Σκοπός της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής είναι η προώθηση του «κοινωνικού διαλόγου», όπως επισημαίνεται από την ίδια. Στην Ελλάδα ιδρύθηκε με το νόμο 2232/94 και συμμετέχουν σε αυτήν τρεις ομάδες, μέσω των εκπροσώπων τους: Οι εργαζόμενοι του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα, οι εργοδότες - επιχειρηματίες και οι υπόλοιποι, δηλαδή αγρότες, ελεύθεροι επαγγελματίες, Τοπική Αυτοδιοίκηση και καταναλωτές. Η ΟΚΕ έχει το δικαίωμα να εκφράζει γνώμη πριν από κάθε νομοσχέδιο που κατατίθεται στη Βουλή.

Ωστόσο, δεν είναι μονάχα αυτά που μπορεί να κάνει και κάνει. Σε μια όλο και μεγαλύτερη και ταυτόχρονα όλο και πιο σημαντική, επέκταση του ευρωπαϊκού κεφαλαίου στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, η ελληνική ΟΚΕ όσο και το υπόλοιπο δίκτυο που απαρτίζει την Ευρωπαϊκή ΟΚΕ, παίζει σημαντικό ρόλο. Παράλληλα, η ΟΚΕ σαν ένας θεσμός «κοινωνικού διαλόγου» εξαπλώνεται στη Μεσόγειο και αγκαλιάζει χώρες εκτός Ευρώπης, αποκτώντας σταδιακά έναν «διεθνή» χαρακτήρα. Αναδεικνύεται έτσι ο ρόλος του «κοινωνικού διαλόγου» σαν ένα εργαλείο που χρησιμεύει στην πολιτική ενσωμάτωση νέων χωρών στις επιδιώξεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης και συνακόλουθα του Ευρωπαϊκού κεφαλαίου.

Παρ' όλο που ο ρόλος τους σε επίπεδο μαζικής επιρροής δεν είναι ακόμη ισχυρός, οι Οικονομικές και Κοινωνικές Επιτροπές δουλεύουν με σταθερότητα για να εδραιωθούν. Η κεντρική τους οργάνωση αναβαθμίστηκε με τη συνθήκη του Αμστερνταμ, καθώς η Ευρωπαϊκή Ενωση δίνει όλο και μεγαλύτερη σημασία στην προώθηση του «κοινωνικού διαλόγου» στις χώρες που επεκτείνεται. Η συναίνεση είναι απαραίτητος όρος για να μη βρουν οι κεφαλαιοκράτες αντίσταση στα αντεργατικά και αντιλαϊκά τους σχέδια, τα οποία υλοποιούνται μέσα από κυνικές οικονομικές συμφωνίες, επιβολή αστυνομοκρατίας και ασφυκτικού ελέγχου των χωρών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Ειδικά για την ΟΚΕ στην Ελλάδα, δυο πρωτοβουλίες της φαίνεται να έχουν ιδιαίτερη σημασία σχετικά με το παραπάνω θέμα: Το 1997 οργάνωσε στη Θεσσαλονίκη συνάντηση κοινωνικών φορέων από τις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Επειτα πήρε την πρωτοβουλία και εξέφρασε γνώμη με θέμα «κοινωνικός διάλογος στη Νοτιοανατολική Ευρώπη». Ακόμη μεγαλύτερη σπουδαιότητα όμως φάνηκε να έχει για τα ιμπεριαλιστικά σχέδια ενάντια στις χώρες της περιοχής, η διάσκεψη που οργάνωσε τον Γενάρη του 2000, επίσης στη Θεσσαλονίκη, με θέμα «Κοινωνία των πολιτών, εκδημοκρατισμός, συμμετοχή και Σύμφωνο Σταθερότητας για τη ΝΑ Ευρώπη»!

Επιπρόσθετα, η ελληνική ΟΚΕ συμμετέχει στο 11μελές ΔΣ της Διεθνούς Ενωσης των ΟΚΕ και στους στόχους της έχει και τη λεγόμενη Ευρωμεσογειακή Συνεργασία. Αυτή η τελευταία, όπως αναφέρεται σε κείμενο της ίδιας της ΟΚΕ, αναπτύσσεται ως μια πολυμερής σχέση, καθώς «η άνοδος του ισλαμισμού σε τρίτες μεσογειακές χώρες και η γενικότερη αστάθεια που επικρατεί στην περιοχή» οδήγησαν την Ευρωπαϊκή Ενωση να στρέψει συστηματικά την προσοχή της στις χώρες της μεσογειακής λεκάνης.

Να σημειωθεί επίσης, ότι από το 1989 που έγινε η πρώτη Διεθνής σύνοδος των ΟΚΕ στο Παρίσι, έχουν γίνει άλλες έξι στον καναδά, στο Μπουρκίνα - Φάσο, στην Πορτογαλία, στη Βενεζουέλα, στο Μαυρίκιο και στην Γκαμπόν.