Τη συζήτηση και την αντιπαράθεση γύρω από τις αμβλώσεις τροφοδότησε η πρόσφατη απόρριψη από το Ευρωκοινοβούλιο της έκθεσης Πορτογαλίδας ευρωβουλευτή, με θέμα τα αναπαραγωγικά δικαιώματα των γυναικών. Το κείμενο της έκθεσης εγκρίθηκε από την Επιτροπή για τα Δικαιώματα των Γυναικών και την Ισότητα των Φύλων του Ευρωκοινοβουλίου, στην οποία πλειοψηφούν οι δυνάμεις της σοσιαλδημοκρατίας και του οπορτουνισμού. Στη συνέχεια, όμως, «μπλοκαρίστηκε» στην Ολομέλεια, από την πλειοψηφία των κεντροδεξιών και φιλελεύθερων ευρωβουλευτών. Οι δυνάμεις αυτές, και με τη στήριξη ακροδεξιών ευρωβουλευτών, εξέφρασαν ισχυρές αντιρρήσεις στο ζήτημα των εκτρώσεων, στο οποίο επέλεξαν να επικεντρώσουν αν και το κείμενο της έκθεσης αφορούσε όλο το φάσμα των παροχών και υπηρεσιών που άπτονται της αναπαραγωγικής υγείας. Το κείμενο που τελικά υιοθετήθηκε από την Ολομέλεια προβλέπει πως οι κυβερνήσεις των κρατών - μελών είναι οι μόνες αρμόδιες να αποφασίσουν για το ζήτημα της άμβλωσης, να επιτρέπουν δηλαδή ή να απαγορεύουν την πραγματοποίησή της.

Σήμερα ήδη υπάρχουν τρία κράτη - μέλη της ΕΕ, η Πολωνία, η Ιρλανδία και η Μάλτα, στα οποία οι εκτρώσεις είναι παράνομες, με την εξαίρεση κάποιων πολύ περιορισμένων περιπτώσεων. Στις χώρες αυτές πρόκειται να προστεθεί και η Ισπανία, καθώς το κυβερνόν Λαϊκό Κόμμα προωθεί σχετική πρόταση νόμου, που έχει πάρει ήδη την έγκριση του Υπουργικού Συμβουλίου. Αξίζει να σημειωθεί πως στη συγκεκριμένη χώρα η έκτρωση παρέμενε παράνομη έως το 2010, όταν οι σοσιαλδημοκράτες επέτρεψαν με νόμο τις αμβλώσεις. Μέχρι τότε οι γυναίκες που επιθυμούσαν να διακόψουν την κύησή τους κατέφευγαν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, στις οποίες η άμβλωση ήταν νόμιμη.

Στην πραγματικότητα, οι συνέπειες της απαγόρευσης των εκτρώσεων δεν είναι οι ίδιες για όλες τις γυναίκες. Τα εμπόδια μπορούν να αρθούν για όσες διαθέτουν τα χρήματα, προκειμένου να καλύψουν το κόστος του ταξιδιού και της άμβλωσης σε κάποια άλλη ευρωπαϊκή χώρα. Από την άλλη, οι γυναίκες που δεν μπορούν να ανταποκριθούν σε τέτοια έξοδα, υποχρεώνονται να καταφύγουν σε πρακτικές παράνομης έκτρωσης, που θέτουν την υγεία τους σε κινδύνους.

Η έκτρωση δεν μπορεί να αποτελεί μέθοδο αντισύλληψης, όμως δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η απαγόρευση των αμβλώσεων αποτελεί συντηρητικό, οπισθοδρομικό μέτρο. Πλήττει με μεγαλύτερη σφοδρότητα τις γυναίκες των λαϊκών στρωμάτων, καθώς οι κυβερνήσεις δεν παρέχουν δωρεάν υπηρεσίες οικογενειακού προγραμματισμού, από τις οποίες θα μπορούσαν οι νέες γυναίκες να μάθουν για τις μεθόδους αντισύλληψης από γυναικολόγους και άλλους ειδικευμένους επιστήμονες. Ωστόσο, η συζήτηση και η απόρριψη τελικά της έκθεσης αξιοποιήθηκε για την ενίσχυση του διπόλου ανάμεσα στη σοσιαλδημοκρατία, από τη μια, και τις λεγόμενες φιλελεύθερες δυνάμεις, από την άλλη. Μια ματιά στο περιεχόμενο της έκθεσης αποδεικνύει πως και ο τρόπος που η σοσιαλδημοκρατία αντιλαμβάνεται τα αναπαραγωγικά δικαιώματα απέχει πολύ από τις σημερινές ανάγκες των γυναικών. Για παράδειγμα, η έκθεση αναφέρεται στην «ανάγκη για παροχή οικονομικά προσιτών, ευπρόσιτων, αποδεκτών και ποιοτικών υπηρεσιών» όσον αφορά την αναπαραγωγική υγεία.

