Η συζήτηση γίνεται στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής και αφορά το νομοσχέδιο που προβλέπει την «ανωτατοποίηση» των ΤΕΙ. Οι εισηγητές των κομμάτων παίρνουν το λόγο και κάνουν τις παρατηρήσεις τους. Ο εισηγητής της πλειοψηφίας χαρακτηρίζει το νομοσχέδιο ως προσπάθεια της κυβέρνησης να εκσυγχρονίσει την ανώτατη εκπαίδευση της χώρας και να την εντάξει στο πλαίσιο του αντίστοιχου ενιαίου ευρωπαϊκού χώρου και το βρίσκει τέλειο. Και αν όχι τέλειο, τουλάχιστον αναγκαστικά αποδεκτό, γιατί διαμορφώνει τα εκπαιδευτικά μας «πράγματα» με βάση τις θεωρητικές αρχές, όπως έχουν διατυπωθεί από τη «Διακήρυξη της Μπολόνια» και, φυσικά, τα εμπλουτίζει με τα στοιχεία εκείνα που τους εξασφαλίζουν τις δυνατότητες της «αναγνωσιμότητας», της «συγκρισιμότητας» και της «ανταγωνιστικότητας», που αποτελούν και τις βασικές αρχές της «διακήρυξης». Βέβαια, αυτό δεν το ισχυρίστηκε καθαρά ο εισηγητής, αλλά όποιος έχει διαβάσει προσεκτικά το νομοσχέδιο, καταλαβαίνει πολύ εύκολα πως όλη η προσπάθεια της κυβέρνησης, όπως αυτή εκδηλώνεται με το νομοσχέδιο που συζητιέται αυτές τις μέρες στη Βουλή, έχει μια και μόνη κατεύθυνση, αυτή που οδηγεί στην εξίσωση των τριετών σπουδών των ΤΕΙ με τις τετραετείς και πενταετείς των ΑΕΙ. Κι αυτό ακριβώς είναι το μοντέλο της Μπολόνια: ανώτατες σπουδές που δε θεμελιώνονται σε μια πλήρη θεωρητική και υψηλού επιπέδου επιστημονική κατάρτιση, που μόνο μέσα από ένα εκσυγχρονισμένο πρόγραμμα, στηριγμένο στο χρόνο μπορεί να προκύψει, αλλά σπουδές «ευέλικτες» που θα προσανατολίζονται στις ανάγκες της αγοράς και μόνο σ' αυτές θα πρέπει να αντιστοιχούν. Το νομοσχέδιο, λοιπόν, δε στηρίζεται σε μια καθαρά εκπαιδευτική αντίληψη, αλλά σε μια πολιτική. Σε μια αντίληψη, δηλαδή, που προσανατολισμένη αναγκαστικά στην κυρίαρχη άποψη υποταγής των εθνικών «πραγμάτων» στην ευρωπαϊκή πραγματικότητα, προωθεί ως κυρίαρχο σχήμα της ανώτατης εκπαίδευσης τις σπουδές τριετούς διάρκειας. Το μυστικό, επομένως, δεν υπάρχει «εκεί ψηλά στον Ιλισό», που τραγουδούσε κάποτε η Ελλάδα, αλλά στη μυθοποιημένη «ανωτατοποίηση» των ΤΕΙ.

Ο εισηγητής της ΝΔ, βέβαια, για άλλους λόγους που ούτε με την Μπολόνια έχουν σχέση ούτε και με τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της Ανώτατης Εκπαίδευσής μας, σχολίασε με αυστηρό τρόπο τα τρωτά και τα κενά του νομοσχεδίου και γενικά όλης της κυβερνητικής πολιτικής στο χώρο της εκπαίδευσης και δήλωσε ότι θα καταψηφίσει το νομοσχέδιο, γιατί δε συμφωνεί με αυτό. Με το σημερινό σημείωμά μου όμως δε σκοπεύω να σχολιάσω ό,τι γενικά ειπώθηκε στην Επιτροπή που συζητά το νομοσχέδιο. Κάπου αλλού θέλω να καταλήξω και σ' αυτό θέλω να περιορίσω το συμπέρασμά μου, που βγήκε από τη συζήτηση της περασμένης Τετάρτης. Κι αυτό το «κάπου αλλού» αφορά το ότι οι νεοφιλελεύθερες αντιλήψεις αναγκάζουν την κυβέρνηση να βλέπει τις συμπεριφορές και τις αποφάσεις της όχι με βάση το πόσο αυτές απηχούν την αλήθεια και την πραγματικότητα και ευνοούν ή όχι το λαό της χώρας μας, αλλά με βάση το πόσο αυτές (συμπεριφορές και αποφάσεις) απηχούν τις πολιτικές της αντιλήψεις.

Ετσι λοιπόν, όταν πήρα το λόγο να αναπτύξω τις θέσεις του ΚΚΕ στη συζήτηση, μια από τις βασικές μου παρατηρήσεις ήτανε σχετική με την ασάφεια που χαρακτηρίζει όλες τις διατυπώσεις του νομοσχεδίου. Και η ασάφεια μέσα σε ένα νομικό κείμενο δεν αποτελεί «φιλολογικό» μειονέκτημα, αλλά «λειτουργικό». Κι αυτό σημαίνει πως ένας ασαφής νόμος εκτίθεται στην περιπέτεια της «ερμηνείας» και δεν υποβοηθά την απρόσκοπτη εφαρμογή του. Κι όμως ο υπουργός, που γνωρίζω καλά πως είναι ένας πολύ καλός φιλόλογος, όχι μόνο δεν επιχειρηματολόγησε, για να απορρίψει τους δικούς μου ισχυρισμούς, αλλά αντίθετα, με ύφος που δεν επέτρεπε καμιά αντίρρηση, υπογράμμισε τη σαφήνεια και την καθαρότητα των περιγραφών του νομοσχεδίου. Και το δικό μου συμπέρασμα ήταν πως αυτή η στάση του υπουργού αποκάλυψε, το πρωί της προηγούμενης Τετάρτης, μέσα στην αίθουσα όπου η συζήτηση αφορούσε το «μετέωρο βήμα» της ανώτατης εκπαίδευσής μας στο σύνορο μεταξύ της «εθνικής μας ανάγνωσης» και της διακήρυξης της Μπολόνια, πως η εκτίμηση της «σαφήνειας», γενικώς, εξαρτάται από την πολιτική βούληση και όχι από τη «φιλολογική». Ετσι δεν είναι, κύριε Πέτρο Ευθυμίου;