Ποτέ δεν ξέρεις τι ακριβώς θα βρεθεί στην πλώρη σου. Για παράδειγμα, είναι κάτι πράματα μικρά, που φαντάζουν ασήμαντα. Μέχρι που ανοίγεις το κουτί και βγαίνει έξω ο κόσμος όλος. Ενας άλλος κόσμος. Το πάθαμε με μια κούκλα. Που στην πρώτη ματιά φαντάζει άψυχη. Κι όμως. Αυτή η κούκλα του Νίκου Ακίλογλου έχει κατακτήσει και δικαίως μια σημαντική θέση στην ιστορία της Εθνικής Αντίστασης. Οχι μόνο γιατί σκόρπιζε το γέλιο που «εκείνη τη μαύρη εποχή, ήταν σπάνιο» - όπως τονίζει ο ίδιος ο Ν. Ακίλογλου - αλλά κυρίως γιατί κρατούσε ζωντανό τον αγώνα για ελευθερία και ανεξαρτησία. Με ιστορίες για τις μάχες του ΕΛΑΣ και «στραπάτσα» των Γερμανών, με τραγούδια, που η κούκλα μοιραζόταν μαζί με μικρούς και μεγάλους, όπως: «Θα γίνου καπετάνιος / θα φτιάξου ουμάδα / και αμέσως η Ελλάδα / θα λευθερωθεί...», ή «Εχουμε τα φτερά τ' αετού / του λιονταριού τη χάρη / τη γρηγοράδα τ' αλαφιού / και την ορμή του Αρη».

Το κουκλοθέατρο στον αγώνα της Αντίστασης είναι άμεσα ταυτισμένο με τον Ν. Ακίλογλου. Με τον κουκλοθίασό του, που ήταν ενταγμένος στο κομμάτι «ψυχαγωγία» της ΕΠΟΝ, πήγαινε, πολλές φορές περπατώντας, σε χωριά της ελεύθερης Ελλάδας για να παρουσιάσει μια τέχνη, μαζί και παιχνίδι, σε παιδιά και σε αντάρτες. Για να «βοηθήσουμε κι εμείς, με αυτή την τέχνη, στην υπόθεση του έθνους», σημειώνει ο ίδιος στο «Ρ» και μας εξηγεί το σύνθημα της ομάδας: «Η γραφίδα του καλλιτέχνη να ακολουθεί τη φορά της σφαίρας του αντάρτη».

Η αποδοχή του θιάσου του Ν. Ακίλογλου κατοχυρώθηκε με ένα... συσσίτιο.

«Αρχές Αυγούστου του 1943, τραβήξαμε έξι άτομα, με τα πόδια, για το Καρπενήσι. Φτάσαμε στις 15 Αυγούστου. Οταν έμαθαν πως ήρθε ο κουκλοθίασος, τους φάνηκε λίγο περίεργο και μάλιστα, για την ιστορία που λένε, δε μας χορήγησαν συσσίτιο. Παίξαμε σ' έναν παιδικό σταθμό για τα αετόπουλα, που είχε οργανώσει η ΕΠΟΝ, τον οποίο και διαμορφώσαμε κατάλληλα... Είναι απόλαυση να παρακολουθείς τα παιδιά. Δίνουν τη γνώμη τους στις ερωτήσεις των κουκλών και παίρνουν μέρος πολλές φορές μόνα τους, με τέτοια ζωντάνια που σε καταπλήσσει. Η παράσταση φαίνεται ότι άρεσε και με το παραπάνω, γιατί την άλλη μέρα κιόλας χορηγήθηκε συσσίτιο στο θίασό μας... Αυτό το τονίζω, γιατί μπορεί εμείς να βρισκόμαστε στην ελεύθερη Ελλάδα, όμως στην υπόλοιπη χώρα υπήρχε κατοχή και τα τρόφιμα ήταν δύσκολο να βρεθούν. Σιτίζεται μόνο όποιος προσφέρει θετική δουλιά στον αγώνα», υπογραμμίζει ο Ν. Ακίλογλου.

Η αγάπη για το κουκλοθέατρο και το πάθος για τον αγώνα της Εθνικής Αντίστασης είναι διάχυτα στο λόγο του Ν. Ακίλογλου. Ακόμα και σήμερα ξαναθυμάται πολλές φορές την κούκλα του, κι αυτή «όταν τη φοράω στα χέρια μου, με κοιτάζει στα μάτια σα να μου λέει πως, αν και είναι άψυχη, έπαιξε το ρόλο της, χαρίζοντας στις δύσκολες στιγμές της σκλαβιάς λίγη ζωντανή χαρά».

Τις κούκλες τις γνώρισε το 1934, μόλις είχε αποφοιτήσει από την «Παπαστράτειο Δημόσια Επαγγελματική Σχολή Παιγνιδιών και Διακοσμητικής». Εκεί, όμως, που έμαθε πολλά, κυρίως για την κατασκευή της κούκλας, ήταν το μαραγκούδικο. Το πρωί δούλευα σαν μαραγκός και το βράδυ πήγαινα στο σχολείο. Οταν ζητούσα χαρτζιλίκι, το αφεντικό μου 'δινε μια σφαλιάρα. Επειδή, όμως, ήθελα, σαν παιδί, να έχω το χαρτζιλίκι μου, έφτιαξα μόνος μου ένα κασελάκι και τις Κυριακές, μαζί με άλλους φίλους μου, βάφαμε παπούτσια. Ημουν περίπου 9 με 10 χρονών, λουστράκι».