Είναι χαρακτηριστικό ότι στο σύνολό τους και παρά τις όποιες διαφορές τους, οι πολιτικές δυνάμεις που στηρίζουν την ΕΕ και τη στρατηγική της, μιλούν την ίδια γλώσσα και αποφεύγουν ακόμα και στο επίπεδο των διακηρύξεων την αναφορά σε δημόσιες και δωρεάν υπηρεσίες Υγείας. Για σοσιαλδημοκράτες και φιλελεύθερους, η εξασφάλιση υπηρεσιών Υγείας δεν παύει να θεωρείται ατομική υπόθεση και όχι κρατική ευθύνη όπως θα έπρεπε να είναι, και για τους μεν και για τους δε οι υπηρεσίες Υγείας αποτελούν εμπόρευμα και πεδίο κερδοφορίας για το κεφάλαιο. Απλά, οι πρώτοι αναφέρονται συχνά στην ανάγκη οι υπηρεσίες αυτές να είναι «προσιτές» και «προσβάσιμες», δηλαδή χαμηλότερου κόστους, τέτοιου που να επιτρέπει στις γυναίκες να τις αγοράζουν. Σε κάθε περίπτωση, η αναπαραγωγική υγεία αποτελεί ένα πεδίο επενδύσεων για το κεφάλαιο. Η ίδια έκθεση τονίζει πως «οι επενδύσεις στην αναπαραγωγική υγεία και τον οικογενειακό προγραμματισμό είναι ένας από τους πλέον αποδοτικούς από άποψη κόστους και ανάπτυξης και από τους πιο ουσιαστικούς τρόπους προώθησης της βιώσιμης ανάπτυξης μιας χώρας». Ούτε οι σοσιαλδημοκράτες ούτε βεβαίως οι φιλελεύθεροι βλέπουν στην αναπαραγωγική υγεία ένα δικαίωμα που πρέπει να διασφαλίζεται για όλες τις γυναίκες χωρίς όρους και προϋποθέσεις, με δωρεάν υπηρεσίες στην αποκλειστική ευθύνη του κράτους. Αντίθετα, οι σχετικές παροχές και υπηρεσίες, που δεν περιορίζονται στην άμβλωση αλλά αφορούν και τον προγενετικό έλεγχο, την ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, την εγκυμοσύνη και τον τοκετό, αντιπροσωπεύουν μια ευκαιρία για επενδύσεις και κέρδη για τα μονοπώλια που δραστηριοποιούνται στον κλάδο της Υγείας.

Το ζήτημα των αμβλώσεων δεν απασχολεί μόνο την ΕΕ και τα κράτη - μέλη της, αλλά βρίσκεται σταθερά στο επίκεντρο της αντιπαράθεσης δημοκρατικών και ρεπουμπλικανών στις ΗΠΑ. Παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχει νόμος ο οποίος να απαγορεύει την πραγματοποίησή τους, οι κυβερνήτες ορισμένων Πολιτειών, που ανήκουν στις δυνάμεις των ρεπουμπλικανών, θέτουν σημαντικά εμπόδια στην πραγματοποίηση αμβλώσεων. Αξιοποιούν μια σειρά τρόπους για να επιβάλουν αυστηρές προϋποθέσεις και να δυσκολεύουν συνεχώς τους όρους λειτουργίας για τις κλινικές που κάνουν εκτρώσεις και τις διαδικασίες για τις γυναίκες που απευθύνονται σε αυτές. Τα παραπάνω διευκολύνονται στο πλαίσιο του ιδιωτικοποιημένου συστήματος Υγείας, όπου και οι αμβλώσεις γίνονται σε ιδιωτικές κλινικές και όχι σε ένα δημόσιο σύστημα Υγείας. Τοποθετούνται ακόμα δημόσια ενάντια στις εκτρώσεις και καλλιεργούν αντιδραστικές αντιλήψεις. Οι ρεπουμπλικάνοι, άλλωστε, έχουν πολλές φορές απασχολήσει την επικαιρότητα λόγω ακραίων δηλώσεων και προκλητικών τοποθετήσεων. Οι τοποθετήσεις αυτές μπορεί να προβάλλονται ως «γκάφες» στην ουσία όμως αντανακλούν, έστω και με άκομψο τρόπο, τις σκοταδιστικές απόψεις για τη θέση και το ρόλο των γυναικών, που καλλιεργούνται συστηματικά και έχουν έρεισμα στη συνείδηση των λαϊκών στρωμάτων.

