Πέμπτη 1 Αυγούστου 2013
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 18
ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ
ΛΟΥΙ ΜΑΛ
Ασανσέρ για δολοφόνους

Χωρίς ρυτίδες μετά από 55 χρόνια η πρώτη ταινία του Λουί Μαλ πλησιάζει την τελειότητα. Με μια τρελή κομψότητα, τοποθετείται στο σημείο τομής του γαλλικού ποιοτικού σινεμά και του σινεμά του «νέου κύματος». Το μακιαβελικό της σενάριο είναι εύρωστη κατασκευή μέγιστης πρωτοτυπίας, με ασυνήθεις ανατροπές, χωρίς νεκρούς χρόνους, με σπάνια ειρωνεία, σπάνια εξυπνάδα και σπανιότατη φινέτσα και εγγράφεται στο είδος του αστυνομικού νουάρ. Στο εσωτερικό του μύθου διασταυρώνονται ιστορίες πολλών χαρακτήρων η μοίρα των οποίων, αργότερα, θα συνδεθεί αναγκαστικά με το φόνο. Η τραγωδία εκτυλίσσεται και γύρω από το κέντρο, με τρόπο άψογο, ενώ τα αποστάγματα αγωνίας σερβίρονται σε σωστές δόσεις. Οι εικόνες όπως και το καστ, εξαίρετες... Μια ταινία φτιαγμένη από μαιτρ!

Ο Ζυλιέν Ταβερνιέ δολοφονεί ψυχρά το αφεντικό του, ερωτευμένος όπως είναι με την Φλοράνς, τη γυναίκα του αφεντικού και ερωμένη του. Μετά το έγκλημα πάθους ανακαλύπτει ότι άφησε κάποια ένδειξη στον τόπο του εγκλήματος κι επιστρέφει στο γραφείο του αφεντικού με το ασανσέρ. Ωστόσο φευ, εκεί μέσα μπλοκάρεται για ένα ολόκληρο σαββατοκύριακο, ενώ η ανίδεη Φλοράνς περιπλανιέται και τον ψάχνει στους δρόμους του νυχτερινού Παρισιού. Η ταινία του Λουί Μαλ είναι φόρος τιμής στο λαμπρό (αμερικάνικο) φιλμ νουάρ. Από την πρώτη ως την τελευταία στιγμή μάς κρατά σε αγωνία, ιχνογραφώντας πολλές παράλληλες ιστορίες χωρίς ποτέ να κάνει το θεατή να βαριέται ή να χάνεται αλλά τον μπάζει στο παιχνίδι και βιώνει αδιάκοπη απόλαυση. Κάποιοι ισχυρίζονται ότι το φιλμ γέρασε κατά τι, μετά τόσα χρόνια ζωής κι ότι αυτό γίνεται αισθητό από τον τρόπο εκφοράς του λόγου, τυπικός ήχος για τις αρχές του νέου κύματος...

Η ταινία αστυνομική, ή ακριβέστερα filmnoir, με μέτρο και μαεστρία η παρθενική ταινία του 25χρονου τότε σκηνοθέτη Λουί Μαλ. Αλήθεια, πόσοι σημερινοί «σκηνοθέτες» είναι σε θέση να φτιάξουν ένα τόσο «κινηματογραφικό» φιλμ; Ο Μαλ ξεκίνησε την καριέρα του στο σινεμά σαν βοηθός σκηνοθέτης το 1956, όταν συνεργάστηκε με τον Ζακ Κουστώ στο πολυβραβευμένο ντοκιμαντέρ του ερευνητή «Ο ΣΙΩΠΗΛΟΣ ΚΟΣΜΟΣ». Την ίδια χρονιά, συνεργάζεται και με τον μέγιστο Ρομπέρ Μπρεσόν στην εκπληκτική του ταινία «ΕΝΑΣ ΚΑΤΑΔΙΚΑΣΜΕΝΟΣ ΣΕ ΘΑΝΑΤΟ ΔΡΑΠΕΤΕΥΣΕ». Το απολύτως προσωπικό ντεμπούτο του Μαλ, το «ΑΣΑΝΣΕΡ ΓΙΑ ΔΟΛΟΦΟΝΟΥΣ» του 1958 φαντάζει σαν λαμπρή άσκηση. Η ιστορία αρθρώνεται σιγά - σιγά και με γοητευτικό τρόπο έρχονται στην επιφάνεια και σωρεύονται απίστευτα αστάθμητοι παράγοντες, κακοτυχίες αλλά και παρεξηγήσεις. Ολα ανακύπτουν σχεδόν χιουμοριστικά...

