Οπως η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ για τις συντάξεις παρουσίασε σχέδια που επεξέτειναν το νόμο 2084/92 (νόμος Σιούφα), έτσι και στον τομέα της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ) ετοιμάζει σχέδια που αντιγράφουν -και διευρύνουν- βασικές επιλογές του νόμου 2071/1992 (νόμος Σούρλα) που έμεινε ανενεργός!

Το δεύτερο, λοιπόν, στάδιο της διαβόητης μεταρρύθμισης του ΕΣΥ που θα αφορά στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ) περιέχει στοιχεία που αποδεικνύουν ότι αποτελεί συνέχεια εκείνων των μέτρων απελευθέρωσης στις σημερινές συνθήκες: Κεντρικοί κρίκοι σε αυτή την προοπτική είναι η καθιέρωση του προσωπικού γιατρού -αντί του οικογενειακού γιατρού- και οι «πρόσθετες υπηρεσίες ΠΦΥ από ιδιωτικούς φορείς που είναι συμβεβλημένοι με τα Περιφερειακά Συστήματα Υγείας».

Τα στοιχεία αυτά υπάρχουν σε ένα σχέδιο νόμου για την ΠΦΥ που παρουσιάστηκε στο συνέδριο των γιατρών του ΙΚΑ (ΠΟΥΓΥΙΚΑ) το προπερασμένο Σάββατο (19.5.2001) και περιλαμβάνει τόσο τη διάρθρωση των υπηρεσιών ΠΦΥ όσο και τη συγκρότηση του Οργανισμού Διαχείρισης Πόρων Υγείας (ΟΔΙΠΥ).

Ο νόμος 2071 ψηφίστηκε στις 6.7.1992 και το άρθρο 20 προέβλεπε την καθιέρωση του «ατομικού βιβλιαρίου υγείας και την ελεύθερη επιλογή ιατρού και θεραπευτηρίου»

«Εφεξής, ανέφερε, είναι δυνατή η επιλογή ιατρού οδοντιάτρου και θεραπευτηρίου... Κάθε ιατρός, οδοντίατρος ή θεραπευτήριο μπορεί να προσφέρει υπηρεσίες σε ασθενείς με ατομικό βιβλιάριο υγείας, αφού προηγουμένως υπογραφούν οι υπό του παρόντος νόμου και των λοιπών ισχυουσών διατάξεων προβλεπόμενες συμβάσεις».

Το Νοέμβρη του 1992 η ΠΟΥΓΥΙΚΑ -στην ηγεσία της οποίας πλειοψηφούσε, και πλειοψηφεί, η παράταξη που υποστηρίζεται απ' τη ΝΔ- διοργάνωσε ένα επιστημονικό συνέδριο στη Λάρισα.

Μια απ' τις κεντρικές προτάσεις που διατυπώθηκαν σ' αυτό ήταν η καθιέρωση του «προσωπικού ιατρού». «Ο "προσωπικός ιατρός", όπως ανέφερε η πρόταση της ΠΟΣΕΥΠΙΚΑ, επιλέγεται ελεύθερα στην αρχή κάθε φθινοπώρου από τον κάθε ασφαλισμένο μεταξύ των θεραπευτών του ιδρύματος, που υπηρετούν στο κέντρο. Η επιλογή αυτή ισχύει για ένα χρόνο».

Και η ΠΟΥΓΥΙΚΑ τόνιζε: «Ο θεσμός του "προσωπικού ιατρού" είναι το πρώτο βήμα στην κατεύθυνση της ελεύθερης επιλογής ιατρού από τον ασθενή που χωρίς αμφιβολία είναι πια η απαίτηση των καιρών».

Το σχέδιο του υπουργείου Υγείας προβλέπει την καθιέρωση του προσωπικού γιατρού και αναφέρει: «Ολοι οι Προσωπικοί Ιατροί, πλην εκείνων που υπηρετούν σε Κέντρα Υγείας ως μόνιμοι ιατροί κλάδου ΕΣΥ και εκείνων που κατέχουν προσωποπαγείς θέσεις ως μόνιμοι ή αορίστου χρόνου Προσωπικοί Ιατροί είναι ελεύθεροι επαγγελματίες, οι οποίοι συμβάλλονται με τον ΟΔΙΠΥ και το ΠεΣΥ, σύμφωνα με τις διατάξεις αυτού του νόμου. Η σύμβαση είναι ετήσιας διάρκειας και μπορεί να ανανεώνεται κάθε χρόνο ή να διακόπτεται, όταν δεν τηρούνται οι συμβατικές υποχρεώσεις του Προσωπικού Ιατρού, καθώς και όταν παύουν να ισχύουν οι ελάχιστες αριθμητικές προϋποθέσεις σε ό,τι αφορά τον αριθμό των δικαιούχων που εξυπηρετεί».

Αν ο δικαιούχος παρακάμψει τον «προσωπικό γιατρό» και απευθυνθεί σε παραπάνω υγειονομική μονάδα τότε θα πληρώσει το 50% των υπηρεσιών που κάνει χρήση, σύμφωνα με το σχέδιο που κάνει εξαιρέσεις όπως στην περίπτωση του οδοντιάτρου ή του γυναικολόγου.

