«Η ιδιωτικοποίηση φέρνει κέρδη για τους μετόχους και κεφάλαια για επενδύσεις, εξυγιαίνει τα οικονομικά των τηλεπικοινωνιακών εταιριών, τους δίνει πνοή και αισιοδοξία κλπ κλπ.» Ομως, η «Deutsche Telecom» ανακοίνωσε για πρώτη φορά στην ιστορία της ζημιές. Η «British Telecom» και η «Telecom Italia» ξεπουλούν ακίνητά τους για να μειώσουν τα τεράστια χρέη τους. Και η ισπανική «Telefonica», τώρα τελευταία δεν αισθάνεται και τόσο καλά...

Τα φληναφήματα που επαναλαμβάνουν μονότονα οι κυβερνώντες, επηρεάζουν οπωσδήποτε μεγάλο κομμάτι όσων τους ακούν. Ομως, δεν παύουν να είναι παραμύθια. Οι ιδιωτικοποιήσεις τους μπορεί να φέρνουν κέρδη στο κεφάλαιο, συμβάλλοντας στη συγκεντροποίησή του, αλλά υπόκεινται και στους νόμους του ανταγωνισμού και της κρίσης. Με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ποιότητα των προϊόντων και υπηρεσιών που προσφέρουν, τις χιλιάδες εργαζομένων που απολύουν και τις διαρκώς αυξανόμενες τιμές που επιβάλλουν, για να «ρεφάρουν» τη χασούρα.

Ετσι, μετά το πέρασμά τους σε ιδιώτες, παραδοσιακές, μεγάλες, ευρωπαϊκές εταιρίες του κλάδου, που οι κυβερνήσεις συνηθίζουν να παρουσιάζουν ως πρότυπα και παρακαλούν να έρθουν για να εξαγοράσουν κομμάτι του ΟΤΕ, χαντακώνονται. Με την κατάσταση ορισμένων από αυτούς τους άλλοτε κολοσσούς θα ασχοληθούμε σήμερα.

Και πρέπει να πούμε πως αφού από κρατική ιδιοκτησία πέρασαν στο ιδιωτικό κεφάλαιο, όταν βρεθούν στο μέσο μιας κρίσης -όπως σήμερα διεθνώς ο κλάδος των τηλεπικοινωνιών- τα τρωκτικά που ροκανίζουν τον άλλοτε δημόσιο πλούτο, τρέχουν να εγκαταλείψουν το καράβι, αποσύροντας παράλληλα τα όποια κεφάλαιά τους ή ξεπουλώντας κομμάτια της επιχείρησης για να εξασφαλίσουν τα κέρδη τους. Δε βρίσκεται πλέον από πίσω -όχι απλά ως μέτοχος αλλά και ως στρατηγική- το δημόσιο, που έσπευδε να στηρίξει ποικιλότροπα έναν -έστω στο δοσμένο, καπιταλιστικό σύστημα- οργανισμό κοινής ωφέλειας.

Κατ' αρχάς να παρουσιάσουμε συνοπτικά τι συμβαίνει στην Ευρωπαϊκή Ενωση αναφορικά με τις ιδιωτικοποιήσεις (προηγούμενα εξολοκλήρου) κρατικών τηλεπικοινωνιακών οργανισμών:

• Στην Αυστρία το 75% των μετοχών παραμένει στο κράτος. Το σχετικό θεσμικό πλαίσιο επιτρέπει την παραπέρα μείωση του κρατικού ελέγχου, μέχρι και πλήρους ιδιωτικοποίησης.
• Στο Βέλγιο το κράτος κατέχει το 50% συν μία μετοχή και ελέγχει τον Οργανισμό.
• Στη Φινλανδία, το κράτος κατέχει το 53,5% της «Sonera». Το κοινοβούλιο έχει εξουσιοδοτήσει την κυβέρνηση να κρατήσει υπό δημόσιο έλεγχο μίνιμουμ 34% του μετοχικού κεφαλαίου.
• Στη Γαλλία το κράτος κατέχει το 62% της «France Telecom». Ο νόμος προβλέπει ότι μπορεί να μετοχοποιηθεί και πάνω από το 51%.
• Στη Γερμανία το κράτος κατέχει το 65% της «Deutsche Telecom», με προοπτική τα επόμενα ένα - δύο χρόνια να μειωθεί.
• Στο Λουξεμβούργο είναι 100% κρατική επιχείρηση.
• Στη Σουηδία η «Telia» είναι 100% κρατική.
• Στην Ολλανδία το 44% της KPN ελέγχεται από το κράτος. Ασκούνται πιέσεις για συρρίκνωση του ποσοστού και πλήρη ιδιωτικοποίηση.
• Στην Πορτογαλία το ποσοστό περιορίζεται σε 10,5%. Το κράτος διατηρεί περιορισμένο δικαίωμα αρνησικυρίας (βέτο).

• Σε έναν από τους φαύλους κύκλους της «ελεύθερης αγοράς», τηλεπικοινωνιακές επιχειρήσεις εισάγουν θυγατρικές τους στις χρηματιστηριακές αγορές. Ετσι, προσπαθούν - μεταξύ άλλων - να ισοσκελίσουν απώλειες που είχε το δικό τους «χαρτί» στις ίδιες χρηματιστηριακές αγορές

  Στην Ιταλία η κρατική παρουσία περιορίζεται σε 5,7%. Το δημόσιο έχει δικαίωμα αρνησικυρίας σε αποφάσεις που θεωρεί κρίσιμες για τα κρατικά συμφέροντα.
• Στην Ισπανία, η «Telefonica» είναι 100% ιδιωτική, αλλά μέχρι το 2007 το κράτος έχει μια «χρυσή μετοχή» και δικαίωμα αρνησικυρίας σε σημαντικά ζητήματα. Για παράδειγμα, το άσκησε πρόσφατα όταν αρνήθηκε να επιτρέψει στην επιχείρηση να συνάψει στρατηγική συμμαχία με την KPN.
• Ιδιωτικοποιημένες 100% είναι και οι εταιρίες σε Βρετανία, Δανία και Ιρλανδία.