Η διαλυτική λογική του άκριτου κλεισίματος των δημόσιων ψυχιατρείων - και όχι η σχεδιασμένη αποασυλοποίηση, που θα στηρίζεται σε δημόσιες κοινοτικές δομές - οδήγησε στην πριμοδότηση της επιχειρηματικής δραστηριότητας, ενώ ταυτόχρονα γονάτισε τα υπόλοιπα ψυχιατρεία, καθώς σ' αυτά πια στοιβάζονται περιστατικά απ' όλη την Ελλάδα, που δεν μπορούν να πληρώσουν για τη φροντίδα τους στον ιδιωτικό τομέα.

Οι αρνητικές αυτές πλευρές παρουσιάστηκαν χτες στη διάρκεια ημερίδας του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής (ΨΝΑ), όπου παρουσιάστηκε το βιβλίο «Γκρεμίζοντας τα τείχη του Ασύλου χτίζοντας γέφυρες στην κοινωνία», που είναι συλλογική δουλειά των επιστημόνων που δουλεύουν στις εξωνοσοκομειακές δομές. Αποκαλυπτικά ήταν όσα είπε ο επίκουρος καθηγητής ψυχιατρικής Κωνσταντίνος Μπάλλας - ένας απ' τους συντάκτες του αρχικού προγράμματος αποασυλοποίησης το 1990: «Δεν πρόλαβε να κλείσει το ψυχιατρείο στην Τρίπολη και γνωστός επιχειρηματίας ανακοίνωσε την ίδρυση ψυχιατρικής κλινικής στην Πάτρα, καθώς ολόκληρη η Πελοπόννησος καλύπτεται μόνο απ' την πανεπιστημιακή κλινική του νοσοκομείου στο Ρίο. Τα ψυχιατρεία επιτέλεσαν το έργο τους ως ιδρύματα και έχουν αλλάξει και να το αντιληφθούν αυτό εδώ και στην Ευρώπη», για να καταλήξει με το σύνθημα: «Κάτω τα χέρια απ' το ΨΝΑ».

Ηδη έχουν κλείσει τα ψυχιατρεία της Κέρκυρας, της Πέτρας Ολύμπου και των Χανίων, ενώ μέχρι το 2015 πρέπει να κλείσουν και τα υπόλοιπα ψυχιατρεία, σύμφωνα με τη δέσμευση έναντι της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ομως, ο τρόπος που επιχειρήθηκε η αποασυλοποίηση - με την εκχώρησή της στην επιχειρηματική δραστηριότητα των μη κερδοσκοπικών και μη κυβερνητικών οργανώσεων - αλλά και οι αλλαγές μέσα στα ίδια τα ψυχιατρεία οδηγούν πια στο συμπέρασμα πως τα ψυχιατρεία πρέπει να μετασχηματιστούν, ώστε να απαλειφθεί ο ασυλικός χαρακτήρας, αλλά σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να καταργηθούν.

«Περίπου 3% των ασθενών έχουν ανάγκη μόνιμης φροντίδας στο ψυχιατρείο. Τι θα τους κάνουμε αυτούς, θα τους πετάξουμε στο δρόμο;», έλεγε χτες στους δημοσιογράφους ο Διοικητής του ΨΝΑ Αθανάσιος Κοσμόπουλος. Αποκαλυπτικά ήταν και τα στοιχεία που έδωσε ο Αθ. Κοσμόπουλος συνολικά για το ΨΝΑ: Μέσα σε μια εφταετία (2001 - 2008) η κίνηση στα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών αυξήθηκαν από 1.250 σε 4.500 περιστατικά, γεγονός που αποτυπώνει την απογύμνωση απ' το κλείσιμο των ψυχιατρείων.

Μάλιστα, πάνω από 10% των περιστατικών έρχονται από όλη την Ελλάδα - ακόμα και την Κέρκυρα, όπου υπήρχε ψυχιατρείο. Λόγω της ανάπτυξης εξωνοσοκομειακών δομών οι μόνιμοι ασθενείς του ΨΝΑ μειώθηκαν από 1651 το 1999 σε 569 το 2008, ενώ αντίστοιχα οι εκτός ψυχιατρείου αυξήθηκαν από 55 σε 600 για την ίδια περίοδο.