Ακόμα το σχέδιο νόμου του υπουργείου Υγείας προβλέπει-εκτός απ' τις υπηρεσίες που θα παρέχουν οι δημόσιες μονάδες ΦΠΥ- και «τις πρόσθετες υπηρεσίες ΠΦΥ από συμβεβλημένους με το ΠεΣΥ ιδιωτικούς φορείς». «Η διαδικασία, οι όροι και οι προϋποθέσεις παροχής από συμβεβλημένους με το ΠεΣΥ ιδιωτικούς φορείς καθορίζονται με κοινή υπουργική απόφαση των υπουργών Οικονομικών Εργασίας και Υγείας», αναφέρεται στο σχέδιο νόμου.

Το 1992 δεν υπήρχε ακόμα αυτή η έκρηξη της επιχειρηματικής δραστηριότητας στην ΠΦΥ. Μάλιστα ο νόμος 2071/92 προέβλεπε την έκδοση Προεδρικού Διατάγματος (ΠΔ) που θα προέβλεπε τους όρους και τις προϋποθέσεις λειτουργίας των ιδιωτικών μονάδων ΠΦΥ. Τελικά, αυτό το ΠΔ (αρ. 84) εκδόθηκε το 2001 και αποτελεί προσαρμογή στις «αλυσίδες» των Διαγνωστικών Κέντρων, με τις οποίες προτίθεται να συνάψει συμβάσεις το υπουργείο Υγείας.

Τα σχέδια του υπουργείου Υγείας για τις συνολικές αλλαγές στην ΠΦΥ τοποθετούνται στις αρχές του 2003. Προβλέπει, μεταξύ των άλλων, τη μεταφορά χωρίς αντάλλαγμα όπως αναφέρει των μονάδων ΠΦΥ των ασφαλιστικών φορέων στο αντίστοιχο Πε ΣΥ.

Πρόκειται για μια αλλαγή ταμπέλας βασικά των πολυιατρείων του ΙΚΑ που θα μετονομαστούν σε Αστικά Κέντρα Υγείας με τακτικό ωράριο δεκατεσσάρων ωρών την ημέρα για πέντε μέρες τη βδομάδα. Επίσης, προβλέπει εφημερία σε 24ωρη βάση και 7,5 ώρες εργασίας για τον προσωπικό γιατρό.

Απ' αυτό το σχέδιο νόμου φαίνεται να αποσπάστηκε ο ΟΔΙΠΥ και να στάλθηκε ως ανεξάρτητο νομοσχέδιο απ' τον υπουργό Υγείας Αλ. Παπαδόπουλο στα συναρμόδια υπουργεία. Είναι το σχέδιο εκείνο που περιμένει παρατηρήσεις για να το δημοσιοποιήσει, όπως είχε δηλώσει ο Αλ. Παπαδόπουλος στις 24.4.2001 στη συνάντησή του με τους δημοσιογράφους.

Οπως συνάγεται από μια αποστροφή της ομιλίας του Αλ. Παπαδόπουλου στο συνέδριο των μάνατζερς (24.5.2001) θα υπάρξουν δυο νομοσχέδια για την ΠΦΥ. «Μετά τη συζήτηση του νομοσχεδίου στη Βουλή για τη σύσταση Σώματος Επιθεωρητών Δημόσιας Υγείας, θα ακολουθήσουν αμέσως τα νομοσχέδια για την Ενιαία Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, τον ΟΔΙΠΥ και τις προμήθειες των νοσοκομείων» είπε ο υπουργός Υγείας.

Οποιο κι αν είναι το χρονοδιάγραμμα των αλλαγών εκείνο που προκύπτει είναι ότι θα επιχειρηθεί μια βίαιη αλλαγή στο χαρακτήρα των υπαρχουσών μονάδων ΠΦΥ -κυρίως του ΙΚΑ- όπου και «θα φορτωθεί» η εξωνοσοκομειακή φροντίδα με ταυτόχρονη «αγορά υπηρεσιών» απ' τον επιχειρηματικό τομέα. Το σχέδιο δεν προβλέπει καμιά επέκταση των μονάδων ΠΦΥ.

Είναι χαρακτηριστικό ότι στο συνέδριο της ΠΟΥΓΥΙΚΑ επισημάνθηκε ότι αν γίνουν αυτές οι αλλαγές, τότε το ΙΚΑ θα γονατίσει απ' το βάρος των επιπλέον ασφαλισμένων που θα καλύψει εάν δεν αναπτυχθούν 150-200 νέες μονάδες.

Με την άποψη αυτή συμφώνησε και ο παρευρεθείς στο συνέδριο των γιατρών του ΙΚΑ Διοικητής του Ιδρύματος Μ. Νεκτάριος, που είπε ότι αυτό το σχέδιο δεν είναι επίσημο και ότι θα τοποθετηθεί όταν έρθουν τα επίσημα κείμενα. Επίσης, πηγή του υπουργείου Υγείας έλεγε στο «Ρ» ότι αυτό ήταν προσχέδιο νόμου και όχι τελικό σχέδιο.

Πάντως, όταν ο Μ. Νεκτάριος άρχισε να περιγράφει την ένταξη των υγειονομικών μονάδων του ΙΚΑ στα ΠεΣΥ - τη διαδικασία μετάπτωσης όπως είπε - ήταν αποκαλυπτικός: «Οποιος καταφέρει να εφαρμόσει αυτό το σχέδιο θα πάρει και το βραβείο Νόμπελ».

Εν κατακλείδι: Ολα αυτά τα σχέδια κρύβουν το ...Νόμπελ των περικοπών για τους ασφαλισμένους, που ξεροσταλιάζουν στα ιατρεία του ΙΚΑ για μια προγραμματισμένη εξέταση.