Γρηγοριάδης Κώστας

Η απάντηση σε όλα τα ερωτήματα είναι αρνητική. Απόλυτα αρνητική. Τα δάνεια που διαπραγματεύεται η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ με ΕΕ και ΔΝΤ αποτελούν μια βραχυπρόθεσμου χαρακτήρα ρύθμιση, με μοναδικό σκοπό να πληρωθούν κανονικά οι γερμανικές, οι γαλλικές, οι αμερικανικές και οι ελληνικές τράπεζες, που εδώ και δεκαετίες θησαυρίζουν από τα δάνεια του Δημοσίου. Μια ρύθμιση που δεν αντιμετωπίζει - πολύ περισσότερο δε λύνει - ούτε ένα από τα γενεσιουργά αίτια, που οδήγησαν και εντείνουν την καπιταλιστική κρίση και στη χώρα μας και μαζί με αυτήν το λεγόμενο δημοσιονομικό πρόβλημα. Αντίθετα, ενεργοποιεί τον φαύλο κύκλο των αντιθέσεων που προκαλούν τις κρίσεις. Επιταχύνει την ανατροφοδοτούμενη αύξηση των δημοσίων ελλειμμάτων και του κρατικού χρέους. Αποτελεί τη βάση για να περάσουν οι προσχεδιασμένες αντιλαϊκές πολιτικές του κεφαλαίου που οδηγούν κατευθείαν στον εξανδραποδισμό των εργαζομένων και ολόκληρου του λαού. Είναι μια καιροσκοπική παρέμβαση, που αποβλέπει στην εξασφάλιση ρευστότητας ΣΗΜΕΡΑ, με τέτοιο, μάλιστα, τρόπο που από τώρα υποθηκεύεται ακόμα μεγαλύτερο κομμάτι του παραγόμενου, από τους εργαζόμενους πλούτου, προκειμένου και τα επόμενα χρόνια να πληρώνονται κανονικά οι τοκοχρεολυτικές δόσεις εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους.

Το πρόβλημα των δημοσιονομικών ελλειμμάτων και του χρέους δεν είναι ένα ζήτημα που αφορά την ελληνική οικονομία. Είναι πρόβλημα συνολικό, αφορά το ίδιο το σύστημα και τις αντιφάσεις του, «πατάει» στη διαχρονική πολιτική εξυπηρέτησης των συμφερόντων της οικονομικής ολιγαρχίας, όπως εξελίχθηκε στην πορεία ανάπτυξης του συστήματος. Στην πραγματικότητα, το πρόβλημα που φαινομενικά έχει η Ελλάδα, είναι πρόβλημα της Γερμανίας και των μονοπωλιακών ενώσεων των ισχυρών κρατών - μελών της ΕΕ, είναι πρόβλημα των σχέσεών τους με τις ΗΠΑ και τα άλλα ανταγωνιστικά κέντρα του ιμπεριαλισμού, είναι πρόβλημα του καπιταλισμού.

Τα στοιχεία αποδεικνύουν ότι όλες, και οι 27 χώρες της ΕΕ, χωρίς καμιά εξαίρεση, το 2009 εμφάνισαν ελλείμματα στους προϋπολογισμούς τους. Επιπλέον, και λόγω της οικονομικής κρίσης, τα ελλείμματα αυτά ακολουθούν μια ανοδική πορεία, από την οποία δεν ξεφεύγει καμιά χώρα. Και μπορεί το έλλειμμα της Ελλάδας να έφτασε πέρσι το 13,6% του ΑΕΠ, ωστόσο και άλλες χώρες έχουν υψηλά ελλείμματα όπως η Ιρλανδία (14,3%), η Μ. Βρετανία (11,5%), η Ισπανία (11,2%), η Πορτογαλία (9%) κ.ο.κ. Ακόμα και η Γερμανία, από χώρα με πλεονασματικούς προϋπολογισμούς στο παρελθόν, έφτασε να έχει επίσημο δημοσιονομικό έλλειμμα της τάξης των 79 δισ. ευρώ (3,3% του ΑΕΠ).

Παράλληλα, τάσεις συνεχούς αύξησης παρουσιάζει και το δημόσιο χρέος των χωρών - μελών. Ειδικά στις 16 χώρες της ζώνης του ευρώ, το δημόσιο χρέος, τα χρωστούμενα δηλαδή στις τράπεζες, μετά από μια τετραετία συνεχούς αύξησης, διαμορφώθηκε το 2009 στα 8,7 τρισεκατομμύρια ευρώ!!! Από αυτήν την άποψη, είναι να γελά κανείς, αλλά αποδεικνύει και άλλου είδους σκοπιμότητες που συνδέονται με τους γενικότερους ανταγωνισμούς, το γεγονός ότι το κρατικό χρέος της Ελλάδας, που ισοδυναμεί με το 3,1% του συνολικού χρέους των χωρών της ζώνης, φέρεται να απειλεί με συντριβή ολόκληρο το σύστημα της ΕΕ.

