Την ετοιμότητά τους να ενεργοποιήσουν άμεσα το μηχανισμό δανειοδότησης της Ελλάδας εκφράζουν ΕΕ και ΔΝΤ, με κλιμάκια του ΔΝΤ, της Κομισιόν και της ΕΚΤ να αναμένονται τη Δευτέρα στην Αθήνα, ενώ γίνεται ολοένα και πιο καθαρό ότι με ή χωρίς το μηχανισμό δανεισμού, η λήψη νέων αντιλαϊκών μέτρων είναι δεδομένη.

Σε γραπτή του δήλωση, ο επίτροπος για Οικονομικές και Νομισματικές Υποθέσεις, Ολι Ρεν, επισημαίνει: «Σύμφωνα με τη δήλωση των χωρών - μελών της ευρωζώνης της 11ης Απριλίου 2010 για τη στήριξη της Ελλάδας, οι ελληνικές αρχές ζήτησαν τη διεξαγωγή συζητήσεων με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για ένα πολυετές πρόγραμμα οικονομικών πολιτικών, το οποίο θα μπορεί να υποστηριχθεί με οικονομική βοήθεια από τις χώρες - μέλη της ευρωζώνης και το ΔΝΤ στην περίπτωση που οι ελληνικές αρχές αποφασίσουν να αιτηθούν μια τέτοια βοήθεια».

Τη Δευτέρα θα βρίσκεται στην Αθήνα το κλιμάκιο του ΔΝΤ «για να ξεκινήσει διαβουλεύσεις με τις ελληνικές αρχές για τις πολιτικές που θα μπορούσαν να αποτελέσουν τη βάση για οικονομική βοήθεια από το Ταμείο, στο πλαίσιο ενός πολυετούς προγράμματος, σε περίπτωση που οι Αρχές αποφασίσουν να ζητήσουν τέτοια βοήθεια», σημειώνει σε ανακοίνωσή του ο γενικός διευθυντής του ΔΝΤ, Ντομινίκ Στρος-Καν.

Οπως διευκρίνισε η διευθύντρια Εξωτερικών Σχέσεων του ΔΝΤ, Καρολάιν Ατκινσον, το κλιμάκιο του ΔΝΤ θα βρίσκεται σε στενή επαφή με την Κομισιόν και την ΕΚΤ, θα αποσαφηνίσει το ύψος του δανείου που πιθανώς να χρειασθεί η Ελλάδα, καθώς και τις πολιτικές που ενδεχομένως να εφαρμοσθούν για την αντιμετώπιση της οικονομικής κατάστασης. Στο πλαίσιο αυτό, εξήγησε ότι η Ελλάδα μπορεί να αντλήσει το 300% της συνεισφοράς της, δηλαδή περίπου 3 δισεκατομμύρια ευρώ, με επιτόκιο 2,26%, ενώ το όποιο επιπλέον ποσό θα το λάβει με επιτόκιο 3,26%.

Ακόμα, τόνισε πως έχει σημασία να υπάρξει πλήρης εικόνα της κατάστασης που έχει διαμορφωθεί και τι είδους μέτρα θα χρειασθούν στην πορεία, αλλά υποστήριξε ότι προς το παρόν το ΔΝΤ δεν είναι σε θέση να μιλήσει για συγκεκριμένο ποσό ή για χρονοδιαγράμματα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ήδη έχουν ξεκινήσει οι διαδικασίες έγκρισης των δανείων προς την Ελλάδα στα κράτη - μέλη, με τους βουλευτές της Ολλανδίας να υπερψηφίζουν χτες τη συμμετοχή της χώρας στο μηχανισμό δανεισμού της Ελλάδας - της αναλογεί δάνειο ύψους 1,8 δισ. ευρώ - ενώ θα χρειαστεί και επίσημη έγκριση από τη Βουλή, όταν ενεργοποιηθεί ο μηχανισμός.

Μιλώντας χτες το πρωί σε συνέδριο του Κέντρου Ευρωπαϊκής Πολιτικής στις Βρυξέλλες, ο Ο. Ρεν υποστήριξε πως τα μέτρα που εφαρμόζονται στο δημόσιο τομέα πρέπει να προωθηθούν και στον ιδιωτικό τομέα. Ισχυρίστηκε πως η δημοσιονομική κρίση στην ΕΕ δεν αποκλείεται να οδηγήσει σε αποπληθωρισμό ολόκληρη την Ευρωζώνη, εάν οι χώρες που αντιμετωπίζουν οξύ πρόβλημα δεν προβούν σε μεγάλες μεταρρυθμίσεις.

Ακόμα, υπογράμμισε ότι δεν αρκεί χώρες όπως η Ελλάδα να μειώσουν τα δημοσιονομικά τους ελλείμματα στα επόμενα χρόνια, αν δεν κάνουν μεταρρυθμίσεις στην ευρύτερη οικονομία, όπως το άνοιγμα της αγοράς εργασίας, ο μεγαλύτερος ανταγωνισμός μεταξύ επιχειρήσεων και η κατάρτιση εξειδικευμένων θέσεων εργασίας.

