To «πετρέλαιο» του 21ου αιώνα δεν είναι βαθιά κρυμμένο στα έγκατα της Γης. Πέφτει απλόχερα στην επιφάνεια του πλανήτη σκορπίζοντας φως και ενέργεια... έλεγε πρόσφατα χαριτολογώντας σε ξένους δημοσιογράφους στη Βόννη της Γερμανίας ο Γκέρχαρντ Κνάις. Ο Κνάις δεν είναι άλλος απ' τον εκπρόσωπο του ενεργειακού δικτύου επιστημόνων, εταιρειών και κυβερνητικών παραγόντων διαφόρων χωρών «TREC», που δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία της «Λέσχης της Ρώμης», του «Ιδρύματος Αμβούργου για την Προστασία του Κλίματος» και του «Ερευνητικού Κέντρου Εθνικής Ενέργειας Ιορδανίας». Το ΤREC, δηλαδή, σημαίνει «Διαμεσογειακή Συνεργασία Ανανεώσιμης Ενέργειας» και προωθεί την παραγωγή ηλεκτρενέργειας από φυσικές ανανεώσιμες πηγές, όπως ο ήλιος, ο αέρας, το νερό κλπ.

Γι' αυτό και όταν ο Κνάις φιλολογούσε για το «πετρέλαιο» του 21ου αιώνα, ουσιαστικά επέλεγε αυτό τον τρόπο για να παρουσιάσει «απλά και καθαρά» τα μεγαλεπήβολα σχέδια τουλάχιστον 20 γερμανικών και άλλων ευρωπαϊκών εταιρειών για τη δημιουργία ενός τεράστιου δικτύου παραγωγής ηλεκτρενέργειας σε έκταση περίπου 150 τ.χλμ. από την εκμετάλλευση της έντονης ηλιακής ακτινοβολίας που δέχονται καθημερινά οι έρημοι χωρών της Βόρειας Αφρικής και της Μέσης Ανατολής.

Η παραγωγή «άφθονης, φθηνής και καθαρής» ενέργειας αφορά την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών στις παραπάνω χώρες και τη διοχέτευση και πώλησή της στην Ευρώπη. Εντός, βεβαίως, της γεωπολιτικής περιοχής «EUMENA»,που προκύπτει απ' τα αρχικά των αγγλικών λέξεων Εurope, Middle East, North Africa (δηλαδή Eυρώπη, Μέση Ανατολή, Βόρεια Αφρική). Το συγκεκριμένο πρόγραμμα ονομάζεται κωδικά «DESERTEC» και συντίθεται απ'τις λέξεις desert (έρημος) και technology (τεχνολογία).

Tο πρόγραμμα DESERTEC φιλοδοξεί, λοιπόν, να οδηγήσει ως το2050 στη δημιουργία ενός τεράστιου δικτύου σταθμών ηλιακής θερμικής ενέργειας (Concentrated Solar Power - CSP) στις ερήμους αρχικά της Λιβύης και της Αλγερίας, αρχικού εκτιμώμενου κόστους 350 δισ. ευρώ. Αυτό το δίκτυο θα παράγει ηλεκτρενέργεια που θα μπορεί (μιας που πλέον το επιτρέπει η τεχνολογία...) να φθάνει στην Ευρώπη μέσω ενός πλέγματος υποθαλάσσιων «καλωδίων» υψηλής τάσης στη Μεσόγειο (αρχικού εκτιμώμενου κόστους 50 δισ. ευρώ)... Θεωρείται επίσης πως θα συμβάλει στη διευκόλυνση της δημιουργίας και λειτουργίας οικονομικότερων σταθμών αφαλάτωσης ακόμη και καλλιέργειας ορισμένων αγροτικών προϊόντων (ενδεχομένως κάτω ή κοντά στο πλέγμα ηλιακών κατόπτρων) σε περιοχές που πριν ήταν άγονες λόγω έλλειψης νερού. Ετσι, άνθρωποι, όπως ο Χανς Μίλερ Στάινχαγκεν απ' το Γερμανικό Κέντρο Αεροδιαστημικής (DLR), επιχειρηματολογούν υπέρ της εφαρμογής τέτοιων σχεδίων, ισχυριζόμενοι ότι «δεν έχουμε πλέον πρόβλημα αποθεμάτων ενέργειας, αλλά μετατροπής και διανομής της ενέργειας»...

Πάντως, στα μέσα Ιούλη έπεφταν στο Μόναχο οι υπογραφές για την επισημοποίηση της συγκρότησης του παραπάνω κονσόρτσιουμ, προκειμένου να πραγματοποιηθεί τις επόμενες δεκαετίες η κατασκευή αυτού του φιλόδοξου έργου ενός ισχυρού λόμπι «πράσινων» βιομηχάνων. Το συγκεκριμένο έργο, που προβλέπεται να έχει ολοκληρωθεί σε 40 χρόνια και να κοστίσει τουλάχιστον 400 δισ. ευρώ, ουσιαστικά αποτελεί (μεταξύ άλλων) ένα ακόμη επεισόδιο στον υπό εξέλιξη «πόλεμο» παλιών και νέων καπιταλιστικών ενεργειακών συμφερόντων («πράσινοι» βιομήχανοι και «πετρελαιάδες»).