Για την ιστορία, να θυμίσουμε ότι και στις ΗΠΑ το δημοσιονομικό έλλειμμα αναμένεται φέτος να διαμορφωθεί στα 11% του ΑΕΠ (1,7 τρισ. δολάρια), ενώ το δημόσιο χρέος τους έχει διαμορφωθεί ήδη σε 12,5 τρισεκατομμύρια δολάρια, ποσό που αντιστοιχεί σε 37.000 δολάρια για κάθε πολίτη.

Βέβαια, οι προοπτικές ρύθμισης, ή και η αντιμετώπιση ενός προβλήματος όπως είναι τα ελλείμματα και το δημόσιο χρέος, εξαρτώνται από μια σειρά παραγόντων, κυριότερος των οποίων είναι η θέση και η οικονομική ισχύς της καθεμιάς μέσα στο καπιταλιστικό σύστημα, συνολικά. Εδώ, όμως, παρεμβαίνουν καταλυτικά οι νομοτέλειες που καθορίζονται από την ανισόμετρη ανάπτυξη των καπιταλιστικών χωρών - οικονομιών. Νομοτέλειες που, στην περίπτωση της δικής μας χώρας, δείχνουν με πολύ αποκαλυπτικό τρόπο ότι το σύστημα έχει εξαντλήσει τα όριά του και ότι για να γίνει κατορθωτή η παραπέρα ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων της κοινωνίας, απαιτείται ολοκληρωτική ανατροπή. Το συμπέρασμα δεν είναι μόνο πολιτικό. Το αποδεικνύουν οι ίδιοι οι αριθμοί, οι οποίοι αποκαλύπτουν το πόσο έχουν στενέψει τα περιθώρια, εξαιτίας των εκμεταλλευτικών σχέσεων στους διάφορους κλάδους της παραγωγής και του ταξικού χαρακτήρα με τον οποίο γίνεται η μοιρασιά του παραγόμενου πλούτου. Ας δούμε ορισμένους αριθμούς, που, όχι απλά το επιβεβαιώνουν, αλλά ταυτόχρονα θέτουν επί τάπητος το ουσιαστικό πρόβλημα και αναδεικνύουν την ανάγκη για ανατροπές και μια διαφορετική πορεία της κοινωνίας.

Ο καθένας μας γνωρίζει ότι το 2009 - μια χρονιά που το ΑΕΠ της χώρας διαμορφώθηκε στα 237 δισεκατομμύρια ευρώ - ήταν μια χρονιά κρίσης, που αξιοποιήθηκε από τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, ώστε να σημάνουν την εκκίνηση για τη λυσσαλέα επίθεση ενάντια στους εργαζόμενους της χώρας. Κι όμως, με πολύ πρόχειρους υπολογισμούς, μέσα σ' αυτή τη χρονιά πληρώσαμε:

• 29,1 δισ. ευρώ, σε τράπεζες για την εξόφληση χρεών του Δημοσίου.
• 28 δισ. ευρώ, για το πρόγραμμα στήριξης των τραπεζών.
• 44 δισ. ευρώ, προς ξένους επιχειρηματικούς ομίλους για την κάλυψη του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου (στοιχεία 2008).
• 18,3 δισ. ευρώ, για το δηλωθέν προσωπικό εισόδημα των εμποροβιομηχάνων - εισοδηματιών, πέρα από τα κέρδη των επιχειρήσεών τους.
• 12,3 δισ. ευρώ, σε τράπεζες για την πληρωμή τόκων εξυπηρέτησης του χρέους.
• 14,3 δισ. ευρώ, που ήταν τα επίσημα καθαρά κέρδη 160 επιχειρηματικών ομίλων.
• 7,7 δισ. ευρώ, για επιδοτήσεις επιχειρήσεων μέσω των προγραμμάτων του ΤΕΜΠΜΕ, του «Σχεδίου Στήριξης της Απασχόλησης» και του προγράμματος «επιχειρηματικότητα και ανταγωνιστικότητα».
• 7,2 δισ. ευρώ, για άλλα οικονομικά κίνητρα προς επιχειρηματίες.
• 6,7 δισ. ευρώ, για στρατιωτικές δαπάνες και δαπάνες συντήρησης του κατασταλτικού μηχανισμού.
• 6 δισ. ευρώ, για τις περιβόητες «Συμπράξεις» του Δημοσίου με το ιδιωτικό κεφάλαιο.
• 3 δισ. ευρώ, που ήταν οι βεβαιωμένοι, αλλά απλήρωτοι φόροι (στοιχεία 2008).
• 2,8 δισ. ευρώ, στο όνομα της ενίσχυσης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, ποσά που κατά κύριο λόγο ξεκοκαλίστηκαν από μεγάλες επιχειρήσεις.
• 2,5 δισ. ευρώ, για συνδρομές στην ΕΕ.
• 2,2 δισ. ευρώ, για την πληρωμή των φανερών εξοπλιστικών προγραμμάτων.