Στο πνεύμα της ισχυροποίησης της οικονομικής διακυβέρνησης σε επίπεδο ΕΕ και Eurogroup, ο πρόεδρος του Eurogroup Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, χαρακτήρισε «αξιόπιστο» το μηχανισμό και σημείωσε: «Για το μέλλον, θα πρέπει να δημιουργήσουμε έναν ευρωπαϊκό μηχανισμό χωρίς να επιτρέπουμε σε κάποιες χώρες - μέλη να χαλαρώσουν και να μην ισοσκελίσουν τους προϋπολογισμούς τους».

Η υπουργός Οικονομικών της Ισπανίας, Ελενα Σαλγάδο, επισήμανε χτες ότι ένας αυξανόμενος αριθμός χωρών της ΕΕ κινδυνεύει να αντιμετωπίσει μεγάλα ελλείμματα στους προϋπολογισμούς. Οπως σημείωσε, 20 από τις 27 χώρες της ΕΕ βρίσκονται αντιμέτωπες με τη διαδικασία περί υπερβολικού ελλείμματος και μπορεί να ακολουθήσουν περισσότερες φέτος και έκανε έκκληση για επείγουσα μεταρρύθμιση στο ρυθμιστικό πλαίσιο του χρηματοοικονομικού τομέα για να αποτραπούν «κακές χρήσεις της ισχύος του» και να διατηρηθούν σε «λογικά» επίπεδα τα χρέη. Εκτίμησε τέλος πως το κόστος της βοήθειας των χωρών της ΕΕ προς το χρηματοοικονομικό τομέα κινείται περίπου στο 13% του ΑΕΠ.

Την ίδια στιγμή, οι «Financial Times» υποστηρίζουν ότι η Α. Μέρκελ δε θέλει σε καμία περίπτωση να ενεργοποιηθεί ο μηχανισμός δανειοδότησης πριν από τις 9 Μάη, οπότε και είναι οι εκλογές στο κρατίδιο της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας. Οτι η Γερμανία θα τηρήσει τη δέσμευσή της να στηρίξει την Ελλάδα, υποστηρίζει ο Ολι Ρεν. Ενώ ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ δήλωσε χτες πως δεν υπάρχει ουσιαστική ανησυχία στους ευρωπαϊκούς κύκλους ως προς μια ενδεχόμενη γερμανική προσφυγή στο συνταγματικό δικαστήριο εναντίον της συμφωνίας για το μηχανισμό δανεισμού της ελληνικής οικονομίας.

Την ίδια στιγμή, στο μηνιαίο δελτίο της, η ΕΚΤ εκφράζει τους φόβους της ότι «στην παρούσα φάση, οι παγκόσμιες ανισορροπίες συνεχίζουν να αποτελούν τον βασικό κίνδυνο για την μακροοικονομική και χρηματοοικονομική σταθερότητα (...) Πρέπει να αποφευχθεί μια ανώμαλη προσαρμογή στο μέλλον, καθώς θα έχει μεγάλο κόστος για όλες τις οικονομίες».

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο πολυεκατομμυριούχος επενδυτής Τζορτζ Σόρος, μιλώντας στην εφημερίδα «Corriere della Sera» εγείρει κίνδυνο διάσπασης της Ευρωζώνης και της ίδιας της ΕΕ σε περίπτωση που η Γερμανία δεν υποχωρήσει, αρνηθεί να παίξει το ρόλο που έπαιζε πάντα και να κάνει υποχωρήσεις. «Είναι σημαντικό να καταλάβουμε ότι αν δε γίνουν τα επόμενα βήματα για το ευρώ, αυτό θα διαλυθεί, όπως και η ΕΕ». Οτι ο μηχανισμός δανεισμού «καθιστά ξεκάθαρο αυτό που οι αρχές της ευρωζώνης έχουν πει εδώ και κάποιους μήνες, δηλαδή ότι το σενάριο χρεοκοπίας και εξόδου από την ευρωζώνη, που κάποιοι παράγοντες της αγοράς και παρατηρητές αναφέρουν, είναι απλά παράλογο», υποστήριξε ο Λορέντζο Μπίνι Σμάγκι, μέλος του ΔΣ της ΕΚΤ.

Είναι πάντως χαρακτηριστικό των ανταγωνισμών στο πλαίσιο της ΕΕ ότι οχτώ ευρωπαϊκά οικονομικά ινστιτούτα (5 από τη Γερμανία, δυο από την Αυστρία και ένα από την Ελβετία) εκτιμούν ότι ο μηχανισμός δανεισμού «αντιβαίνει στο πνεύμα της Συνθήκης του Μάαστριχτ» και «σπρώχνουν» προς το ΔΝΤ, τονίζοντας: «Για να εξασφαλίσουμε ότι η νομισματική ένωση δε θα υποστεί περαιτέρω ζημιά (...) είναι κρίσιμο το ΔΝΤ να είναι υπεύθυνο για την επιτήρηση των όρων που θα υπαγορευθούν (...) και για την απόφαση για την απελευθέρωση περαιτέρω κεφαλαίων».

