναι ένα είδος φλερτ. Η διαφορά ανάμεσα στην προσωπική επαφή, να πάμε στην τράπεζα να καταθέσουμε μέρος του δανείου μας, είναι ότι περιποιόμαστε τον εαυτό μας και δεν πάμε με τις πιτζάμες ή τη ρόμπα της κουζίνας, ενώ μπορούμε να στείλουμε ένα ηλεκτρονικό γράμμα ή να διαβάσουμε τις εφημερίδες, όπως βρισκόμαστε τη δεδομένη ώρα μέσα στο σπίτι. Συμπεριφορές που γίνονται αυτόματα και έχουν σχέση με την κοινωνία μέσα στην οποία ζούμε και ανταλλασσόμαστε.

Η εμφάνιση στην τηλεόραση έχει φτάσει σε διάφορα σημεία, μερικές φορές απαράδεκτα, μέχρι την προσβολή ενός προσώπου ή μιας κοινωνικής ομάδας ή και ποδοσφαιρικής, ενός κόμματος, μιας ιδεολογικής παράταξης, ενός συστήματος εφαρμοσμένου ή ενός εκκολαπτόμενου. Οι εμφανιζόμενοι γνωρίζοντας ότι δεν υπάρχει άμεσος διάλογος από το τηλεοπτικό κοινό, ή οι τηλεθεατές δεν έχουν τη δυνατότητα ή την άνεση της ανταπάντησης, και με την αυταρέσκεια του μικροφώνου δεν ελέγχουν το χρόνο και συχνά το λόγο, εκφράζονται, απαξιώνοντας τους ακροατές. Αλλά οι περισσότεροι από αυτούς, αφού συμβαίνει στο μεγαλύτερο ποσοστό, ανήκουν σε κάποια πολιτική - οικονομική - κοινωνική ομάδα, και μιλώντας τη συμπαρασύρουν χωρίς να είναι βέβαιοι ότι και οι υπόλοιποι συμμερίζονται τις εκφρασμένες λογοδιάρροιες. Οπως συμβαίνει συχνά με βαρύγδουπο πολιτικό που συχνά τα λεγόμενά του θυμίζουν κουβέντες καφενείου πριν δεκαετίες, με χωροφυλακίστικη υπαγορευμένη μαντική γλώσσα.

Με τον Μπους πρόεδρο των ΗΠΑ, είχα βγει από το Αεροδρόμιο στο Βερολίνο, όπου με περίμενε ένας φίλος γιατρός. Τι τον έχετε αυτόν το μεθύστακα... μου είπε. Πριν προλάβεις να με καλωσορίσεις; του απάντησα. Νομίζω πως είχα προσβληθεί, όχι για τον Μπους, αλλά για την υποδοχή. Μπήκαμε στο αυτοκίνητο. Πώς το ξέρεις ότι είναι μεθύστακας. Γιατρός είμαι. Μου χρειαζόταν μια επιβεβαίωση. Στη Νέα Υόρκη έχω μια φίλη ψυχίατρο, με εξαιρετικές σπουδές, στο μεγαλύτερο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο, του Πανεπιστημίου Κολούμπια. Είχαμε πάει για δείπνο, δηλαδή είχαμε κάποιο ελεύθερο χρόνο στη διάθεσή μας. Τη ρώτησα τι σκεφτόταν, μόνο ψυχιατρικά, για διάφορα πρόσωπα της ελληνικής σκηνής, ακόμα και για τον Ανδρέα Παπανδρέου, έστω και αν δεν υπήρχε. Μου είχε δώσει τις «κλινικές» της απαντήσεις. Τελευταίον είχα αφήσει τον μαύρο τραγουδιστή Μάικλ Τζάκσον, που είχε γίνει άσπρος... Αυτός είναι ένα freak (τέρας, φρικιό, αφύσικο) της φύσης.

Σε πολλές από αυτές τις περιπτώσεις η ψυχιατρική σηκώνει ψηλά τα χέρια. Ποιον θεωρείς πιο επικίνδυνο; Τον κυκλοθυμικό, τον μανιοκαταθλιπτικό, μου είχε απαντήσει. Προσωπικά με απωθούν οι μελλοντολόγοι, αλλά ακόμα χειρότερα εκείνοι που μιλάνε με υποθετικούς ρηματικούς χρόνους, αν τότε είχε γίνει αυτό... τώρα θα ήταν... Θυμίζουν κάποιες ανόητες μικρές που λένε πως αν ήταν πιο ψηλές, πιο λεπτές, πιο όμορφες, πιο ξανθές, με πιο μακριά πόδια, πιο λεπτά χέρια, πιο οτιδήποτε άλλο, και δεν ήταν τόσο υπέρβαρες και με λίγα μαλλιά, θα ήταν Μις Υφήλιος. Ελεος...