Πέμπτη 24 Γενάρη 2013
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 24
ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ
ΓΚΡΙΓΚΟΡΙ ΚΟΖΙΝΤΣΕΦ
Βασιλιάς Ληρ

Θεωρείται από τις πιο σημαντικές κινηματογραφικές βερσιόν του έργου του Σαίξπηρ και από τις πιο αξιόλογες ταινίες του Γκριγκόρι Κόζιντσεφ. Δύο προγενέστερες ταινίες του Σοβιετικού σκηνοθέτη, «Ο ΔΟΝ ΚΙΧΩΤΗΣ» από το 1957 (μεταφορά στον κινηματογράφο του κλασικού έργου του Θερβάντες με τον Νικολάι Τσερκάσοφ στον ομώνυμο ρόλο) και ο «ΑΜΛΕΤ» από το 1962 (ταινία που πρόσφατα είδαμε σε επανέκδοση με τον Ινοκέντι Σμοκτουνόφσκι στο ρόλο του πρίγκιπα της Δανιμαρκίας), μαζί με την τελευταία του, ο «ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΛΗΡ» από το 1971 (από σήμερα σε επανέκδοση στις αίθουσες) συνθέτουν μια κλασική τριλογία που διακρίνεται για τη βαθιά της πίστη στις αρχές του ουμανισμού, της δικαιοσύνης και στην ασυμβίβαστη σύγκρουση με το μισανθρωπισμό.

Η μαγευτικής απλότητας και βάθους σοβιετική εκδοχή του σαιξπηρικού, γερασμένου και χολερικού βασιλιά της Βρετάνης Ληρ, που μοιράζει το βασίλειό του στις δύο κόρες που τον κολακεύουν, αποκληρώνοντας την τρίτη, Κορντέλια, που δεν ξέρει να ψεύδεται, χαρακτηρίζεται από έντονη θεατρικότητα. Το 1941, μάλιστα, σκηνοθέτησε το ίδιο σαιξπηρικό δράμα στο θέατρο. Σημειωτέον ότι ο Κόζιντσεφ είχε ατόφιο θεατρικό παρελθόν ως μέλος - ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του '20 - του μοντερνιστικού πρωτοποριακού κινήματος «Εκκεντρικού» που στηριζόταν στις θεωρίες και τις μεθόδους του Μέγιερχολντ και του Αϊζενστάιν.

Το 1922 συμμετείχε στη συγγραφή του «Εκκεντρικού Μανιφέστου», ενώ υπήρξε από τα ιδρυτικά μέλη της «Φάμπρικας του Εκκεντρικού Ηθοποιού», που γύριζε πρωτοποριακές κινηματογραφικές ταινίες που χαρακτηρίζονταν από εκκεντρικότητα και είχαν περιορισμένη αντήχηση στο ευρύτερο κοινό εξαιτίας των φορμαλιστικών τους πειραματισμών. Από την ταινία «Η Νέα Βαβυλώνα» ο Κόζιντσεφ στρέφεται σε θέματα κοινωνικού προσανατολισμού.

Ο Κόζιντσεφ συνθέτει το δράμα του με ηθοποιούς από τις χώρες της Βαλτικής επικεντρώνοντας στα λαξευτά χαρακτηριστικά τους και το μαγνητικό τους βλέμμα.

Για το ρόλο του Ληρ συνάντησε δυσκολία στην επιλογή ηθοποιού, στο τέλος όμως επέλεξε τον Εσθονό ηθοποιό Γιούρι Γιέρβετ. Ο Κόζιντσεφ αναφέρει στο ημερολόγιό του: «Ημουν γεμάτος θαυμασμό για τον τρόπο που περπατούσε ο Γιέρβετ. Κινιόταν προς τα εμπρός με ένα είδος αδέξιας επισημότητας, με βηματισμό μεγαλειώδη... Ο Γιέρβετ έχει σώμα νευρώδες με τεράστια χέρια αγρότη. Είναι ακριβώς όπως όλοι οι άλλοι, αλλά και πρώτος μεταξύ άλλων».

Ο «ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΛΗΡ» διαθέτει πληθώρα σκηνές που χαράσσονται στη μνήμη, από τη μεγαλειώδη είσοδο του Ληρ στο εισαγωγικό μέρος της ταινίας, μέχρι το λασπώδες πεδίο μάχης του τέλους και το όραμα που κατατρέχει τον σαλεμένο πατέρα που λικνίζει τη νεκρή του κόρη. Εικόνες που γίνονται πιο δυνατές με τη μουσική του Σοστακόβιτς, «στην οποία μπορώ να ακούσω ένα άγριο μίσος για τη σκληρότητα, τη λατρεία της δύναμης και την καταπίεση της δικαιοσύνης... μια ατρόμητη καλοσύνη, με απειλητική ποιότητα», όπως έγραψε ο Κόζιντσεφ.

Ο σκηνοθέτης Πίτερ Μπρουκ έγραψε κάποτε στον Κόζιντσεφ: «Θυμάμαι στον "ΑΜΛΕΤ" σας και στον "ΒΑΣΙΛΙΑ ΛΗΡ" σας, την αναζήτηση της αλήθειας για την κατάσταση του ανθρώπου και την επιθυμία σας να μιλήσετε μέσα από την τέχνη σας για ένα και μόνο θέμα: Για την ανθρωπότητα. Τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο».

Παίζουν: Γιούρι Γιέρβετ, Ελζα Ρατζίνα, Γκαλίνα Βόλτζεκ, Βαλεντίνα Σεντρίκοβα, κ.ά.

Παραγωγή: Σοβιετική Ενωση (1971).


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