Η εξέλιξη της τεχνολογίας σήμερα δίνει πλέον τη δυνατότητα και την αφορμή σε καπιταλιστικές δυνάμεις χωρίς δικό τους σημαντικό ορυκτό πλούτο (πετρέλαια, φυσικά αέριο κλπ.), όπως η Γερμανία, να πατήσουν πόδι σε αναπτυσσόμενες περιοχές της Βόρειας Αφρικής και της Μέσης Ανατολής. Σε χώρες δηλαδή που και μεγάλο πλούτο σε πετρέλαια έχουν και τεράστια ηλιακή ακτινοβολία δέχονται, αλλά δε διαθέτουν την τεχνολογία, την τεχνογνωσία και τα κεφάλαια για «πράσινες» ενεργειακές επενδύσεις. Το ζήτημα είναι θα επιτρέψουν οι «παλιοί» (βλέπε πολυεθνικές και ντόπιες πετρελαϊκές εταιρείες) την παρουσία των «νέων» στον «ευαίσθητο» γεωπολιτικά τομέα της περιοχής «ΜΕΝΑ»; Θα συνεχίσει να ευνοεί το συχνό σκαμπανέβασμα (και κυρίως το ανέβασμα) της τιμής πώλησης πετρελαίου τα αναπτυξιακά σχέδια των «πράσινων» βιομηχάνων που εποφθαλμιούν και αυτοί (με τη σειρά τους...) ένα γενναίο κομμάτι απ' την πίτα της ενέργειας και των τεράστιων κεφαλαίων και εξουσίας που η εκμετάλλευσή της προσφέρει; Θα υπάρξει τελικά σύγκρουση συμφερόντων και ανάμεσα σε Ευρωπαίους βιομήχανους που λανσάρουν και προωθούν την οικοδόμηση πυρηνικών σταθμών ενέργειας στην Αφρική (βλέπε Γαλλία και τον εταιρικό πυρηνικό ενεργειακό κολοσό Αreva) και τους Ευρωπαίους «πράσινους» βιομήχανους (βλέπε κονσόρτσιουμ Desertec) που προωθούν την παραγωγή ηλεκτρενέργειας από φυσικές ανανεώσιμες πηγές; Ας μην ξεχνάμε ότι στην παγκόσμια εκστρατεία προπαγάνδας για «καθαρότερη» ενέργεια ενόψει του «μπαμπούλα» των κλιματικών αλλαγών συμμετέχουν και τα λόμπι των εταιρειών πυρηνικής ενέργειας και τα λόμπι των «πράσινων» βιομηχάνων, ακόμη και ορισμένες απ' τις πολυεθνικές πετρελαϊκές εταιρείες-«δεινόσαυρους» που δε θέλουν επ' ουδενί να μείνουν χωρίς ένα χορταστικό κομμάτι απ' την πίτα των κερδών...

Ολα τα ενδεχόμενα φαίνονται, επί του παρόντος, ανοιχτά. Ακόμη και η συμμετοχή «παλιών» ενεργειακών ομίλων στις «πράσινες» πολιτικές και πρωτοβουλίες, υπό την προϋπόθεση βεβαίως πως η «μετάλλαξή» τους σε «οικολογικούς» και «φιλικούς προς το περιβάλλον» επιχειρηματικούς ομίλους δε θα τους κοστίσει ακριβά... Aλλωστε, η υπόθεση της ...«πράσινης ανάπτυξης» προσφέρει στο μεγάλο κεφάλαιο μία καλή ευκαιρία για διέξοδο απ' την τρέχουσα καπιταλιστική κρίση...

Είναι ενδεικτικό πάντως πως στο κονσόρτσιουμ της DESERTEC μεταξύ άλλων συμμετέχουν εταιρείες όπως η (πανταχού παρούσα...) «Siemens», oι γερμανικές ενεργειακές εταιρείες «RWE» και «EON», η τράπεζα Deutsche Bank, o ασφαλιστικός όμιλος «Munich Rp» κλπ. Θα συμμετέχουν ακόμη και εταιρείες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που έχουν ήδη φτιάξει τέτοιους σταθμούς έξω απ' τη Σεβίλλη της Ισπανίας και μεσανατολικές εταιρείες όπως η εταιρία «Μasdar» από το Αμπου Ντάμπι, που προγραμματίζει να προωθήσει την κατασκευή ενεργειακών σταθμών ανανεώσιμων πηγών στην ευρεία Μέση Ανατολή...