Τα μαθήματα δημοκρατίας που γίνονται οι καλύτερες αφορμές ποικιλότροπων επεμβάσεων των ΗΠΑ προς «μη-οικείες» χώρες πολλάκις είχαν ως έναυσμα την αμφισβήτηση του εκλογικού αποτελέσματος όχι από τους πολίτες των τρίτων χωρών αλλά από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Και, όμως, οι καταγεγραμμένες μέχρι στιγμής νοθείες και παραβιάσεις που έχουν δει το φως της δημοσιότητας στην «πιο σύγχρονη δημοκρατία της υφηλίου» είναι συγκρίσιμες μόνο με χώρες που στενάζουν κάτω από απολυταρχικά καθεστώτα και μάλιστα όχι με εξελιγμένες μορφές άσκησης της καταπίεσης, αλλά μάλλον περασμένων δεκαετιών. Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν ήταν που μόνο το τελευταίο εξάμηνο έχουν κυριολεκτικά «επέμβει» στις εσωτερικές υποθέσεις ξένων μόνο και μόνο, γιατί το εκλογικό αποτέλεσμα δεν ήταν της αρεσκείας τους και κατήγγειλαν μαζί με τη «διεθνή κοινότητα» τις «ωμές παραβιάσεις της άσκησης της ελεύθερης βούλησης του λαού»; Η Γιουγκοσλαβία και το Περού είναι δύο τρανταχτά παραδείγματα...

Απολίθωμα...

Συμπληρώθηκαν ήδη δύο απίστευτα μετεκλογικά εικοσιτετράωρα και οι Αμερικανοί διερωτώνται όχι μόνο ποιος θα είναι ο επόμενος Πρόεδρός τους, αν τελικά εκλεγεί μέχρι τις 21 του Γενάρη, που θα πρέπει να ορκιστεί, αλλά και αν αυτός είναι ο πλέον ενδεδειγμένος τρόπος να εκλέγουν κυβέρνηση και αν τελικά αυτός ο τρόπος είναι που εγγυάται μια ομαλή και ανόθευτη εκλογική διαδικασία. Ερωτηματικά ακόμη έχουν τεθεί και για το δικομματικό σύστημα και το συνταγματικό δικαίωμα κάποιου τρίτου κόμματος να τυγχάνει ίσων ευκαιριών. Αν και για το τελευταίο ζήτημα που υφέρπει από την προεκλογική εκστρατεία, οι φωνές ακόμη είναι αρκετά χαμηλόφωνες.

Παράλληλα, το αβέβαιο αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών αναζωπυρώνει τις προτάσεις για κατάργηση του εκλεκτορικού κολεγίου στις ΗΠΑ. Η αδυναμία έκδοσης οριστικού αποτελέσματος στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ έστρεψε εκ νέου την προσοχή σε ένα θεσμό που αποτελεί «απολίθωμα» του 18ου αιώνα: το λεγόμενο «εκλεκτορικό κολέγιο» που αποφασίζει για το ποιος θα είναι ο επόμενος ηγέτης της χώρας, αφού ο πρόεδρος δεν εκλέγεται με άμεση ψηφοφορία αλλά από τους «μεγάλους εκλέκτορες», περίπου ενάμιση μήνα μετά τις εκλογές.

Πάντως, προς το παρόν παραμένει ασαφές εάν ο αντιπρόεδρος και υποψήφιος των Δημοκρατικών Αλ Γκορ καταφύγει τελικά σε νομική προσφυγή όσον αφορά τη νομιμότητα της εκλογικής διαδικασίας στην Πολιτεία της Φλόριντα. Το γεγονός ότι ο Γκορ ανέμενε μέχρι το απόγευμα της Τετάρτης -τοπική ώρα- για να κάνει επίσημη δήλωση προς τον αμερικανικό λαό σε σχέση με το αποτέλεσμα των εκλογών και αυτή καθεαυτή η δήλωσή του που άφηνε όλα τα περιθώρια ανοιχτά καταδεικνύει ότι υπάρχουν πολλές διχογνωμίες ακόμη και στο στρατόπεδο των Δημοκρατικών, αν θα πρέπει να συνεχιστεί αυτή η μάχη για την Προεδρία με ένδικα μέσα, προκειμένου να αποφευχθεί μία ευρύτερη συνταγματική κρίση που μπορεί να λειτουργήσει ως πυροδοτικός μηχανισμός στα θεμέλια του συστήματος.

Εντούτοις, ακόμη και εάν ο Γκορ αποφασίσει να αποδεχτεί την ήττα του, το αβέβαιο και αμφισβητήσιμο αποτέλεσμα έχει ήδη θέσει τις βάσεις για μία συνταγματική κρίση, για την οποία ούτε μια εύκολη λύση που θα προσφέρει μια διέξοδο υπάρχει αλλά κυρίως καμία «συμφερτική» για την καθεστηκυία τάξη της χώρας και το βαθύτατα συμβιβασμένο πολιτικό σκηνικό. Χαρακτηριστικό είναι ότι οι πολίτες αναγνωρίζουν πια ότι η ψήφος τους όχι μόνο κλέβεται αλλά επίτηδες τους είχαν ρίξει σε χειμερία νάρκη τόσα χρόνια, προκειμένου όσοι διαφωνούν και με τους δύο να απόσχουν -εξάλλου έχουν το δικαίωμα!- και ο Πρόεδρος και οι αιρετοί άρχοντες να εκλέγονται από το ένα τέταρτο όχι των πολιτών αλλά του εκλογικού σώματος!

