Παρασκευή 4 Νοέμβρη 2016
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 14
ΚΟΜΜΑΤΙΚΗ ΖΩΗ ΚΑΙ ΔΡΑΣΗ (ΤΕΤΡΑΣΕΛΙΔΟ)
Η απαγόρευση κυκλοφορίας του «Ριζοσπάστη» και η έκδοσή του στην παρανομία

Ο Γιώργης Γεωργίου
Ο Γιώργης Γεωργίου
«Από χθες η κυβέρνηση Σοφούλη απέρριψε εντελώς το προσωπείο της κατευναστικής υποκρισίας και απεκάλυψε γυμνά τα πραγματικά της σχέδια (...) ανακοινώθηκαν χθες δυό κυβερνητικές αποφάσεις που αποτελούν έναρξη της έμπρακτης εφαρμογής του "εθνικού συναγερμού". Η πρώτη αφορά τη "νόμιμη" δολοφονία στη Θεσσαλονίκη και στο Κιλκίς ένδεκα λαϊκών αγωνιστών καταδικασμένων σε θάνατο από τα έκτακτα στρατοδικεία που αποτελεί απαρχή νέας αιματηρής δραστηριότητας των εκτελεστικών αποσπασμάτων. Η δεύτερη στρέφεται εναντίον του τύπου της Αριστεράς με τη μορφή ψηφίσματος περί τύπου που σημαίνει ουσιαστικά κλείσιμο των μη υποταγμένων στην αμερικανοκρατία εφημερίδων του λαού και ειδικώτερα του "Ριζοσπάστη", του "Ρίζου της Δευτέρας", της "Ελεύθερης Ελλάδας", της "Κομμουνιστικής Επιθεώρησης" (...) Ο "Ριζοσπάστης" που στάθηκε ακλόνητος στις επάλξεις του όταν αντιμετώπιζε τη φωτιά και το σίδερο της χιτλερικής και της αγγλικής κατοχής, δεν θα υποστείλει ποτέ την τιμημένη σημαία του».

Είναι 18 Οκτώβρη του 1947. Για τον «Ριζοσπάστη» αρχίζει, για μια ακόμα φορά, η περίοδος της παρανομίας. Αυτήν τη φορά κράτησε 27 ολόκληρα χρόνια. Κι όμως, παρά την απαγόρευση της κυκλοφορίας του, ο «Ριζοσπάστης» συνέχισε να κυκλοφορεί... Ηταν μαθημένος εξάλλου. Η περίοδος της νόμιμης επανέκδοσης είχε κρατήσει μόνο 20 μήνες. Από τις 15 Φλεβάρη του 1945 έως και την 18η Οκτώβρη του 1947. Κι αυτούς τους 20 μήνες τίποτα δεν ήταν ρόδινο. Αμέσως μετά την απαράδεκτη Συμφωνία της Βάρκιζας με την οποία εκτός των άλλων βγήκε από τη μέση το ένοπλο τμήμα του λαϊκού κινήματος, ο ΕΛΑΣ, η τρομοκρατία που εξαπολύθηκε ενάντια στο λαϊκό κίνημα απογειώθηκε.


Είναι χαρακτηριστικό το απόσπασμα από άρθρο του τότε διευθυντή του «Ριζοσπάστη» Κώστα Καραγιώργη όπως δημοσιεύθηκε εκείνες τις μέρες στο τελευταίο νόμιμο τεύχος της «Κομμουνιστικής Επιθεώρησης»:

«Ποτέ έπειτα από την "απελευθέρωση" ο "Ριζοσπάστης" δεν μπόρεσε να κυκλοφορήσει στα χωριά και σχεδόν σε όλες τις κωμοπόλεις. Κατόπιν τον απέκλεισαν λίγο - λίγο από πολλές πόλεις και αργότερα από ολόκληρες περιοχές, πρώτα στη Θεσσαλία κι έπειτα στη Μακεδονία - Θράκη, την Πελοπόννησο. Δεν έμεινε παρά η "βιτρίνα" της πρωτεύουσας όπου ωστόσο σκοτώθηκε άνθρωπος από χίτικη περίπολο μόνο γιατί βρέθηκε ο "Ριζοσπάστης" στην τσέπη του. Και στο τέλος, το γνωστό ψήφισμα του Σοφούλη τον έκλεισε μαζί με την "Ελεύθερη Ελλάδα", για τέταρτη φορά στην ιστορία του.

