Τα μέτρα που αποφασίστηκαν στο πρόσφατο Γιούρογκρουπ για την Ισπανία είναι μέτρα διαχείρισης και όχι αντιμετώπισης της κρίσης που βαθαίνει, όπως επιβεβαιώνει η περιδίνηση στην οποία έχει μπει η ισπανική οικονομία. Στο κόστος δανεισμού, που εκτοξεύτηκε σε ιστορικά υψηλά τη Δευτέρα, με επιτόκια 7,44%, προστίθενται τα «κανόνια» που χτυπάνε η μια μετά την άλλη οι διοικητικές περιφέρειες της Ισπανίας, αδυνατώντας να διαχειριστούν τα μεγάλα χρέη τους.

Μετά τη Βαλένθια και η αυτόνομη περιφέρεια της Μούρθια ανακοίνωσε ότι θα ζητήσει οικονομική βοήθεια «περίπου 200 με 300 εκατομμύρια ευρώ» από το νέο δημόσιο ταμείο που έχει συστήσει η ισπανική κυβέρνηση, με διαθέσιμα 18 δισ. ευρώ, για τη διοχέτευση ρευστότητας στις αυτόνομες περιοχές με προβλήματα χρηματοδότησης. Η Μούρθια αναμένεται να υποβάλει επισήμως το αίτημα το Σεπτέμβρη.

Ολα αυτά, στο φόντο της κρίσης που βαθαίνει στη χώρα. Σύμφωνα με στοιχεία για το δεύτερο τρίμηνο του 2012, το ΑΕΠ μειώθηκε κατά 0,4%, μετά από συρρίκνωση 0,3% τα δύο προηγούμενα τρίμηνα. Μέσα σ' αυτό το κλίμα, η Μαδρίτη αναζητά βοήθεια από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία όμως, διά του προέδρου της Μ. Ντράγκι επαναλαμβάνει πως «η αρμοδιότητά μας δεν είναι η επίλυση των οικονομικών προβλημάτων χωρών, αλλά η διασφάλιση της νομισματικής σταθερότητας».

Τα πράγματα δεν είναι καλύτερα για το σύνολο της Ευρωζώνης, όπου η βαθιά καπιταλιστική κρίση, σε συνδυασμό με το αυξανόμενο δημόσιο χρέος, οξύνουν τις δυσκολίες στην αστική διαχείριση και μεγαλώνουν τους ανταγωνισμούς. Το μέσο κρατικό χρέος στα κράτη - μέλη της Ζώνης του Ευρώ αυξήθηκε στο 88,2% του ΑΕΠ στο τέλος του πρώτου τριμήνου 2012 , από 86,2% του ΑΕΠ στο τέλος του πρώτου τριμήνου 2011. Συγκεκριμένα, το κρατικό χρέος στην Ευρωζώνη ανήλθε στα 8,32 τρισ. ευρώ, έναντι 7,9 τρισ. ευρώ, ένα χρόνο νωρίτερα.

Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιοποίησε χτες η Eurostat, στην ΕΕ των «27» το κρατικό χρέος αυξήθηκε στο 83,4% του ΑΕΠ από 80,4% του ΑΕΠ στο τέλος του πρώτου τριμήνου 2011. Ανήλθε στα 10,59 τρισ. ευρώ, έναντι 9,9 τρισ. ευρώ στο πρώτο τρίμηνο 2011. Σε σύγκριση με το τέταρτο τρίμηνο του 2011, στο τέλος του πρώτου τριμήνου 21 κράτη - μέλη της ΕΕ σημείωσαν αύξηση του χρέους τους προς το ΑΕΠ, και σε μόλις έξι κατεγράφη μείωση. Οι μεγαλύτερες αυξήσεις καταγράφηκαν στην Λιθουανία (+4% ), Πορτογαλία (+3,8%), Ισπανία (+3,7%) και το Βέλγιο (+3,6%) και οι μεγαλύτερες μειώσεις στην Ελλάδα (-33%, λόγω του PSI), σε Ουγγαρία (-1,8%) και Δανία (-1,5%).

Σε σύγκριση με το πρώτο τρίμηνο του 2011, 23 κράτη - μέλη σημείωσαν αύξηση του χρέους τους προς το ΑΕΠ στο τέλος του πρώτου τριμήνου του 2012, και 4 μείωση. Οι μεγαλύτερες αυξήσεις καταγράφηκαν στην Πορτογαλία (17,2%), στην Κύπρο (11%) και την Ιρλανδία (+8,2%), και οι μεγαλύτερες μειώσεις στην Ελλάδα (-20%) και την Ουγγαρία (-4,1%). Σε απόλυτα νούμερα το δημόσιο χρέος της Ελλάδας μειώθηκε από τα 341,1 δισ. ευρώ στο πρώτο τρίμηνο του 2011 στα 280,4 δισ. ευρώ στο πρώτο τρίμηνο του 2012, λόγω της αναδιάρθρωσης. Ως ποσοστό του ΑΕΠ υποχώρησε στο 132,4% του ΑΕΠ στα τέλη Μαρτίου 2012, από 165,3% στα τέλη Δεκεμβρίου 2011.