Αυτά τα ποσά, αυτά τα 184,1 δισ. ευρώ, δεν είναι ξεροί αριθμοί. Είναι ο ιδρώτας του εργάτη, ο κόπος του αγρότη, τα δωδεκάωρα που «χτυπάει» ο αυτοαπασχολούμενος, είναι ο μόχθος ενός ολόκληρου λαού. Πίσω από τους αριθμούς κρύβονται τα προϊόντα του αγροτικού τομέα, η παραγωγή των ορυχείων, της βιομηχανίας, της ενέργειας, των μεταφορών, είναι τα εισοδήματα και ο πλούτος που παρήγαγε η εργατική τάξη και οι άλλοι εργαζόμενοι, είναι κομμάτι (και τι κομμάτι!) από το ΑΕΠ των 237 δισεκατομμυρίων, που πριν σωθεί ο χρόνος, τουλάχιστον το 77% «πέταξε» για να ενθυλακωθεί, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, στα χρηματοκιβώτια της πλουτοκρατίας. Αυτά τα 184 δισ. είναι πόροι, κεφάλαια, πλούτος που ανήκει στον εργαζόμενο λαό. Κι, όμως, γίνονται φτερό στον άνεμο της πολιτικής που είναι υποταγμένη στην εξυπηρέτηση των συμφερόντων της πλουτοκρατίας. Από κει και πέρα, η κοινωνία ολόκληρη πρέπει να πορευτεί με ό,τι απομένει. Από τα υπόλοιπα, θα βγουν οι μισθοί των εκατομμυρίων εργαζομένων, θα πληρωθούν οι συντάξεις, θα γίνουν οι αναγκαίες δημόσιες δαπάνες κ.ο.κ. Αλλά, βεβαίως, μετά από μια τέτοια αφαίμαξη, σου λένε δεν υπάρχουν λεφτά. Αυτά τα 184 δισ. τα έχουν διαγράψει. Θεωρούν «ένα το κρατούμενο», όχι μόνο ότι δόθηκαν, αλλά και ότι μελλοντικά πρέπει να δίνονται ακόμα περισσότερα.

Εκεί ακριβώς αποβλέπουν οι ...διαπραγματεύσεις που κάνει η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ με ΕΕ και ΔΝΤ. Να αυξηθεί ακόμα περισσότερο το κομμάτι του κοινωνικού πλούτου, που μέσα από διάφορους τρόπους αρπαγής του μεταφέρεται στο μεγάλο, ξένο και ντόπιο, κεφάλαιο. Κι αυτό μπορεί να γίνει μόνο αν συμπιεστεί κι άλλο το μέρος του ΑΕΠ που δεν πάει στην πλουτοκρατία. Να μειωθεί ιδιαίτερα το κομμάτι που αφορά στα λαϊκά εισοδήματα, στις συντάξεις, στις εναπομείνασες δαπάνες για κοινωνική περίθαλψη και ασφάλιση. Για τη λογική τους και τα συμφέροντα της οικονομικής ολιγαρχίας, αυτό είναι μονόδρομος. Εκεί εδράζονται οι αξιώσεις για ακόμα πιο σκληρά μέτρα λιτότητας σε βάρος των εργαζομένων που προβάλλουν οι διάφοροι εκπρόσωποι των φορέων της ολιγαρχίας. Από τη συνειδητοποίηση ότι για να ανακάμψει το κεφάλαιο από την κρίση χρειάζεται ακόμα περισσότερο αίμα, πηγάζει και το θράσος μιας σειράς απολογητών - υπαλληλίσκων του συστήματος, που τους τελευταίους μήνες μας βομβαρδίζουν από τα Μέσα Ενημέρωσης των μεγαλοεπιχειρηματιών ότι τα μέτρα είναι δήθεν «αναγκαία και αναπόφευκτα».

Η άποψη των κομμουνιστών κινείται σε εντελώς διαφορετική κατεύθυνση. Είναι ξεκάθαρη και σαφής. Οι εργαζόμενοι και τα λαϊκά στρώματα συνολικά, δεν έχουν την παραμικρή ευθύνη για τα δημοσιονομικά ελλείμματα και για την οικονομική κρίση. Με αυτήν την έννοια, δεν έχουν την παραμικρή υποχρέωση να διαπραγματευτούν με τους άρπαγες του κοινωνικού πλούτου οποιοδήποτε μέτρο σε βάρος τους. Ισα - ίσα, μοναδικός στόχος και όραμά τους πρέπει να είναι η πλήρης ανατροπή αυτής της κατάστασης, η απαλλαγή της κοινωνίας από την παρουσία τους. Η πρόταση του ΚΚΕ είναι άκρως επίκαιρη και απόλυτα ρεαλιστική. Ακόμα και αν την προσεγγίσουμε με εντελώς πρακτικό τρόπο, βλέπουμε ότι αυτό που προτείνει το ΚΚΕ, είναι να σταματήσουμε την κλοπή του υπάρχοντος πλούτου της κοινωνίας από εκείνους που ζουν παρασιτικά σε βάρος των εργαζομένων και να τον αυξήσουμε ακόμα περισσότερο, στοχεύοντας στην ολόπλευρη ικανοποίηση των αναγκών ολόκληρου του λαού.