Στις 30 Δεκέμβρη του 1922, στο θέατρο «Μπολσόι» στη Μόσχα, άρχισε τις εργασίες του το 1ο Συνέδριο των Σοβιέτ της Ενωσης Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών, το Συνέδριο που ίδρυσε το κράτος της Σοβιετικής Ενωσης.

Στο Συνέδριο πήραν μέρος 1.727 αντιπρόσωποι από τη Ρωσική Σοβιετική Ομοσπονδιακή Σοσιαλιστική Δημοκρατία, 364 από τη Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Ουκρανίας, 33 από τη Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Λευκορωσίας και 91 από τη Σοβιετική Ομοσπονδιακή Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Υπερκαυκασίας (Γεωργία, Αρμενία, Αζερμπαϊτζάν).

Τα κείμενα της Διακήρυξης και της Συμφωνίας για την ίδρυση της ΕΣΣΔ παρουσίασε στο συνέδριο ο Ι. Β. Στάλιν.

Στο κείμενο της διακήρυξης, μεταξύ άλλων, υπογραμμιζόταν:

*

«Η θέληση των λαών των Σοβιετικών Δημοκρατιών, που συνήλθαν τελευταία στα συνέδρια των Σοβιέτ τους και πήραν ομόφωνα την απόφαση για το σχηματισμό της "Ενωσης των Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών", αποτελεί σίγουρη εγγύηση ότι η Ενωση αυτή είναι εθελοντική συνένωση ισότιμων λαών, ότι για κάθε δημοκρατία είναι εξασφαλισμένο το δικαίωμα της ελεύθερης αποχώρησης από την Ενωση, ότι η είσοδος στην Ενωση είναι ανοιχτή σε όλες τις σοσιαλιστικές σοβιετικές Δημοκρατίες, και σ' αυτές που υπάρχουν, και σε κείνες που μπορεί να γεννηθούν στο μέλλον, ότι το νέο ενωσιακό κράτος θα είναι το άξιο επιστέγασμα των αρχών της ειρηνικής και αδελφικής συνεργασίας των λαών που δημιουργήθηκαν ακόμα από τον Οκτώβρη του 1917, ότι θα αποτελέσει σίγουρο προπύργιο ενάντια στον παγκόσμιο καπιταλισμό και καινούριο αποφασιστικό βήμα στο δρόμο της Ενωσης των εργαζομένων όλων των χωρών σε μια Παγκόσμια Σοσιαλιστική Σοβιετική Δημοκρατία» (Ι. Β. Στάλιν, «Απαντα», τόμος 5ος, εκδοτικό ΚΕ του ΚΚΕ 1952, σελ. 437 - 438).

*

Η συμφωνία για το σχηματισμό της ΕΣΣΔ καθόριζε τις αρμοδιότητες και τα καθήκοντα των ανώτατων κρατικών οργάνων της Ενωσης, τον τρόπο εκλογής των αντιπροσώπων στα Πανενωσιακά συνέδρια των Σοβιέτ, όριζε το έμβλημα και την κρατική σφραγίδα του νέου κράτους, προσδιόριζε ότι πρωτεύουσά του θα ήταν η Μόσχα, κατοχύρωνε το δικαίωμα της ελεύθερης αποχώρησης από την ένωση κ.ά.

(Ολόκληρο το κείμενο της συμφωνίας: Ι. Β. Στάλιν, στο ίδιο, σελ. 439 - 445).

*

Η ίδρυση της ΕΣΣΔ, γεγονός κοσμοϊστορικής σημασίας, καθόρισε την ιστορία του 20ού αιώνα. Επέδρασε θετικά σε όλες οι κατακτήσεις των εργαζομένων, από τις πιο μικρές ως τις πιο μεγάλες, εντός και εκτός της Σοβιετικής Ενωσης.

Η Σοβιετική Ενωση υπήρξε η μεγάλη απόδειξη για το τι μπορεί να πετύχει ένας λαός στο πλαίσιο της σχεδιασμένης οικονομίας, όπου το προλεταριάτο έχει συγκροτήσει το δικό του κράτος, χωρίς εκμεταλλευτές και με την εστίαση της ανάπτυξης στη βάση της ικανοποίησης των ανθρώπινων αναγκών και όχι στη βάση των κερδών των καπιταλιστών.

Η ΕΣΣΔ υπήρξε η μεγάλη εκείνη δύναμη ανάσχεσης του ιμπεριαλισμού, το στήριγμα των φτωχών και καταπιεσμένων λαών, στάθηκε στο πλευρό όλων των εθνικοαπελευθερωτικών - αντιιμπεριαλιστικών και επαναστατικών κινημάτων, υπήρξε ο βασικός αιμοδότης της Ανθρωπότητας ενάντια στις ορδές του ναζισμού και του φασισμού.

Στις μέρες μας, η αξία της δημιουργίας και της ύπαρξης της ΕΣΣΔ, όσο κι αν φαίνεται παράδοξο, προκύπτει ακόμα πιο ανάγλυφα από το γεγονός ότι η Σοβιετική Ενωση δεν υπάρχει πια. Πρόκειται για μια αλήθεια, που παρά τον αντικομμουνιστικό βομβαρδισμό και την 20ετή πλύση εγκεφάλου, οι εργαζόμενοι, ανεξαρτήτως των ιδεολογικοπολιτικών τους αντιλήψεων, την αντιλαμβάνονται και την αναγνωρίζουν.

Η αναγνώριση αυτή είναι και η επιβεβαίωση πως το μέλλον ανήκει στο σοσιαλισμό, σε κρατικές οργανώσεις που θα συνεχίσουν και θα φέρουν σε πέρας το έργο της ΕΣΣΔ, την ιστορική αποστολή της εργατικής τάξης.