Σε ό,τι αφορά τη διαχείριση της κρίσης στην Ελλάδα, κυβερνητικοί κύκλοι από το Βερολίνο διέρρεαν ότι η Α. Μέρκελ δεν πρόκειται να προωθήσει τρίτο πακέτο για τη στήριξη της ελληνικής οικονομίας και ότι απορρίπτει το ενδεχόμενο επιμήκυνσης στο πρόγραμμα της αντιλαϊκής δημοσιονομικής προσαρμογής. Αξιωματούχος της γερμανικής κυβέρνησης δήλωσε στη «Sueddeutsche Zeitung» πως «είναι αδιανόητο η Γερμανίδα καγκελάριος να εμφανιστεί ξανά στο γερμανικό Κοινοβούλιο για να ζητήσει τρίτο πακέτο για την Ελλάδα».

Σε περίπτωση που στην Ελλάδα δινόταν περισσότερος χρόνος, αυτό θα είχε σαν αποτέλεσμα επιπλέον χρηματοδότηση σε διψήφιο αριθμό δισ. προς την Αθήνα, σύμφωνα με τα γερμανικά ΜΜΕ, που αντανακλούν σε μεγάλο βαθμό τις κλιμακούμενες αντιθέσεις ανάμεσα στα κράτη - μέλη της ΕΕ για τον επιμερισμό της ζημιάς από την κρίση. «Η Ελλάδα χρειάζεται επιπλέον 50 δισ. ευρώ και έτσι γίνεται πιο πιθανό το ενδεχόμενο χρεοκοπίας», υποστηρίζει η εφημερίδα.

Κλιμακώνοντας τις πιέσεις και τους εκβιασμούς προς τον ελληνικό λαό να αποδεχτεί τις νέες περικοπές και τα μέτρα, το γερμανικό περιοδικό Der Spiegel ισχυρίζεται σε δημοσίευμά του ότι «το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο άφησε να εννοηθεί προς την ηγεσία της ΕΕ πως δεν θα συμμετάσχει σε περαιτέρω βοήθεια προς την Ελλάδα» και υποστηρίζει ότι «η Ελλάδα θα μπορούσε να χρεοκοπήσει το Σεπτέμβριο».

«Εάν η χώρα λάβει περισσότερο χρόνο για να εκπληρώσει τους στόχους της, αυτό θα συνεπάγεται, βάσει των εκτιμήσεων της τρόικας, επιπλέον βοήθεια μεταξύ 10 και 50 δισεκατομμυρίων ευρώ», προβλέπει το περιοδικό και προσθέτει ότι «πολλές κυβερνήσεις της Ευρωζώνης δεν είναι πλέον διατεθειμένες να επωμιστούν νέα βάρη της Ελλάδας, ενώ χώρες όπως η Ολλανδία και η Φινλανδία έχουν συνδέσει τη δική τους βοήθεια με την συμμετοχή του ΔΝΤ». Σε αυτό το πλαίσιο, συνεχίζει το δημοσίευμα, «ο κίνδυνος εξόδου της Ελλάδας από την Ευρωζώνη κρίνεται πλέον στις χώρες της Ευρωζώνης ως διαχειρίσιμος».

Στο ίδιο πνεύμα, ο Γερμανός υπουργός Οικονομίας Φ. Ρέσλερ δήλωσε στο δημόσιο κανάλι ARD ότι δεν αναμένει από την Ελλάδα να εκπληρώσει τις δεσμεύσεις της, και αυτό σημαίνει ότι δεν θα λάβει άλλα χρήματα. «Είμαι περισσότερο από σκεπτικιστής. Αν η Ελλάδα δεν εκπληρώσει αυτά που πρέπει, δεν μπορεί να υπάρξουν άλλες δόσεις» είπε, προσθέτοντας ότι το ενδεχόμενο η Ελλάδα να εγκαταλείψει το ευρώ «δεν είναι πια τρομακτικό».