Ακολούθησε ο θίασος «Ζωντανές κούκλες του Ζαππείου», όπου έμεινε δύο καλοκαίρια και ασχολήθηκε κυρίως με τις μαριονέτες. Με την κήρυξη του ελληνοϊταλικού πολέμου ο Ν. Ακίλογλου επιστρατεύτηκε στο μέτωπο. Γυρνώντας, ο θίασος είχε διαλυθεί, βρήκε μόνο μια κούκλα. «Την κράτησα στο χέρι μου και της μιλούσα. "Γαρίδα, τι λες; Μπορείς να μας πεις μια ιστορία;"». Ο καπετάν Γαρίδας, μαζί με τον μπαρμπα-Γιώργο, τον Χάνο, τον Χιτλερίνη και τον Μισελίνη, ήταν και οι τέσσερις κούκλες- ήρωες που κυριάρχησαν στις παραστάσεις στους αντάρτες.

Τη γνωριμία του θιάσου με την ανταρτοσύνη περιγράφει ο Ν. Ακίλογλου στο βιβλίο του «ΕΑΜ - ΕΛΑΣ - ΕΠΟΝ 1940-1945. Το κουκλοθέατρο στον αγώνα της αντίστασης»:

«Πηγαίνοντας προς το Καρπενήσι, ο κουκλοθίασος αντάμωσε, λίγο έξω από τα Χάσια, τις πρώτες αντάρτικες ομάδες. Οταν ξεκινήσαμε, μαζί μας ήταν κι ένας παπάς. Τον βλέπουμε να μπαίνει σε μια φτωχοκαλύβα και να βγαίνει με τα φισεκλίκια χιαστί. Το βράδυ μπαίνουμε στο χωριό Πύλη. Ανταμώνουμε με τις αντάρτικες ομάδες του καπετάν Νικήτα. Ολοι τους με γένια. Πλησιάζω έναν και ρωτώ αν είναι παπάς κι αυτός. Βάζουν τα γέλια. Κι έτσι μαθαίνω πως ένα από τα γνωρίσματα της ανταρτοσύνης είναι και τα γένια. Χτυπάει η σάλπιγγα για συσσίτιο βραδινό. Εξω από το μεγάλο καφενείο βράζει το καζάνι. Ολα μου φαίνονται σαν όνειρο. Παίρνουμε το πρώτο συσσίτιο από λεύτερο καζάνι και ακούμε τα πρώτα τραγούδια. Ανοίγω το γυλιό (ατομικός στρατιωτικός σάκος) και βγάζω τις κούκλες για να προσθέσουμε κι εμείς λίγη χαρά σε όλη αυτή τη σκηνή. Το κέντρο φωτίζεται με λάμπες πετρελαίου. Στο αντίκρισμα των κουκλών γίνεται πανζουρλισμός. Ενας αντάρτης φορά στον Γαρίδα τον σκούφο του και το σήμα του ΕΛΑΣ, παίρνει και στα χέρια δυο κούκλες και αρχίζει αυτός την παράσταση πάνω από τον πάγκο του καφετζή, ανάμεσα από τα μπουκάλια και τα ποτήρια. Τ' αστεία του και τα πειράγματά του είναι τόσο όμορφα που μας ενθουσιάζουν όλους».

Από κει, από το Καρπενήσι δηλαδή, ο κουκλοθίασος ξεκίνησε περιοδεία για τα χωριά της Λαμίας, τον Τυμφρηστό, Αϊ-Γιώργη, Λευκάδα, Μακρακώμη, Σπερχειάδα, Υπάτη, Κόμα και αλλού. Ακολουθούν παραστάσεις στ' Αγραφα, στα Σάλωνα, στο Γαλαξίδι, στις Θέρμες. Σε κάθε χωριό η ανταπόκριση του κόσμου ήταν ενθουσιώδης. Ο κουκλοθίασος έπλαθε ιστορίες με βάση πραγματικά γεγονότα. Μάθαινε και τα παιδιά να φτιάχνουν κούκλες, να τις ζωγραφίζουν και να παίζουν, σκαρώνοντας ιστορίες από τον τόπο τους ή την καθημερινότητα.

Σήμερα, άραγε, τι ιστορίες θα έλεγε ο κουκλοθίασος; «Στις μέρες μας υπάρχουν πολλά πολιτικά προβλήματα. Υπάρχει το πρόβλημα της Παλαιστίνης, της ανεργίας, η προσπάθεια να μας πνίξουν το ίδιο μας το γέλιο. Οι σημερινές μεγάλες δυνάμεις μπροστά στους Γερμανούς είναι καθηγητές», υπογραμμίζει ο Ν. Ακίλογλου. Και προτρέπει: «Μη φοβόσαστε, κανένας δεν πίστευε τότε ότι ο Γερμανός θα λύγιζε, θα έσβηνε».

Ο Ν. Ακίλογλου ζωγράφιζε κιόλας. Τα έργα του όσο και οι κούκλες έχουν παρουσιαστεί σε εκθέσεις, με πρόσφατη αυτή στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αμαρουσίου το φθινόπωρο.