Αν ακόμη δεχτούμε και την περίπτωση να ανακηρυχτεί ο Τζορτζ Μπους μετά την επανακαταμέτρηση 43ος Πρόεδρος των ΗΠΑ, η κυβέρνηση που θα καταρτίσει είναι σίγουρο ότι δε θα τυγχάνει της εμπιστοσύνης αλλά και της πολιτικής νομιμότητας. Εξάλλου, η συζήτηση που μονοπωλεί τις συζητήσεις δεκάδων εκατομμυρίων Αμερικανών, είναι η ευρύτατη νοθεία -να που «ανακάλυψαν» τη λέξη. Ολοι μιλούν για τις κλεμμένες εκλογές και θεωρείται απολύτως σίγουρο ότι σε περίπτωση που η κυβέρνηση Μπους τολμήσει να εφαρμόσει έστω και ένα μέτρο από τα μη δημοφιλή θέματα της προεκλογικής ατζέντας των «κοινωνικών ζητημάτων», θα ξεσηκωθούν οι πάντες .

Μερικά ακόμη κυρίαρχα ζητήματα που απασχόλησαν τη δημοσιότητα και άπτονται της εκλογικής διαδικασίας αλλά και του ίδιου του πολιτικού κατεστημένου είναι οι τόνοι του πολιτικού χρήματος τη στιγμή που 32 εκατομμύρια Αμερικανοί πεινάνε...

Παραδείγματα δημοκρατίας: Ενας νεκρός εκλέγεται γερουσιαστής στο Μιζούρι. Ενας δισεκατομμυριούχος στο Νιου Τζέρσεϊ, ο πολύ- Δημοκρατικός Τζον Κόρζαϊν που έσπασε όλα τα ρεκόρ δαπανών (61 εκατομμύρια δολάρια!) για να καταφέρει να εκλεγεί γερουσιαστής, τη στιγμή που η θέση έχει απολαβές ετησίως 125.000!

Πολλοί όμως αμφισβητούν και την αντιπροσωπευτικότητα της λαϊκής ψήφου. Σύμφωνα με τον Κέρτις Γκανς, διευθυντή της «Επιτροπής για τη Μελέτη του Αμερικανικού Εκλογικού Σώματος», οι πρώτοι υπολογισμοί δείχνουν ότι ψήφισε το 50,7% των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων, ένα ποσοστό λίγο μεγαλύτερο από εκείνο του 1996, που είχε αποτελέσει όμως ιστορικό αρνητικό ρεκόρ.

Οι δημοσκοπήσεις έξω από την κάλπη δείχνουν ότι εκείνοι που ψηφίζουν προέρχονται όλο και περισσότερο από τις τάξεις των ευπόρων. Το 1994, οι ψηφοφόροι με ετήσιο οικογενειακό εισόδημα κάτω των 50.000 δολαρίων αποτελούσαν το 63% του εκλογικού σώματος. Το 1996, το ποσοστό αυτό μειώθηκε σε 61%, το 1998 σε 52% και την περασμένη Τρίτη έφτασε το 47%. Αντίθετα, το ποσοστό των ψηφοφόρων με ετήσιο οικογενειακό εισόδημα άνω των 100.000 δολαρίων αυξήθηκε από 9% το 1996 σε 15% το 2000. Αυτά που έγιναν στις φετινές εκλογές καθιστούν υποχρεωτική την επανεξέταση ολοκλήρου του οικοδομήματος της αμερικανικής πολιτικής, τονίζει ο Μπλακ. «Δεν είναι μόνο τα τεράστια ποσά χρημάτων που δαπανήθηκαν. Είναι και οι οκτώ με εννιά ώρες που χρειάστηκαν για να καταμετρηθούν οι ψήφοι σε διάφορες πολιτείες. Τι συνέβη άραγε σ' αυτό το διάστημα; Και γιατί τα κανάλια βγάζουν λάθος αποτέλεσμα στην πιο σημαντική πολιτεία, τη Φλόριντα, όχι μια φορά, αλλά δύο; Αν τελικώς ο Αλ Γκορ κερδίσει σε ψήφους αλλά χάσει την προεδρία, θα διαψευστούν όσα μαθαίνουν οι Αμερικανοί από το νηπιαγωγείο για τον τρόπο που κρίνονται οι εκλογές. Είναι δυνατόν αυτή η διαδικασία να χαρακτηρίζεται θεμιτή;»

Τέλος, τα Μέσα που όριζαν μέχρι τώρα τα πάντα, αφού αυτά θα αποφασίσουν ποιοι θα λάβουν μέρος στα ντιμπέιτ, αποκλείοντας οποιονδήποτε τρίτο, αφού δε συγκεντρώνει το 15% στις δικές τους σχεδόν στημένες σημοσκοπήσεις, «εκλέγουν» και το νικητή. Τι έγινε; Εκλέγανε όλη τη νύχτα, εναλλάξ πότε τον έναν υποψήφιο πότε τον άλλο. Ο ένας υποψήφιος παραδέχεται την ήττα του κι έπειτα σπεύδει να αποσύρει τη δήλωσή του. Μάλιστα, το CNN ανακήρυξε με περισσή σιγουριά τον Μπους 43ο Πρόεδρο συμπαρασύροντας στον όλεθρο και ξένους ηγέτες... Από την άλλη ακούγαμε ότι ένα κόμμα, οι «Πράσινοι», αποδεικνύεται ρυθμιστικός παράγων σε αρκετές πολιτείες παρ' όλο που δεν υπάρχει παρά στο μυαλό του ιδρυτή του... αυτά δήλωναν οι πολιτικοί του αντίπαλοι.

«Μόνο ένας συγγραφέας επιστημονικής φαντασίας θα μπορούσε να φανταστεί όλα αυτά τα πράγματα», σημειώνει ο Μερλ Μπλακ, πολιτικός επιστήμων στο Πανεπιστήμιο Εμορι.