Από την πλευρά της, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δήλωσε την Κυριακή πως δεν έχει ενημερωθεί για υποτιθέμενα σχέδια του ΔΝΤ να σταματήσει τη βοήθεια προς την Ελλάδα, συμπληρώνοντας με νόημα ότι «ούτως ή άλλως, η συνεισφορά του Ταμείου στο δεύτερο πακέτο στήριξης της Ελλάδας είναι σχετικά μικρή». Κύκλοι του ΔΝΤ είχαν νωρίτερα χαρακτηρίσει το δημοσίευμα του γερμανικού περιοδικού ως «ανοησίες», επισημαίνοντας, πάντως, ότι η Ελλάδα έχει εξαντλήσει όλα τα περιθώρια δανεισμού. Εκπρόσωπος της Κομισιόν είπε ακόμα ότι «η συζήτηση για την εκταμίευση της επόμενης δόσης (σ.σ. για την Ελλάδα) θα διεξαχθεί στο κοντινό μέλλον, αν και είναι απίθανο να γίνει πριν από τον Σεπτέμβριο».

Ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Γκ. Βεστερβέλε, σε συνέντευξή του που δημοσιεύτηκε το Σάββατο στη γερμανική εφημερίδα «Bild», απέρριψε κάθε ενδεχόμενο αναδιαπραγμάτευσης του ελληνικού προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής, δείχνοντας ότι στο φόντο της κρίσης που βαθαίνει, στενεύουν κι άλλο τα περιθώρια της αστικής διαχείρισης. Είπε μεταξύ άλλων: «Βλέπω ότι στην Ελλάδα επιθυμούν αναδιαπραγμάτευση των πραγμάτων και ότι ουσιαστικά θέτουν υπό αμφισβήτηση τις υποχρεώσεις για μεταρρυθμίσεις στη χώρα. Το λέω απλά: Αυτό δεν γίνεται. Είναι ένας Ρουβίκωνας τον οποίο δεν πρόκειται να διαβούμε».

Ζητώντας επί της ουσίας εφαρμογή διά πυρός και σιδήρου των βάρβαρων μέτρων, ο Γερμανός υπουργός κάλεσε τη συγκυβέρνηση να μη λέει απλώς ότι θέλει να παραμείνει στην Ευρωζώνη, «αλλά να ενεργήσει με μια σαφή πολιτική μεταρρυθμίσεων και να σεβαστεί τις δεσμεύσεις της». Με τον ίδιο στόχο και εναλλάσσοντας το καρότο με το μαστίγιο, ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, Β. Σόιμπλε, σε συνέντευξή του στη γαλλική εφημερίδα «Le Figaro», δήλωσε ότι «η προσπάθεια του Σαμαρά είναι ηράκλεια» και πως «δεν υπάρχει δρόμος για να παρακαμφθούν αυτές οι προσπάθειες».

Ενδεικτική των αντιθέσεων που μεγαλώνουν εντός της Ευρωζώνης είναι και η στάση της Φινλανδίας. Τα ενέχυρα που της δίνονται ως εγγύηση, για να συμμετέχει στα προγράμματα δανειοδότησης άλλων χωρών, αυξάνονται κάθε φορά που ένα κράτος - μέλος δανείζεται περισσότερα από το μηχανισμό στήριξης. Η υπουργός Οικονομικών της Φινλανδίας Γ. Ουρπιλάινεν σε συνέντευξη που δημοσιεύεται στο «Der Spiegel», σημειώνει ότι στην περίπτωση της Ελλάδας η Φινλανδία έχει πάρει ως ενέχυρο «ομόλογα χωρών με ρευστότητα, όπως η Γερμανία, αξίας 900 εκατ. ευρώ» και προσθέτει ότι «κάθε φορά που οι Ελληνες ζητούν περισσότερα χρήματα, το ενέχυρό μας αυξάνεται».

Σε ό,τι αφορά την περίπτωση της Ισπανίας, η Ουρπιλάινεν σημειώνει ότι η Φινλανδία θα λάβει εγγυήσεις ύψους 770 εκατ. ευρώ, εάν η Μαδρίτη ζητήσει βοήθεια 100 δισ. ευρώ. Το ποσό αυτό αντιστοιχεί στο 40% της φινλανδικής συμμετοχής.

Στο μεταξύ, στην Κύπρο βρίσκεται από χτες η τρόικα, με τον υπουργό Οικονομικών να διευκρινίζει ότι η κυβέρνηση δεν θέτει «κόκκινες γραμμές», καθώς στις πρώτες συναντήσεις θα γίνει διαβούλευση και όχι διαπραγμάτευση, η οποία θα ακολουθήσει σε μεταγενέστερο στάδιο. Η άφιξη της τρόικας στην Κύπρο συμπίπτει χρονικά με τη μετάβαση στη Μόσχα τεχνοκρατών του κυπριακού υπουργείου Οικονομικών, προκειμένου να συζητήσουν το αίτημα της Λευκωσίας για παροχή ρωσικού δανείου.