Ο σκηνοθέτης και σεναριογράφος Κούγκλερ δένει μαζί μικρές σκηνές και φτιάχνει ένα σύνθετο πορτρέτο ενός ιδιότροπου Οσκαρ που προσπαθεί να βάλει τη ζωή του στο σωστό δρόμο. Ουδόλως ενδιαφέρει αν το θύμα όντως ήταν ή δεν ήταν όπως περιγράφεται, μια που πρόκειται για ταινία μυθοπλασίας βασισμένη σε πραγματικά γεγονότα. Ομως, δεν θα έπρεπε αυτή η απλοϊκή επιλογή του σκηνοθέτη να μας οδηγήσει σε συναισθηματική χειραγώγηση μόνο και μόνο γιατί ο ήρωας ήταν καλό παιδί.

Η αμερικανική αυτή «φυλετική» τραγωδία προστίθεται σε χιλιάδες παρόμοιες και αποκαλύπτει ότι «το καζάνι σιγοβράζει» σε έναν τόπο που κυοφορεί αναταραχές. Η καθημερινότητα διαγράφει τροχιά έκρηξης, φορτισμένη από την ταξική ανισότητα της κοινωνίας, τις φυλετικές διακρίσεις, τις θρησκευτικές αιρέσεις κάθε λογής κι απόχρωσης. Οι συγκρούσεις λες και είναι έτοιμες να ξεσπάσουν από στιγμή σε στιγμή και, στην κυριολεξία, από την ελαχιστότατη αφορμή. Η πλειοψηφία των λευκών και των πλούσιων φροντίζει να αναπαράγει σενάρια καταστροφής που κάνει το φυλετικό φόβο να μεγαλώνει. Η υπόθεση Ρόντνεϊ Κινγκ στο Σίμι Βάλεϊ απέδειξε ότι υπάρχουν άνθρωποι στην Καλιφόρνια που θεωρούν ότι το καθήκον της αστυνομίας για την αποκατάσταση της τάξης ισούται με την προστασία των λευκών από τους μαύρους. «Μισούν τους λευκούς. Αυτό είναι!», ανέφερε κάπου μια ηλικιωμένη λευκή, προσθέτοντας ότι κάθε φορά που αντικρίζει έναν μαύρο στη γειτονιά της, την καταλαμβάνει παρανοϊκή υστερία... Η ίδια υστερία που κατέλαβε τους αστυνομικούς που βλέπουμε στην ταινία... Στις ΗΠΑ υπάρχουν πολλά Σίμι Βάλεϊ. Ερευνα της εποχής των ταραχών του Λος Αντζελες έδειξε ότι περισσότεροι από τους μισούς μη μαύρους κατοίκους της χώρας θεωρούν ότι οι αφροαμερικανοί είναι λιγότερο έξυπνοι από τους λευκούς. Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, το 78% των ερωτηθέντων είχαν την πεποίθηση ότι οι μαύροι προτιμούν να ζουν από τα κοινωνικά επιδόματα. Η άποψη λοιπόν της πλειοψηφίας καταγράφεται ευκρινώς: Οι αφροαμερικανοί συνιστούν βάρος για τις ΗΠΑ τόσο πνευματικό όσο κοινωνικό και οικονομικό. Η συγκεκριμένη άποψη εισάγει με τη σειρά της ανατριχιαστικές προοπτικές για τον μαύρο πληθυσμό όταν το μεγαλύτερο τμήμα των συμπατριωτών τους, των λευκών, τους αντιμετωπίζει σαν βάρος.

Τίποτα θεαματικό δεν υφίσταται στην προσέγγιση του Κούγκλερ. Ούτε και η ταινία του είναι φανταχτερή και πρωτότυπη. Πρόκειται για ένα προσεκτικής παρατήρησης πορτρέτο των «μεσαίων» και φτωχών στρωμάτων των πληθυσμών - σε χειρότερη θέση από τους ταξικά αντίστοιχους λευκούς γιατί είναι μετανάστες ή μαύροι - και την οξεία αίσθηση της αδικίας που διέπει τους έγχρωμους αδικημένους πληθυσμούς, που με τη σειρά τους απαντούν και αυτοί ρατσιστικά. Η θέση του δημιουργού της ταινίας δείχνει να ταλαντεύεται ανάμεσα στις θέσεις που πρέσβευε ο γοητευτικός μαύρος ηθοποιός Μπιλ Κόσμπι ως γιατρός Χάξταμπλ σε δημοφιλέστατο τηλεοπτικό σίριαλ - που προβαλλόταν κάποια (πολλά) χρόνια πριν - και οι ταινίες του σκηνοθέτη Σπάικ Λι. Ο γιατρός Χάξταμπλ συνιστά σύμβολο του ονείρου των λευκών, για έναν μαύρο πληθυσμό οικονομικά αυτοδύναμο, που να αντιγράφει αναντίρρητα και να ευθυγραμμίζεται πλήρως με τον «καπιταλιστικό» τρόπο ζωής. Στην ταινία «Ο ΠΥΡΕΤΟΣ ΤΗΣ ΖΟΥΓΚΛΑΣ», ο Σπάικ Λι αντιπαραθέτει μια σιωπηλή πολεμική στον ειδυλλιακό οικογενειακό πυρήνα του Κόσμπι. Ο μαύρος ήρωας στην ταινία του Λι εγκαταλείπει τη σύζυγο και την κόρη του για μια λευκή γυναίκα. Ομως, δεν περνά πολύς καιρός κι η σχέση τους καταρρέει κάτω από το βάρος των προκαταλήψεων που τους περιβάλλουν. Κατά τη ροή της αφήγησης ο Λι αποκαλύπτει το ψέμα για το αμερικάνικο «χωνευτήρι».

Ο Κόσμπι και ο Λι εκπροσωπούσαν διαφορετικές τάσεις του κινήματος των δικαιωμάτων του πολίτη. Πίσω από τον Κόσμπι βρίσκεται ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ που ονειρευόταν «πέρα από το ρατσισμό», οραματιζόμενος μια φιλελεύθερη γη της επαγγελίας. Ο Λι έχει αφετηρία τον Μάλκομ Χ και τους Μαύρους Πάνθηρες, που αντιλαμβάνονται το ρατσισμό σαν συστατικό στοιχείο της φύσης του αμερικανικού καπιταλισμού. Πάλευαν διαφυλάσσοντας την ιδιαιτερότητά τους και ορθώνοντας το στρατευμένο τους ανάστημα, με την πεποίθηση ότι το κυρίαρχο σύστημα πρέπει να καταλυθεί και να αντικατασταθεί από κάποιο «άλλο», προϋπόθεση για να μπορέσουν μαύροι και λευκοί να ζήσουν μαζί.

Κι όπως συνέβη με την περίπτωση του μαύρου Ρόντνεϊ Κινγκ το 1992 - όταν η αθωωτική απόφαση του δικαστηρίου για τους τέσσερις αστυνομικούς που τον «σκότωσαν» κυριολεκτικά στο ξύλο όταν βρέθηκε να οδηγεί πιωμένος, προκάλεσε τις πολυήμερες, αιματηρές ταραχές στην ευρύτερη περιοχή - έτσι και η δολοφονία του Γκραντ γρήγορα πήρε διαστάσεις πολιτικού γεγονότος. Να τη δείτε!

Παίζουν: Μάικλ Τζόρνταν, Μελόνι Ντίαζ, Αριάνα Νιλ, Αννα Ο' Ρέιλι, Οκτάβια Σπένσερ, κ.ά.

Παραγωγή: ΗΠΑ (2013)