Αλλά και οι άλλες διώξεις που είχε υποστεί πριν τον κλείσουν δεν ήταν μικρές. Τουλάχιστον τριακόσιες δίκες αντιμετώπισαν οι υπεύθυνοί του. Ο πρώτος απ' αυτούς έχει δικαστεί ερήμην σε 56 μήνες φυλακή και πολλά εκατομμύρια δραχμές πρόστιμο, χώρια οι πάρα πολλοί μήνες φυλακή που έχουν εξαγοραστεί. Ο δεύτερος βρίσκεται στις φυλακές με άλλη τόση περίπου φυλάκιση και είχαν οι μοναρχοφασίστες τη μικρότητα να του "καταργήσουν" το παράσημο που είχε πάρει στην πρώτη γραμμή του πυρός στο αλβανικό μέτωπο. Ο τρίτος υπεύθυνος βρίσκεται πάλι στη φυλακή, ενώ ο τέταρτος είναι δικασμένος ερήμην σε ενάμιση χρόνο για εξύβριση του προτέκτορα Γκρίσγουολντ. Το κύμα της "συνωμοσίας" του Ζέρβα στοίχισε στο "Ριζοσπάστη" τον πρώτο και κατόπιν τον δεύτερο αρχισυντάκτη του, τον αρχισυντάκτη του "Ρίζου της Δευτέρας" και περίπου 20 από τους πιο πεπειραμένους συντάκτες και μέλη του προσωπικού του. Την περασμένη χρονιά στον κάμπο της Θεσσαλίας, είχε χαθεί με μαρτυρικό θάνατο από το μαχαίρι του Αγγλου Τζορτζ Μίλερ, της συμμορίας του Σούρλα, ο πολιτικός του συντάκτης Κώστας Βιδάλης, συνεχίζοντας μέσα στις συνθήκες της αγγλοσαξονικής κατοχής τον κατάλογο των ηρώων του "Ριζοσπάστη", του Μαρουκάκη, του Κορνάρου, του Χατζήμαλη, του Σουργιαδάκη».

Ξανά στις επάλξεις

Το φύλλο της 18 Οκτώβρη 1947 με το οποίο γινόταν γνωστό ότι απαγορεύτηκε η κυκλοφορία του «Ριζοσπάστη»
Το φύλλο της 18 Οκτώβρη 1947 με το οποίο γινόταν γνωστό ότι απαγορεύτηκε η κυκλοφορία του «Ριζοσπάστη»
Αυτή ήταν η κατάσταση, όταν στις 18 Οκτώβρη 1947 η Ασφάλεια με ισχυρές δυνάμεις κατέλαβε τα γραφεία του «Ριζοσπάστη» και κατάσχεσε την περιουσία του υλοποιώντας το υπ' αριθμόν 3219 βούλευμα του Συμβουλίου Εφετών περί οριστικής παύσης της κυκλοφορίας του. Εναν, περίπου, μήνα αργότερα, στις 12 Νοέμβρη 1947, κυκλοφόρησε το πρώτο παράνομο φύλλο του «Ριζοσπάστη».

Για το πώς έγινε κατορθωτό να κυκλοφορήσει ξανά ο «Ριζοσπάστης» ένα μόλις μήνα μετά την απαγόρευση της κυκλοφορίας του, είναι αποκαλυπτικό ένα άρθρο του Βασίλη Μπαρτζώτα, που γράφτηκε στις 8 Οκτώβρη του 1984, με αφορμή τα 10 χρόνια από τη νόμιμη επανέκδοσή του. Παραθέτουμε αποσπάσματα:

«Η Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ προετοίμασε και οργάνωσε την παράνομη έκδοση του "Ριζοσπάστη" ακόμα από τις αρχές του 1946 (...) Η Γραμματεία του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ (όπως λεγόταν τότε η Γραμματεία της ΚΕ του ΚΚΕ) ανέθεσε σε μένα να προτείνω έναν σύντροφο που με τη βοήθεια του Κόμματος θα οργάνωνε, θα έφτιαχνε προσωπικά το παράνομο τυπογραφείο και θα ήταν έτοιμο σε ορισμένα χρονικά όρια, για να συνεχιστεί, αν χρειαστεί, παράνομα, η έκδοση του "Ριζοσπάστη".