Οι αναχρονιστικές απόψεις συνοδεύονται από ανορθολογικές αντιλήψεις και πρακτικές, που εκφράζονται ακόμα και με νόμους, και δίνουν στρεβλό περιεχόμενο στην έννοια του δικαιώματος. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η περίπτωση της Αργεντινής. Η έκτρωση επιτρέπεται στη χώρα μόνο σε περιπτώσεις βιασμού ή σοβαρού προβλήματος υγείας της μητέρας. Ακόμα όμως κι έτσι πρόσφατα για να επιτραπεί η άμβλωση σε 14χρονη, θύμα βιασμού, χρειάστηκε η απόφαση δικαστηρίου. Πρόκειται για την ίδια χώρα που έχει υιοθετήσει νόμο για την ταυτότητα φύλου, ο οποίος επιτρέπει σε κάθε άτομο με μια δήλωσή του να αλλάζει το φύλο που αναγράφεται στα δημόσια έγγραφα που το αφορούν. Μάλιστα, έχει επανειλημμένα προβληθεί ως παράδειγμα για τη ρύθμιση αυτή, η οποία έχει εφαρμοστεί και σε περιπτώσεις μικρών παιδιών. Αντιδραστικές και ανορθολογικές αντιλήψεις βαδίζουν χέρι - χέρι, με αποτέλεσμα οι αμβλώσεις να παραμένουν παράνομες και παράλληλα να προβάλλεται ως προοδευτικό μέτρο η παραπάνω νομοθετική ρύθμιση. Αντίστοιχα, τόσο η Ισπανία όσο και αρκετές Πολιτείες των ΗΠΑ επιτρέπουν το γάμο ανάμεσα σε ομόφυλα ζευγάρια, ενώ σχεδιάζουν την απαγόρευση ή επιβάλλουν περιορισμούς στις αμβλώσεις.

Το ζήτημα των αμβλώσεων αξιοποιείται για την αναζωπύρωση αντιδραστικών και αναχρονιστικών απόψεων, στο πρόσφορο έδαφος που δημιουργούν οι συνθήκες της οικονομικής κρίσης. Αποτελεί μέρος της συνολικότερης αντίληψης, σύμφωνα με την οποία τα παιδιά και η οικογένεια αποτελούν ή πρέπει να αποτελούν τον αποκλειστικό προορισμό ή τον κυρίαρχο στόχο για τις γυναίκες. Σε αυτό το πλαίσιο κερδίζουν έδαφος και οι απόψεις της ναζιστικής Χρυσής Αυγής, που περιορίζει τα καθήκοντα των γυναικών στην τεκνοποίηση και την ανατροφή των παιδιών και συμπεριλαμβάνει την απαγόρευση των εκτρώσεων στις θέσεις της. Οι απόψεις αυτές λειτουργούν ως ιδεολογικό περιτύλιγμα της αυξημένης ανεργίας των γυναικών και δίνουν άλλοθι για τη μαζική επιστροφή τους στο σπίτι, σε περιόδους βαθιάς και παρατεταμένης οικονομικής κρίσης, όπως είναι η σημερινή. Οι εργαζόμενες, οι άνεργες, οι νέες γυναίκες έχουν κάθε λόγο να καταδικάσουν τις αντιλήψεις αυτές και τις πολιτικές δυνάμεις που τις υποστηρίζουν και να διεκδικήσουν ένα σύστημα Υγείας που με ευθύνη του κράτους θα παρέχει δωρεάν όλες τις υπηρεσίες και της αναπαραγωγικής υγείας σύμφωνα με τις σύγχρονες ανάγκες τους.