Κυριακή 1 Απρίλη 2001
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 6
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
ΤΟ ΑΠΟΛΥΤΟ ΡΟΔΟ
Χαίρε Δέσποινα

Στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Ερασιτεχνικού Θεάτρου στην Καρδίτσα ένα από τα τιμώμενα πρόσωπα είναι και η Δέσποινα Μπεμπεδέλη. Δίχως να το καταλάβω και λόγω των ημερών, πέρασα στην κατάσταση των εγκωμίων.

Χαίρε, Δέσποινα, γιατί εκφράζεις με την παρουσία σου τη μεγαλύτερη αδελφότητα από καταβολής κόσμου, αυτή των ηθοποιών, που είναι τόσο αρχαία όσο το παιχνίδι. Ετσι, εμείς οι θεατές μπορούμε να κρυβόμαστε στο σκοτάδι, ενώ εσύ παίρνεις την ευθύνη, τιμώντας το εντόπιο φως.

Χαίρε, Δέσποινα, γιατί από τα οκτώ σου μέχρι και τα δεκαπέντε σου χρόνια, κάθε Μεγάλη Βδομάδα, έψελνες στην εκκλησία της Αγίας Παρασκευής στη Νέα Σμύρνη το «Σε υμνούμεν...», όπως και το «Ασπιλε...», «Αμόλυντε...», «Αφθορε...», «Αχραντε...». Και χωρίς να το καταλάβεις υπηρετούσες και υπηρετείς το Λόγο και μόνο αυτόν, όπως ακριβώς τον περιγράφει ο Αγιος Μάξιμος ο Ομολογητής: «Επειδή ήταν Λόγος, δεν ήταν ούτε υπάκουος ούτε ανυπάκουος: Αυτά είναι γνωρίσματα των υποταχτικών κι εξαρτημένων από άλλους - το ένα των πιο πρόθυμων, το άλλο των άξιων για τιμωρία. Και σαν δούλος στη μορφή, συγκαταβαίνει στους ομοίους του ως δούλους και παίρνει την ξένη μορφή, παίρνοντας στον εαυτό του ολόκληρον εμένα με τα γνωρίσματά μου, για να δαπανήσει στον εαυτό του το χειρότερο στοιχείο, όπως η φωτιά το κερί ή όπως τον υδρατμό ο ήλιος, και να μεταλάβω εγώ χάρη στην ένωση αυτή το δικό του στοιχείο. Για τούτο τιμά έμπρακτα την υπακοή και τη δοκιμάζει με τα παθήματά του. Γιατί δε φθάνει η διάθεση, όπως και σ' εμάς, αν δεν περάσομε μέσα από τις πράξεις. Το έργο είναι απόδειξη της διάθεσης. Δεν είναι άσχημο να υποθέσει κανένας και το άλλο, ότι δηλαδή δοκιμάζει την υπακοή μας, και με τα παθήματά του μετρά όλα τα δικά μας, με φιλάνθρωπη τέχνη, ώστε να μπορεί να νιώσει τα δικά μας με βάση τα δικά του και να ρυθμίσει την απαιτητικότητα και τη συγχωρητικότητά του λογαριάζοντας μαζί με το πάθος και την ασθένειά μας».

Χαίρε, Δέσποινα, όταν χάνεσαι μέσα στους ρόλους σου, όπως ακριβώς ορίζει η τέχνη σου και όχι όπως ο καθένας νομίζει ότι ορίζει το ρόλο. Γιατί συνέρχεσαι μόνο για να ετοιμάσεις τον επόμενο ρόλο σου: Τώρα την Εκάβη, αφού έχεις περάσει από την Ανδρομάχη, την Αγαύη και την Ιοκάστη, την Αννετώ στην «Αυλή των θαυμάτων», τη Γρούσα στον «Κύκλο με την κιμωλία», την Αννα Φίρλινγκ στη «Μάνα Κουράγιο», την Ελισάβετ στη «Μαρία Στιούαρτ», την Μπερνάντα Αλμπα, τη Μωντ στο «Χάρολντ και Μωντ».

Χαίρε, Δέσποινα, όταν μιλάς για τις δυσκολίες της τραγωδίας: «Αυτές οι μορφές οι τραγικές δεν είναι σ' εμάς πρόσωπα οικεία, πρόσωπα της διπλανής πόρτας. Είναι μορφές αιώνιες, αρχέτυπα. Προσπαθώ λοιπόν να βυθιστώ μέσα στο κείμενο σαν άσκηση για να κινητοποιήσω στο έπακρο τη διαίσθησή μου, ώστε να μπορέσει να φτάσει μέσω της υποβολής στην υπέρβαση. Σκεφτείτε ότι οι τραγικοί ήρωες έχουν να κάνουν πάντα με το Θεό και την ενόραση. Βλέπω στην Εκάβη, τώρα που τη μελετώ, την κατακόρυφη πτώση από την απόλυτη εξουσία, τη δύναμη, την ευδαιμονία, στο καθόλου. Και είναι καταπληκτικό πώς ο ποιητής δομεί το κείμενο στο στόμα αυτής της βασίλισσας, μ' έναν τρόπο που υπαγορεύει στον ηθοποιό πώς να παίζει το ρόλο. Πού το στηρίζω αυτό; Της έρχονται τα αλλεπάλληλα δεινά, η καταστροφή της Τροίας, η εξορία, η προσφυγιά, οι θάνατοι των παιδιών της - αυτός ο ακραίος πόνος ο αβάσταχτος. Βλέπει κανείς ότι ο Ευριπίδης την οδηγεί στο στοχασμό, στο διαλογισμό, για να αντέξει, γιατί η διαίσθησή της της λέει ότι θα υποφέρει κι άλλα».

Χαίρε, Δέσποινα, γιατί, όταν μας κοιτάς στο πρόσωπο, μας θυμίζεις ακριβώς σε ποιο σημείο βρισκόμαστε, την επίπληξη του Γκουίντο Καβαλκάντι: «Εγώ έρχομαι σ' εσένα ατέλειωτες φορές την ημέρα. Και σε βρίσκω να σκέφτεσαι πολύ ταπεινά».

Χαίρε, για να μπορούμε να χαιρόμαστε κι εμείς.


Του Γιώργου ΚΑΚΟΥΛΙΔΗ


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