Πρότεινα το σ. Γιώργη Γεωργίου, έναν ηρωικό σύντροφο, καπνεργάτη από την Καλλιράχη Θάσου, μέλος του ΚΚΕ από το 1926, που τον γνώρισα σαν στέλεχος του Κόμματος στα 1933-1934 στην Καβάλα, στην περίφημη εξέγερση των καπνεργατών της Καβάλας του Ιούλη 1933 και αργότερα κάναμε όλα τα χρόνια μαζί στην Ακροναυπλία. Είχε όλα τα προσόντα γι' αυτή την εξαιρετικά υπεύθυνη κομματική δουλιά, πιστός, δοκιμασμένος αγωνιστής, έτοιμος να δώσει τη ζωή του για την υπόθεση του Κόμματος και πολύ ικανός σύντροφος.

Το παράνομο τυπογραφείο

Οι τρεις σύντροφοι της Γραμματείας της ΚΕ που ανέλαβαν την οργάνωση της εγκατάστασης του παράνομου τυπογραφείου συμφώνησαν ΟΛΟΙ με την πρότασή μου για τον σ. Γιώργη Γεωργίου. Σε μένα προσωπικά ανατέθηκε να προμηθευτώ όλα ό,τι χρειάζονται για τη λειτουργία του παράνομου τυπογραφείου (κάσες με στοιχεία, πιεστήριο, άλλα τεχνικά μέσα και μεγάλη ποσότητα χαρτιού). Αυτό έγινε σε σύντομο χρονικό διάστημα - τότε η ΚΟΑ του ΚΚΕ είχε μεγάλες δυνατότητες - και τα παρέδωσα στον ίδιο το Γ. Γεωργίου (πάρθηκαν, φυσικά, εξαιρετικά μέτρα για τη μεταφορά τους) όταν βρέθηκε το κατάλληλο σπίτι, σε μια μονοκατοικία στη συνοικία Ακαδημία Πλάτωνος.

Εγκαταστάθηκε εκεί ο σ. Γ. Γεωργίου μαζί με την οικογένειά του, τη γυναίκα του και τα δυο ανήλικα παιδιά του. Ο Γ. Γεωργίου, γερός άνδρας, στην ψυχή και στο σώμα, έσκαβε πολλά μερόνυχτα κάτω από το σπίτι, για να δημιουργήσει το υπόγειο - κρυψώνα, όπου εγκαταστάθηκε ο εκδοτικός μηχανισμός, το παράνομο τυπογραφείο της ΚΕ. Εμαθε και την τέχνη του τυπογράφου.

Ο Γ. Γεωργίου είχε δημιουργήσει στη συνοικία του εντύπωση φιλήσυχου ανθρώπου, εμπόρου λαδιού που ζούσε «ειρηνικά» με την οικογένειά του. Ηταν μια συνηθισμένη αστική οικογένεια! Κανείς από τους γείτονες δεν υποπτευόταν ότι το ανοιχτό για όλους αυτό σπίτι του Γεωργίου μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για κάποια παράνομη δουλιά! Το σπίτι το ήξερε μόνο ένα μέλος της Γραμματείας της ΚΕ που βοήθησε τον οικοδεσπότη να πάρει όλα τα πρακτικά μέτρα, με βάση την πείρα του παράνομου τυπογραφείου του ΚΚΕ στη μεταξική δικτατορία και τη γερμανοφασιστική κατοχή.