Οσο για την έκδοση ελληνικών ομολόγων σε δολάρια, σε δημοσίευμα της «Wall Street Journal», το οποίο επικαλείται δηλώσεις δυο Ελλήνων αξιωματούχων, σημειώνεται πως η Ελλάδα εξετάζει την πιθανότητα να ακυρώσει την έκδοση ομολόγου σε δολάρια. Συγκεκριμένα, επισημαίνεται πως το γεγονός ότι «δεν υπάρχει μεγάλη ζήτηση στις ΗΠΑ για τα ελληνικά ομόλογα», αναγκάζει την Ελλάδα να «χαμηλώσει τον πήχη» για τα κεφάλαια που μπορεί να αντλήσει, τα οποία φαίνεται να διαμορφώνονται από 1 έως 4 δισ. δολάρια και όχι μεταξύ 5-10 δισ. δολάρια που ήταν ο αρχικός στόχος. Το πρακτορείο «Reuters» ισχυρίζεται ότι «δεν υπάρχει καμία απολύτως αλλαγή στα ελληνικά σχέδια για roadshow στις ΗΠΑ».

Οι αντιθέσεις στο εσωτερικό της ΕΕ καθώς και το γεγονός ότι η καπιταλιστική αγορά δε σηκώνει ρυθμίσεις και δεσμεύσεις, αναδείχτηκαν προχτές στη δημόσια ακρόαση για την κρίση στην Ελλάδα που διοργάνωσε η Επιτροπή Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων του Ευρωκοινοβουλίου. Στην ακρόαση, οι ευρωβουλευτές έθεσαν ερωτήσεις στον επίτροπο Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων, Ολι Ρεν, τον γενικό διευθυντή της Eurostat, Walter Rademacher, τον πρόεδρο της τράπεζας Goldman Sachs Bank USA, Gerald Corrigan και τον Richard Metcalfe, επικεφαλής διεθνούς πολιτικής στο International Swaps and Derivatives Association (Διεθνής Ενωση Swaps και Παραγώγων).

Ο γενικός διευθυντής της Eurostat, Walter Rademacher, εκτίμησε ότι «τα εσκεμμένα σφάλματα στην κοινοποίηση των στοιχείων δε θα εξαφανισθούν», απλά θα μειωθούν, ενώ απαντώντας στο κατά πόσον την περίοδο που έγινε η χρήση παραγώγων από την Ελλάδα ήταν υποχρεωτική η κοινοποίησή τους, επισήμανε πως «οι αλλαγές που έγιναν στο σχετικό κανονισμό το 2000, δεν έκλεισαν το "παραθυράκι" για το είδος παραγώγων που χρησιμοποίησε η Ελλάδα, κάτι που εν τέλει έγινε το 2009». Ακόμα επισήμανε ότι και άλλες χώρες κατέφυγαν στις ίδιες μεθόδους, αναφέροντας μεταξύ άλλων τις Ιταλία, Πολωνία, Βέλγιο και Γερμανία.

Ο Gerald Corrigan, πρόεδρος της Goldman Sachs Bank USA, παρουσίασε τις «θεμελιώδεις αρχές» της διαχείρισης του χρέους, που, όπως είπε, μπορούν να μειώσουν σημαντικά τα προβλήματα χρηματοδότησης των κυβερνήσεων που θα τις ακολουθήσουν. Ο εκπρόσωπος της τράπεζας ισχυρίστηκε πως η Goldman Sachs πιθανόν να επαναλάμβανε «τους χειρισμούς που έγιναν στην Ελλάδα», αν μια χώρα το ζητούσε, αλλά ενδεχομένως με διαφορετικό τρόπο, υπογραμμίζοντας ότι τα κυριότερα προβλήματα προέκυψαν από τον παράγοντα «χρόνος» και όχι από τα ίδια τα χρηματοπιστωτικά προϊόντα.

Ταυτόχρονα, ο Richard Metcalfe, επικεφαλής διεθνούς πολιτικής της Διεθνούς Ενωσης Swaps και Παραγώγων, επέμεινε ιδιαίτερα στην ανάγκη διαφάνειας των μηχανισμών επιτήρησης για τη διασφάλιση της αξιοπιστίας και ακεραιότητας των αγορών παραγώγων. Σχετικά με τη συζήτηση που έχει πυροδοτηθεί σε επίπεδο ΕΕ, για την επιβολή κανόνων στη χρήση των «Credit Default Swaps» (CDS) ή ακόμα και κατάργησής τους, υπογράμμισε ότι δεν πρέπει να απαξιωθούν τα CDS, καθώς «συχνά δίνουν στους μεγάλους επενδυτές την αναγκαία ενθάρρυνση για την αγορά κρατικών ομολόγων».