Ο Λουί Μαλ είναι ένας ιδιαίτερα εκλεκτικός κινηματογραφιστής και οι καταβολές που σφραγίζουν την προσωπικότητά του, ως άσωτου υιού της υψηλής μπουρζουαζίας, διαπερνούν πάντα τις ταινίες του. Ο Μαλ διαθέτει αμίμητη οπτική, βουτηγμένη στο χιούμορ και την ειρωνεία για το περιβάλλον από το οποίο προέρχεται, ενώ στο φόντο διακρίνεται κάποιος αμοραλισμός που το καθιστά πολύ προσφιλές. Στο «ΑΣΑΝΣΕΡ ΓΙΑ ΔΟΛΟΦΟΝΟΥΣ» αυτό το στοιχείο αποκρυσταλλώνεται κυρίως μέσα από το ρόλο της Ζαν Μορό. Η ταινία έχει μια εγγενή ομορφιά και προσφέρει αφειδώς μια ευρεία γκάμα συστατικών της κινηματογραφόφιλης απόλαυσης. Η τρομπέτα του Μάιλς Ντέιβις αγκυροβολεί αρμονικά τόσο στην ίντριγκα της ταινίας όσο και στις σκηνές που έχουν απουσία δράσης, στις περιγραφικές και τις ψυχολογικές σκηνές... Σε κάθε περίπτωση της υψηλής αισθητικής εικόνες από το ασπρόμαυρο Παρίσι της νύχτας ή τις εκφράσεις της θεϊκής Ζαν Μορό. Πρόκειται για ένα μουσικό αριστούργημα εντός του πλαισίου ενός κινηματογραφικού αριστουργήματος... Ισως μια από τις καλύτερες γαλλικές ταινίες όλων των εποχών.

Παρούσες και οι, εν εξελίξει, μελλοντικές βεντέτες του γαλλικού σινεμά, σε δευτερεύοντες ρόλους. Επικεφαλής ο χαρισματικότατος Λίνο Βεντούρα στο ρόλο του αστυνομικού επιθεωρητή, μετά ο Ζαν Κλοντ Μπριαλί... Η ταινία ακολουθεί τους κώδικες του φιλμ νουάρ, αλλά όχι μόνο... μέσα της υπάρχει και το χιτσκοκικό στοιχείο, ο Μαλ εξάλλου έχει ομολογήσει ότι εμπνεύστηκε από τον «μαιτρ της σουσπάνς». Αλλες σκηνές, πάλι, παραπέμπουν στον Μπρεσόν... Η ταινία στο σύνολό της αναγγέλλει κάποιες όψεις του επικείμενου «νέου κύματος» (Nouvelle Vague), στον τρόπο αφήγησης της ιστορίας και στο μοντάζ. Η διαφορά είναι ότι στον Λουί Μαλ η διαδικασία δεν καθίσταται στοιχείο επίδειξης. Η ίντριγκα είναι εντυπωσιακά καλαίσθητη, την καταλαβαίνουμε αλλά και την εικάζουμε κομμάτι το κομμάτι. Είναι από τις λίγες - σπάνιες μάλλον - φορές που ο θεατής δεν αντιμετωπίζεται σαν χαζός. Ο πρωταγωνιστής Μορίς Ρονέ - στο απόγειο της δόξας του - παρότι γειτνιάζει με αυτό που ονομάζουμε «λευκό χαρακτήρα» λόγω του αυτοελέγχου που δείχνει με αποτέλεσμα την έλλειψη εκδήλωσης από πλευράς του συγκινήσεων, προκαλεί την εμπάθειά μας και την αγανάκτησή μας με τη συμπεριφορά των δύο νεαρών που κλέβουν το αυτοκίνητό του. Η ταινία δεν τελειώνει με χάπι εντ, ούτε με μοραλιστικές νουθεσίες, ούτε ακόμη με αποκαλύψεις. Η λύση είναι δίκαιη και πράγματι προκαλεί ευχαρίστηση. Το «ΑΣΑΝΣΕΡ ΓΙΑ ΔΟΛΟΦΟΝΟΥΣ» θέλει συγκέντρωση, ώστε να δρέψει ο θεατής την καλλιτεχνική της πεμπτουσία...

Παίζουν: Μορίς Ρονέ, Ζαν Μορό, Λίνο Βεντούρα, Κλοντ Μπριαλί, κ.ά.

Παραγωγή: ΓΑΛΛΙΑ (1958)


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