Με κομμουνιστική αυτοθυσία

Από τους τελευταίους μήνες του 1946, το παράνομο τυπογραφείο της ΚΕ του ΚΚΕ ήταν καθ' όλα έτοιμο για να αρχίσει. Εκεί στο τυπογραφείο της ΚΕ τυπώθηκε από τον σ. Γιώργη Γεωργίου, βγήκε και κυκλοφόρησε ο παράνομος "Ριζοσπάστης", αμέσως μόλις απαγορεύτηκε η νόμιμη κυκλοφορία του (...)

Στα στυγνά εκείνα χρόνια των διώξεων, των εκτελέσεων και του αφανισμού, ο σ. Γιώργης Γεωργίου τύπωνε τον "Ριζοσπάστη" και τον μετέφερε μόνος του στην Κεντρική Γιάφκα (στέκι), παίρνοντας όλα τα συνωμοτικά μέτρα, απ' όπου αλλάζοντας άλλες τρεις γιάφκες μεταφερόταν από αφοσιωμένους στο Κόμμα και έξυπνους συντρόφους και κυκλοφορούσε στην Αθήνα και όλη την Ελλάδα.

(...) Εξι χρόνια χρειάστηκαν για να ανακαλύψει η Ασφάλεια της Αθήνας το τυπογραφείο της ΚΕ του ΚΚΕ που δούλευε ο σ. Γιώργης Γεωργίου. Απ' ό,τι ξέρω όχι μόνο από την ιστορία του δικού μας κόμματος, αλλά και άλλων Κομμουνιστικών Κομμάτων, πολύ δύσκολα θα μπορούσε να διατηρηθεί ένα τέτοιο τυπογραφείο τόσα πολλά χρόνια! Κι όμως, ο σ. Γιώργης Γεωργίου κράτησε ψηλά τη σημαία του ΚΚΕ, το σημαιοφόρο του Κόμματός μας, το "Ριζοσπάστη".

"Υπέκυψε στα τραύματά του"

Το Σεπτέμβρη του 1953 η Ασφάλεια συνέλαβε όλη την οικογένεια του Γ. Γεωργίου. Τα δυο ανήλικα παιδιά του στάλθηκαν εξορία στη Λέρο, στο κολαστήριο για τα παιδιά, της περιβόητης βασίλισσας Φρειδερίκης. Ο σ. Γ. Γεωργίου και η γυναίκα του μαρτύρησαν στα μπουντρούμια της Ασφάλειας. Αντεξαν στα φοβερά βασανιστήρια. Ο Γ. Γεωργίου καταδικάστηκε κατά συγχώνευση σε 13 χρόνια και μεταφέρθηκε στις φυλακές Ιντζεδίν, μετά στην Αίγινα, στην Κέρκυρα, για να καταλήξει στα Βούρλα από όπου και δραπέτευσε στις 27 του Ιούλη 1955, μαζί με άλλους 26 συντρόφους του.

Ο σ. Γ. Γεωργίου δούλεψε στην παρανομία δύο χρόνια και τον Απρίλη 1957, στην προσπάθειά του να φύγει στο εξωτερικό για να συναντήσει την καθοδήγηση του ΚΚΕ, τον συνέλαβαν, τραυματισμένο, στο Σουφλί. Οι εφημερίδες της εποχής έγραψαν ότι "συνελήφθη άτομο αγνώστων στοιχείων που προσπαθούσε να περάσει τα σύνορα". Τον μετέφεραν στην Ασφάλεια της Αλεξανδρούπολης. Εκεί ανακάλυψαν ότι πρόκειται για τον παλιό καπνεργάτη κομμουνιστή Γιώργη Γεωργίου. Η ληξιαρχική πράξη του θανάτου του έγραφε σαν αιτιολογία "υπέκυψε στα τραύματά του". Στην πραγματικότητα δολοφόνησαν το σ. Γιώργη Γεωργίου στην Ασφάλεια της Αλεξανδρούπολης. Οι αρχές δεν έκαναν ποτέ τον κόπο να ειδοποιήσουν την εξόριστη οικογένειά του, που έμαθε την τραγική είδηση από τις εφημερίδες (...)».


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